Posts Tagged ‘φυτά’
Προστασία δασικού πλούτου: άλλη μια τραγωδία
Κίνηση για την προστασία των νησίδων του Αιγαίου
από το fb
ΔΑΣΩΜΕΝΟΙ ΑΓΡΟΙ: Η κυβέρνηση εν μία νυκτί επιτρέπει να εκχερσωθεί το 1/5 των ελληνικών δασών.
Η παρούσα κυβέρνηση υποτίθεται ότι έχει βάλει ως πρωταρχικό στόχο την «πράσινη οικονομία» και την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής και σε αυτό το πλαίσιο προωθεί εδώ και καιρό την ανάπτυξη τεχνολογιών ΑΠΕ, κάτι που σε πολλές περιπτώσεις γίνεται αποδεδειγμένα σε βάρος του περιβάλλοντος. Αυτό είναι γνωστό, ωστόσο είναι οξύμωρο ότι ταυτόχρονα προωθούνται εκτεταμένες επενδύσεις στα ορυκτά καύσιμα, όπως εξορύξεις πετρελαίου και φυσικού αερίου, αγωγοί υδρογονανθράκων και εργοστάσια φυσικού αερίου. Τώρα σε όλα αυτά έρχεται να προστεθεί και η νέα νομοθετική ρύθμιση για τους δασωθέντες αγρούς, η οποία δίνει τη δυνατότητα εκχέρσωσης 6.5-7 εκατομμυρίων στρεμμάτων δάσους, δηλαδή το 1/5 περίπου των δασικών εκτάσεων της χώρας. Προφανώς η λειτουργία αυτών των δασών ως απορροφητές διοξειδίου του άνθρακα για την αντιμετώπιση της κλιματικής κρίσης περνάει σε δεύτερη μοίρα, όπως και η αισθητική τους αξία και η σημασία τους για τη βιοποικιλότητα και ως καταφύγια άγριων ζώων. Δείτε εδώ: https://dasarxeio.com/2022/03/23/109798/…
Ήδη η διάταξη αυτή προσκρούει σε έντονες αντιδράσεις. Ο πρόεδρος της Πανελλήνιας Ένωσης Δασολόγων Δημοσίων Υπαλλήλων (ΠΕΔΔΥ), Νικήτας Φραγκισκάκης, μιλώντας στην αρμόδια επιτροπή της Βουλής επισήμανε ότι η διάταξη κινείται «στο όριο της συνταγματικότητας» και έκρουσε τον κώδωνα του κινδύνου για επικείμενες εκχερσώσεις, οι οποίες θα οδηγήσουν σε μεγάλη αποδάσωση της χώρας σε μια εποχή μάλιστα που οι συνέπειες της κλιματικής κρίσης είναι παραπάνω από ορατές. Επίσης συμπλήρωσε πως όταν ολοκληρωθούν όλοι οι δασικοί χάρτες, θα έχουμε περίπου 6,5 εκατομμύρια στρέμματα δασών που με την παρούσα διάταξη, κινδυνεύουν να αλλάξουν χρήση. Δείτε εδώ: https://dasarxeio.com/2022/03/16/109374/…
Παράλληλα, μια πολύ σημαντική εξέλιξη υπήρξε πρόσφατα σε δικαστικό επίπεδο. Συγκεκριμένα, η Αντεισαγγελέας του Αρείου Πάγου Βιργινία Σακελλαροπούλου πρότεινε προς την Ολομέλεια του Ανωτάτου Δικαστηρίου να μπει φρένο στα σχέδια καταπατητών, που προσπαθούν με το τέχνασμα της χρησικτησίας, να οικειοποιηθούν δασικές εκτάσεις του Δημοσίου. Σύμφωνα με το σκεπτικό της πρότασης, τα δημόσια δάση και άλση, εφόσον δεν είναι πράγματα ειδικής χρήσης, είναι κοινόχρηστα, και ως τέτοια δεν ανήκουν στην ιδιωτική περιουσία του Δημοσίου και δεν μπορούν ποτέ να είναι ακίνητα. Αυτό σημαίνει φυσικά ότι η χρησικτησία δεν νομιμοποιεί την καταπάτηση δασικών εκτάσεων του Δημοσίου. Αναμένεται η απόφαση του Ανωτάτου Δικαστηρίου επ’ αυτού. Δείτε εδώ: https://dasarxeio.com/2022/03/20/109656/…
Έντονες αντιδράσεις στη διάταξη για τους δασωθέντες αγρούς έχουν υπάρξει και από πλευράς περιβαλλοντικών οργανώσεων. Με ανακοίνωσή της, η οργάνωση WWF υποστηρίζει ότι «η κατατεθείσα στη Βουλή ρύθμιση ουσιαστικά οδηγεί σε κατάργηση του τεκμηρίου υπέρ του Δημοσίου (ότι κάθε δασική έκταση είναι δημόσια εκτός αν αποδειχθεί το αντίθετο)», κάτι που «υπονομεύει την ελάχιστη νομική ασφάλεια» και θα οδηγήσει σε «καταχρηστικές διεκδικήσεις και ανυπολόγιστη περιβαλλοντική ζημιά με συνεπακόλουθη περιουσιακή ζημιά του Δημοσίου». Διαβάστε το σχετικό άρθρο του Γ. Λιάλιου στην Καθημερινή: https://www.kathimerini.gr/…/antidraseis-gia-tin…/
Αντί να αφήσει τη φύση να αντιμετωπίσει η ίδια τις συνέπειες της ανθρώπινης επέμβασης σε αυτήν, η κυβέρνηση αναιρεί πάνω από μισό αιώνα φυσικής αποκατάστασης των δασών και της βλάστησης. Αναρωτιόμαστε: Έτσι θα σωθεί το περιβάλλον και το κλίμα;
Και για το δάσος γενικά
Suppοrt Earth – Δάσος
Ένα σύνολο δέντρων και φυτών που σε συνδυασμό με την υπόλοιπη χλωρίδα και με τα ζώα που ζουν στην περιοχή, δημιουργούν ένα ενιαίο περιβάλλον, ένα σημαντικό οικοσύστημα για τη βιολογική ισορροπία της φύσης.
Ένα δάσος έχει πολύπλευρη σημασία και αξία για τη ζωή και τον άνθρωπο που όταν διαχειρίζεται σωστά και με σύνεση, προσφέρει πέρα από την ξυλεία και δευτερογενή προϊόντα όπως μανιτάρια, φρούτα του δάσους, ρητίνη και πολλά άλλα.
Το 25 % της συνολικής έκτασης της χώρας αποτελείται από δάση καθιστώντας την 4η σε δασικό πλούτο μεταξύ των χωρών της Ευρώπης. Ένα στρέμμα δάσους δεσμεύει σε ένα χρόνο από την ατμόσφαιρα περίπου 400 κυβικά μέτρα διοξείδιο του άνθρακα και το μετατρέπει με τη φωτοσύνθεση σε 400 κυβ.μέτρα περίπου οξυγόνο από τα οποία το μισό μένει ελεύθερο όσο καταναλώνει ένας άνθρωπος. Επίσης 1 στρέμμα δάσους μπορει να απορροφήσει 25 κ.μ διοξειδίου του θείου.
Μειώνει την ένταση του φωτός και επιδρά στη σύνθεσή του, δημιουργώντας ένα ιδιαίτερο φωτοκλίμα με ηρεμιστική δράση.
Η μείωση της έντασης είναι ανάλογη με το είδος των δέντρων και την πυκνότητά τους. Σε δάσος με πεύκα φτάνει το 50% ενώ σε δάσος με οξιές στο 90%.
Αμβλύνει τις ακραίες θερμοκρασίες: μειώνει τις μεγάλες, αυξάνει τις μικρές και παρεμποδίζει το σχηματισμό δροσιάς και πάχνης.
Μειώνει την ένταση του ανέμου, μειώνει τους θορύβους ( σε ζώνη δάσους πλάτους 100 μέτρων από κωνοφόρα δέντρα, η μείωση της έντασης μπορεί να φτάσει και τα 30 decibels )
Αυξάνει τις βροχές, μετατρέπει σε βροχή (βροχοομίχλη) την υγρασία του αέρα και υγροποιεί την ομίχλη, συγκρατεί το νερό της βροχής και δεν το αφήνει να πέφτει με δύναμη στο έδαφος και να το διαβρώνει αποτρέποντας το σχηματισμό πλημμύρων, βελτιώνει την ποιότητα του νερού ενεργώντας σαν μικροβιολογικό χημικό και φυσικό φίλτρο του νερού.
Το νερό από το δάσος έχει ευνοϊκότερη αντίδραση pH, μειωμένη συγκέντρωση αμμωνιακών και νιτρικών αλάτων και περισσότερα ωφέλιμα ιόντα ορυκτών ουσιών.
Με τις βιολογικές λειτουργίες του δάσους έχουμε την ανακύκλωση των θρεπτικών συστατικών.
Σε δάσος πλατύφυλλων δένδρων, από τα φύλλα που πέφτουν ενισχύεται το έδαφος με 250-450 κιλά ξηρή οργανική ουσία σε κάθε στρέμμα το χρόνο. Εξασφαλίζει κατάλληλες συνθήκες για την προστασία, διατροφή και διατήρηση πολλών ζωικών οργανισμών.
Ανάλογα με το δάσος, τις γεωγραφικές και κλιματικές συνθήκες, έχουμε και την ανάλογη παρουσία διαφόρων ζώων, μικρών και μεγάλων, τετράποδα και φτερωτά, ασπόνδυλα κ.ά. αλλά και διαφόρων μικροοργανισμών Παράγει σημαντικές ποσότητες βιομάζας, μας προσφέρει διάφορα δασικά προϊόντα και δεσμεύει ενέργεια.
Σήμερα, σύμφωνα με εκτιμήσεις των επιστημόνων, τουλάχιστον το 30% των ειδών δέντρων του πλανήτη, δηλαδή σχεδόν ένα στα τρία, αντιμετωπίζουν τον κίνδυνο εξαφάνισής τους εξαιτίας κυρίως της υπερεκμετάλλευσης, όπως η συνεχόμενη υλοτομία για μετατροπή της γης σε βοσκοτόπια, η παραγωγή δασικής ξυλείας και η κοπή για καύσιμη ύλη, η διάνοιξη δρόμων, οι πυρκαγιές και η δημιουργία βιομηχανικών ζωνών.
Όλο και περισσότερες έρευνες καταλήγουν στο συμπέρασμα ότι οι ασθένειες των άγριων ζώων που μεταδίδονται στον άνθρωπο, θα έρχονται όλο και πιο κοντά στο είδος μας, όσο προχωράει η καταστροφή των δασικών εκτάσεων του πλανήτη και επεκτείνεται η χρήση των άγριων ζώων από τους ανθρώπους για τροφή. Ζωονόσοι, ιοί και βακτήρια που είναι συνηθισμένα σε κάποιο είδος πανίδας και οι οποίοι μπορούν να μεταδοθούν στους ανθρώπους, είναι πιθανότερο να μολύνουν ανθρώπινες κοινότητες όταν τα δάση και τα οικοσυστήματα καταστρέφονται και τα άγρια ζώα αναγκάζονται να μετακινηθούν πιο κοντά σε αυτές, ή όταν οι άνθρωποι καταστρέφουν μεγάλα τμήματα των δασών για να τα εκμεταλλευτούν και έρχονται σε κοντινότερη επαφή με την άγρια ζωή.
Μελέτες προηγούμενων ετών συνδέουν τα ξεσπάσματα του ιού Ebola με την καταστροφή των αφρικανικών δασών ή ασθένειες όπως αυτή που προκάλεσε ο ιός Nipah στην Ινδονησία με τις μεγάλες δασικές πυρκαγιές που έπληξαν τη χώρα το 1997, αναγκάζοντας μεγάλους πληθυσμούς νυχτερίδων μα μεταναστεύουν.
Κάθε χρόνος που περνάει η γη γίνεται φτωχότερη, αφού σε πολλές περιπτώσεις, οι καταστροφές σημαίνουν τη συνολική εξαφάνιση ειδών χλωρίδας και πανίδας, γεγονός που διαταράσσει την ισορροπία μεγάλης σημασίας οικοσυστημάτων.
Η φετινή Παγκόσμια Ημέρα Δασών ας είναι η αφορμή για να δούμε καθαρά την ανάγκη της προστασίας τους, για την επιβίωση και τη διαβίωση όλων μας.
Αστικό Πράσινο: μια τραγωδία
ΔΔΣ (12/4/22): Ξαφνικά ασχολούνται πολλοί με το θέμα γιατί απλά τσακίζονται παντού τα δέντρα σε όλη την επικράτεια.
Πάσχα 2022. Σταυρωμένα δέντρα στο κέντρο της Χαλκίδας
—
Τετάρτη 4 Μάη συγκέντρωση έξω από το δημαρχείο, στην πλατεία Κοτζιά, στις 3μιση η ώρα !
Να είμαστε όλοι και όλες εκεί, να υπερασπιστούμε το πράσινο της πόλης μας και τους δημόσιους χώρους μας
Εδώ το λινκ και από το κάλεσμα που ανέβασε η ομάδα για την υπεράσπιση του Λόφου https://lofosstrefi.noblogs.org/?p=355
—
Ψήφισμα σε γνωστή διαδικτυακή πλατφόρμα για το ίδιο θέμα:
—
ΑΝΙΜΑ – Σύλλογος Προστασίας και Περίθαλψης Άγριας Ζωής
Τριάντα οργανώσεις και φορείς (για την ώρα) υπογράφουμε το παρακάτω κείμενο, και δεν θα μείνουμε σε αυτό:
Να σταματήσει η καταστροφή των αστικών δέντρων!
ολόκληρο στο https://www.facebook.com/anima.gr/posts/7296472560425924
———-
Ilia Iatroo, 8 Απριλίου 22, από το https://www.facebook.com/groups/vyronas/permalink/10158466820977127/
Τα τελευταία χρόνια πολλοί δήμοι (και ο δικός μας) επιλέγουν το βαθύ κλάδεμα ή καρατόμηση (tree topping) των δέντρων. Η τεχνική αυτή επιλέγεται για να αποφεύγεται το συχνό κλάδεμα που επιβαρύνει οικονομικά τον δήμο. Η τεχνική, προκαλεί μείωση, κατά 50-100%, του πράσινου φυλλώματος του δέντρου που είναι η παραγωγική του βιομηχανία. Με λιγότερα φύλλα, το δέντρο λιμοκτονεί, γιατί δεν μπορεί να παράγει την τροφή που του χρειάζεται, κι εμείς ασφυκτιούμε, γιατί δεν παράγεται αρκετό οξυγόνο.
Προσπαθώντας να επιβιώσει, το δέντρο αντλεί από τα αποθέματά του και δημιουργεί πολλούς νέους βλαστούς, οι οποίοι όμως είναι πιο αδύναμοι και δεν αντέχουν στον αέρα ή το χιόνι. Μάλιστα το δέντρο παρουσιάζει μεγαλύτερη αντίσταση στον άνεμο, επειδή οι νέοι βλαστοί είναι πυκνότεροι. Συνάμα, οι μεγάλες τομές επιτρέπουν την είσοδο παθογόνων μικροοργανισμών ή εντόμων τη στιγμή ακριβώς που το δέντρο αδυνατεί να αντιδράσει, γιατί δεν έχει ενέργεια (αφού του λείπουν τα φύλλα). Συνεπώς, το δέντρο μετά από την καρατόμηση μένει πιο αδύναμο, ασταθές και ευάλωτο σε φυτασθένειες. Αυτός ο τρόπος κλαδέματος είναι επιστημονικά λανθασμένος και στερεί από τις πόλεις μας απαραίτητο οξυγόνο, σκιά και θερμορύθμιση.
Οι υπηρεσίες πρασίνου συνήθως ανατίθενται σε εργολάβους έναντι αμοιβής. Οι εργολάβοι έχουν συμφέρον να κάνουν όσο το δυνατόν βαθύτερο κλάδεμα, καθώς πουλούν την κομμένη ξυλεία για καύσιμο (pellets) ή άλλες χρήσεις. Οι εργασίες κατά κανόνα γίνονται χωρίς την παρουσία γεωπόνου, ενώ τα κοπτικά εργαλεία δεν απολυμαίνονται, με αποτέλεσμα τη μεταφορά φυτονόσων από δέντρο σε δέντρο. Ως αποτέλεσμα τα δέντρα αρρωσταίνουν και πεθαίνουν πριν την ώρα τους.
Έτσι λοιπόν, για το χρήμα στερούμαστε τη δροσιά και την ομορφιά. Ο αέρας που αναπνέουμε γίνεται χειρότερος, οι πόλεις μας πιο ζεστές και δεν υπάρχει μια γωνιά με ίσκιο να ξαποστάσει ένας άνθρωπος.
Πηγές
Σύμφωνα με τον αείμνηστο Καθηγητή της Δασολογίας Σπύρο Ντάφη (2001) «το κλάδεμα αποτελεί μια διαδικασία που ενδέχεται να μειώσει την ευρωστία του δένδρου. Αυτός είναι ο λόγος που επιβάλλεται να εφαρμόζεται από εκπαιδευμένο προσωπικό, με την ενσυναίσθηση της σοβαρότητας που φέρει η συγκεκριμένη επέμβαση στο δένδρο»: https://dasarxeio.com/2018/02/16/53021/
Γιατί είναι βλαπτική η καρατόμηση: https://dasarxeio.com/2019/04/13/66748/
«Τα ‘καρατομημένα’ δέντρα είναι επιρρεπή στο σπάσιμο και μπορεί να γίνουν επικίνδυνα. Επειδή η ‘καρατόμηση’ δεν είναι αποδεκτή δενδροκομική πρακτική, φθορές ή τραυματισμοί από καρατομημένα δέντρα επισύρουν ποινικές ευθύνες και μπορεί να θεωρηθούν αμέλεια (στα αγγλικά): https://www.limbwalking.com/learning…/topping-hurts-trees/
Σύγκριση κανονικού και βαθέος κλαδέματος, με εικόνα (αγγλικά): https://www2.illinois.gov/…/Documents/Tree%20Topping.pdf
Η χρήση προστατευτικής πάστας στις τομές, δεν ωφελεί το φυτό (αγγλικά): https://www.lawnstarter.com/…/tree-pruning-sealer-bad…/
———-
ΔΔΣ (22/3/22): το θέμα του αστικού πράσινου -και κυρίως των δέντρων- εμένα με ενδιαφέρει σε πολύ μεγάλο βαθμό, έχω ασχοληθεί μαζί του επανειλημμένως, μίλησα για αυτό το καλοκαίρι (Δέντρα, Πράσινο και Αστικό Περιβάλλον) και το πιο τελευταίο σχετικό άρθρο μου ήταν το Εισαγωγή του 2021 στο «Η τραγωδία του χριστουγεννιάτικου δέντρου».
ΕΟΣ Χαλκίδας: Για όποιον έχει όρεξη να διαβάσει αναλυτικά για την αναγκαιότητα του πράσινου στο αστικό περιβάλλον. Οι εικόνες είναι από την Αθήνα αλλά τις ίδιες ακριβώς πρακτικές χρησιμοποιούν και στον Δήμο μας (Χαλκίδας) διαχρονικά (από το https://www.facebook.com/groups/eoschalkidas/posts/10160965377742323/).
Έγινε αναφορά και παρουσίαση στο θέμα, το καλοκαίρι του 2021, στο 1ο περιβαλλοντικό φεστιβάλ στην Χαλκίδα, που έγινε από την Εταιρεία Περιβάλλοντος Κύμης, τον ΕΟΣ Χαλκίδας κα. Γενικότερα την 2η ημέρα του Περ/κού Φεστιβάλ το ζήτημα αυτό ήταν κυρίαρχο: Περιβαλλοντικό Φεστιβάλ Χαλκίδας: 2η Ημέρα – (οι παρουσιάσεις & έγγραφα από το Φεστιβάλ)
Ακολουθεί μια παρουσίαση του ίδιου θέματος από το Παρατηρητήριο Αστικού Πρασίνου, στις 19 Μαρτίου 2022.
Σαββατοκύριακο, όμως η βόλτα στην πόλη μοιάζει με εφιάλτη.
Στην χώρα που δίνονται δισεκατομμύρια ευρώ κρατικού χρήματος για κατασκευή γηπέδων, εμπορικών κέντρων και συνεχείς αναπλάσεις επί αναπλάσεων οι εικόνες αυτές στους δρόμους της Αθήνας και όλων των ελληνικών πόλεων ανεξαιρέτως είναι ντροπιαστικές.
ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΙ και ΜΟΝΟ είναι οι λόγοι για αυτές τις θλιβερές εικόνες. Από την εύκολη λύση των φθηνών ανειδίκευτων συνεργείων μέχρι την εκμετάλλευση της ξυλείας και την εσκεμμένη καταστροφή των δέντρων για την αναπόφευκτη κοστοβόρα αντικατάσταση τους… όλα συνθέτουν ένα εφιαλτικό σκηνικό και δεν είναι καθόλου τυχαίο πως διεθνείς παραγωγές χρησιμοποιούν την Αθήνα ως δυστοπικό ντεκόρ για γυρίσματα ταινιών θρίλερ.
Τα δελτία τύπου για τη μεταφύτευση κάποιων ΄δέντρων από εργοτάξιο του μετρό ή η δημιουργία κάποιων δήθεν πόκετ πάρκς» θα ήταν αστεία εάν δεν ήταν εξοργιστικά.
Για όσους/ες από τις πιο κάτω ανσαφορές και υπερδεσμούς δεν υπάρχει λειτουργικότητα, επιστρέψτε στο fb για να τα δείτε.
«Κλαδεύουμε έτσι τα δένδρα λόγω έλλειψης πόρων»
Η «καρατόμηση» των δένδρων στην πόλη, ζημιώνει αντί να
ωφελεί!
Ο Δημήτρης Αποστόλου και ο καθηγητής Δασολογίας του ΑΠΘ, Χάρης Ζάγκας για το κλάδεμα των αστικών δέντρων.
ηχητικό
Το Εδαφοβελτιωτικό Από Τα Απόβλητα Του Δήμου 3Β Βγήκε Στην Αγορά
ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΠΕΛΛΕΤΣ ΑΠΟ ΚΛΑΔΙΑ
το video των 300.000 views !!!
Τα 8 πάρκα τσέπης του δήμου Αθηναίων ΔΕΝ είναι νέοι χώροι πρασίνου.
Γυρίσματα ταινιών θρίλερ στην Αθήνα
Έρευνα – Η έλλειψη αστικού πρασίνου οδηγεί σε πρόωρους θανάτους – Η Αθήνα στις πόλεις με το μεγαλύτερο πρόβλημα
Αναλογία πρασίνου ανά κάτοικο: ουραγός η Αθήνα
http://kalyterizoi.gr/…/analogia-prasinoy-ana-katoiko…
Climate Change Is Turning Cities Into Ovens
https://www.wired.com/…/climate-change-is-turning…/
What Technology Could Reduce Heat Deaths? Trees.
Οι πόλεις θα γίνουν σαν «φούρνοι» – Δυστοπικό σενάριο για το 2100 από επιστημονική μελέτη
https://www.lifo.gr/…/oi-poleis-tha-ginoyn-san-foyrnoi…
Top and bottom 10 metropolitan areas by share of green area per person
https://read.oecd-ilibrary.org/…/oecd-factbook-2014…
Green space and mortality in European cities: a health impact assessment study
Compartmentalization of Decay in Trees του Alex L. Shigo
Compartmentalization of Decay in Trees
Animals heal, but trees compartinentalize. They endure a lifetime of injury and infection by setting boundaries that resist the spread of the invading microorganisms
Ολόκληρο το άρθρο σε pdf στο https://www.fs.fed.us/nrs/pubs/jrnl/1985/ne_1985_shigo_001.pdf
στοιχειώδης φωτοσύνθεση
για να θυμηθούμε την μοναδική αξία των φυτών.
Αυτά μαζί με τους ωκεανούς της γης ρυθμίζουν εδώ και 200.000.000 χρόνια την ατμόσφαιρα της Γης.
[σχέδιο και σημείωμα ευγενική προσφορά της Κατερίνας Δ. Σ.]
σημειώσεις από το διήμερο με τον Παναγιώτη Μανίκη
Ένα διήμερο με τον Παναγιώτη Μανίκη (5 και 6 Φεβρουαρίου 16, στη Χαλκίδα)
του ΔΔΣ
Πριν από λίγες μέρες μου δόθηκε η δυνατότητα να παρακολουθήσω από κοντά -κάτι σαν σεμινάριο- τον Παναγιώτη Μανίκη. Την πρώτη ημέρα μίλησε και παρουσίασε τις γενικές αρχές και θέσεις του και απάντησε σε αρκετές ερωτήσεις (στο Παντοπωλείο του 1922, δίπλα στην Αγία Παρασκευή). Και την δεύτερη μέρα βρεθήκαμε αρχικά σε ένα βιολογικό κτήμα στην περιοχή του Ληλάντιου και από κοντά μας έδειξε τα περί φυσικού σχήματος του δέντρου, ένα πιο ήπιο τρόπο κλαδέματος και μετά και πάλι έγινε πολύ συζήτηση και πολλές ερωταποκρίσεις.
Ο κόσμος ήταν πολύς την πρώτη μέρα και αρκετός την δεύτερη. Οι ερωτήσεις που έγιναν πολλές και σχεδόν σε όλες ο Π. Μανίκης απάντησε με συνέπεια ως προς τις θέσεις του και με φανερή καλή γνώση της γεωπονίας εν γένει, της ας πούμε κλασσικής γεωπονίας.
Γιατί μάλλον για τον πολύ κόσμο που δεν γνωρίζει και πολλά από την φύση, την γεωργία και τις καλλιέργειες θα πρέπει να πούμε ότι ο Π. Μανίκης εκπροσωπεί την πιο ακραία μέχρι τώρα άποψη για την ορθή προσέγγιση της γεωργίας: αυτήν που ονομάζεται φυσική καλλιέργεια (εμπνευστής της ο Μασανόμπου Φουκουόκα). Σε γενικές γραμμές, η φυσική καλλιέργεια μπορεί να εξηγηθεί ως: αφήστε την φύση να κάνει την δουλειά της. Στην πραγματικότητα τα πράγματα δεν είναι τόσο απλά: βασική προϋπόθεση της φυσικής καλλιέργειας είναι ένα πλούσιο και γόνιμο έδαφος. Αυτό όμως δεν είναι εύκολο να βρεθεί γιατί αιώνες και χιλιετίες γεωργίας το έχουν εξαντλήσει, γιατί τα δάση και οι φυσικοί οικότοποι έχουν μειωθεί έως και συρρικνωθεί, γιατί οι άλλες ανθρώπινες δραστηριότητες και η αστικοποίηση έχουν μειώσει υπέρμετρα την διαθέσιμη για την φύση και την καλλιέργεια γη. Έτσι μία από τις πρώτες και κύριες θέσεις και προσπάθειες της φυσικής καλλιέργειας είναι ο εμπλουτισμός ή η αποκατάσταση του γόνιμου εδάφους. Διαδικασία όχι και τόσο εύκολη ιδίως εάν θέλουμε να την κάνουμε με φυσικό τρόπο και τα αποτελέσματα να είναι μόνιμα.
Παρά λοιπόν αυτή την προωθημένη και αντισυμβατική θέση της φυσικής καλλιέργειας όμως ο Π. Μανίκης ήταν ένας άνθρωπος ισορροπημένος και αρμονικός. Μακριά από οικολογικές ακρότητες και υπερβολές. Που ενώ έχει την πίστη του στην φυσική καλλιέργεια και τις δυνατότητες της, όμως δεν απαιτεί και δεν προτείνει ακραίες θέσεις και συμπεριφορές. Περισσότερο θα έλεγα αγωνίζεται για να θέσει ως ένα είδος φάρου και οδηγού τις αρχές της φυσικής καλλιέργειας έτσι ώστε να υπάρχει ένα αντίπαλο μοντέλο στην απόλυτα μηχανοκίνητη και χημική συμβατική γεωργία. Και ίσως έτσι σιγά-σιγά με τον καιρό να διαδοθούν περισσότερο και ισχυρότερα αυτές οι αρχές της φυσικής καλλιέργειας ώστε όλο και περισσότεροι καλλιεργητές και γεωργοί αλλά και εν γένει κάτοικοι αυτού του πλανήτη να τις ενστερνισθούν και να τις εφαρμόσουν.
Επιπλέον ο Π. Μανίκης είναι ένας καλός ομιλητής, με όμορφα και πλούσια ελληνικά, λογοτεχνικά αναγνώσματα, πάρα πολύ καλή μνήμη και φυσικά ένας μεγάλος ταξιδευτής αυτού του πλανήτη.
Έτσι είναι λογικό που την δεύτερη μέρα, μετά την εμπειρική συνάντηση και συζήτηση στο κτήμα που βρεθήκαμε, μετά συνεχίσαμε κάποιοι μέχρι τις 9 το βράδυ στο φιλόξενο Παντοπωλείο συζητώντας για φυσική καλλιέργεια και ένα σωρό άλλα θέματα.
Το βιβλίο του Φουκουόκα για την Φυσική Καλλιέγεια που έχει μεταφράσει ο Π. Μανίκης
Προσπαθώντας να παρουσιάσω συνοπτικά κάποια από τα πολλά που ακούσαμε μέσα σε δύο ημέρες (απ΄ ότι θυμάμαι και από κάτι προχειρότατες σημειώσεις στο κτήμα) θα ανέφερα τις ποιο κάτω σημειώσεις:
Εδαφοβελτιωτικά φυτά – συγκαλλιέργεια – χημικά:
Η Ακακία, η Μιμόζα και το Ιπποφαές μπορούν να χρησιμοποιούνται ως φυτά βελτιωτικά του εδάφους. Επίσης ωφέλιμα είναι τα: ο θάμνος φεϊζόα (1) (που είναι ανθεκτικός σε κρύο και σε ζέστη) και η ροδιά που είναι ανθεκτική στην ξηρασία.
Ακόμη: το ακτινίδιο, που είναι ημιτροπικό, κάνει για πέργκολα, είναι πολύ ανθεκτικό, δεν νοσεί, δεν θέλει αέρα. Χρειάζεται αρσενικό και θηλυκό για να καρπίσει (το ίδιο συμβαίνει και με το ιπποφαές). Πιο ανθεκτική ποικιλία η αργκούτα [Arguta (2)]. Είναι ωφέλιμο για την υγεία.
Επίσης οι λωτοί είναι ανθεκτικοί και μπορεί να χρησιμοποιηθούν ως πηγή καλίου αντί της μπανάνας που είναι ιδιαίτερα επιβαρημένη (ως γνωστόν κόβεται άγουρη για να μην χαλάσει στην μεταφορά και μετά ζεσταίνεται με υγραέριο και εξαναγκάζεται σε ωρίμανση).
Τα φυτά μπορούν να μας κάνουν όλες τις δουλειές στο χωράφι. Πχ μπορούν να διασπούν και αφρατεύουν το χώμα (όπως το ραπάνι daicin), να το εμπλουτίζουν κλπ.
Η συγκαλλιέργεια είναι ωφέλιμη (εννοείται αυτών που ταιριάζουν). Σε ιδανικές συνθήκες η φύση την καθορίζει μόνη της και την εφαρμόζει. Η συμβατική γεωργία την έχει απολύτως και καταστροφικά εγκαταλείψει υπέρ της μονοκαλλιέργειας. Στην φυσική καλλιέργεια θα μπορούσε να εφαρμοσθεί τόσο επιτυχημένα που ακόμη και σε ένα στρέμμα να είναι κανείς ικανοποιητικά γεωργός. Φυσικά το τελευταίο δεν γίνεται άκοπα και με την πρώτη.
Αποφεύγουμε όλα τα χημικά όσο μπορούμε με στόχο την απόλυτη μη χρήση τους. Πάντως μπορούμε να κάνουμε χρήση των χαλκούχων (με επίπαση ή ψεκασμό), του βορδιγάλειου πολτού, της θειοχαλκίνης, των ελαίων πρόληψης (θερινός πολτός κλπ) και του βακίλου της Θουριγγίας.
Είδη σπανακιού που έχουν ενδιαφέρον για καλλιέργεια είναι το Μαλαμπάρ και της Νέας Ζηλανδίας.
Η καθαρή στάχτη έχει κάλιο και μπορεί να χρησιμοποιείται για τροφοδοσία καλίου (που χρειάζεται για τους καρπούς).
Μπορούμε να την βάζουμε στο σπανάκι που θέλει κάλιο.
Τα φυτά που προτάθηκαν έχουν ως βασικά χαρακτηριστικά τους την σχετική ανθεκτικότητα και προσαρμοστικότητα έτσι ώστε να τα καταφέρνουν καλύτερα και σε δυσκολότερα περιβάλλοντα.
Σπόροι:
Όλοι οι σπόροι μπορεί να μας δώσουν νέα φυτά. Απλά δεν ξέρουμε τι ακριβώς θα μας δώσουν ή εάν το νέο φυτό θα έχει τις ιδιότητες του αρχικού.
Ποιοτικά τα δέντρα κατατάσσονται ως εξής: από άγριο σπόρο προέρχεται το πρώτης ποιότητας δέντρο. Από ήμερο σπόρο το δεύτερης ποιότητας. Και από σπόρο και μετά μπολιασμένο το τρίτης ποιότητας (φυσικά στα φυτώρια και στην συμβατική γεωργία χρησιμοποιούνται σχεδόν αποκλειστικά μπολιασμένα δενδρύλλια).
Πως ξεχωρίζει ένα φυσικό δένδρο από ένα που είναι προϊόν εμπορικής παραγωγής: το φυσικό έχει πασσαλώδη ρίζα. Το εμπορικό έχει ριζίδια δεξιά – αριστερά (σαν μουστάκια) αλλά δεν έχει κεντρικό πασσαλώδες τμήμα.
Οπωρώνας – Δέντρα από σπόρο:
Σε έναν οπωρώνα και για έκταση 1 στρ. 3-4 ακακίες και μιμόζες είναι αρκετές ως εδαφοβελτιωτικά φυτά.
Τα σκληρά αμύγδαλα δίνουν συνήθως αμυγδαλιά που θα κάνει καλά αμύγδαλα.
Τα μαλακά όμως μπορεί πιο εύκολα να δώσουν πικραμύγδαλα (που ενίοτε και σε μεγάλη κατανάλωση μπορεί να προκαλέσουν δηλητηρίαση).Τα σκληροκέλυφα είναι συνήθως ανθεκτικά. Ποικιλίες με ενδιαφέρον: TEXAS, φυράνια.
Η μουσμουλιά είναι ιδιαίτερα εύκολη. Ισχύει το «από το στόμα και στο χώμα». Δύο ενδιαφέρουσες ποικιλίες: η ιαπωνική και η γερμανική. Τα ξερά φύλλα της μπορούμε να τα βράσουμε και το ρόφημα είναι χρήσιμο για την βρογχίτιδα.
Οι μεταφυτεύσεις των φυλλοβόλων καλύτερα να γίνονται τον χειμώνα, των αειθαλών την άνοιξη. Η φύτευση μπορεί να γίνεται με μπάλα χώματος (μπορεί να βοηθήσει) χωρίς όμως να είναι και απαραίτητο.
Στα πυρηνόκαρπα, το ρετσίνι επάνω στο δέντρο είναι ένδειξη προβλήματος σοβαρού. Θέλει μελέτη για να βρεθεί σε βάθος η αιτία και έτσι η θεραπεία να μην είναι συμπτωματική αλλά ουσιαστική και σωστή. Η συμβατική αντιμετώπιση περιλαμβάνει αφαίρεση του ρετσινιού και χρήση χαλκούχων. Τα ξερά κλαδιά πρέπει να τα απομακρύνουμε και καλύτερα είναι να τα καίμε, ιδίως επί υπάρξεως της πολύ επικίνδυνης μονύλιας. Στην περίπτωση αυτής της προσβολής το άνθος (και ο καρπός;) μουμιοποιείται και το δέντρο έχει καφέ ξερά κλαδιά.
Δαμασκηνιά: ποικιλίες: STANLEY, πραούσια, Σαμοθράκης (πολύ καλή, κάνει για αποξήρανση). Βγαίνει από κουκούτσι άνετα (με τις γνωστές περιπτώσεις όταν το δέντρο προέρχεται από κουκούτσι).
Αχλαδιά: στο κτήμα του καλλιεργεί την κοντούλα και τα κρυστάλια. Για την καλύτερη επικονίαση χρειάζονται δύο τουλάχιστον δέντρα.
Το σκουλήκι στο εσωτερικό των καρποφόρων δέντρων (μέσα στον κορμό, το ξύλο) το αντιμετωπίζουμε είτε με σύρμα που βάζουμε στην τρύπα που βρίσκουμε και από την οποία βγαίνουν οι ακαθαρσίες του σκουληκιού ή με βαμβάκι και βενζίνη.
Ένας τρόπος αντιμετώπισης των προβλημάτων είναι να βάζουμε πολλές ποικιλίες έτσι ώστε να δούμε πια ταιριάζει καλύτερα στο χτήμα μας και γιατί έτσι υπάρχουν μεγαλύτερες αντιστάσεις στις αρρώστιες αφού οι διαφορετικές ποικιλίες έχουν και διαφορετικές συμπεριφορές και αντοχές.
Τα παραφινικά έλαια είναι χρήσιμα για την αντιμετώπιση των κοκοειδών εντόμων. Επίσης καθάρισμα σε προσβολές δέντρων από έντομα μπορεί να γίνεται με το χέρι, με βούρτσα κλπ, δηλ. με μηχανικό τρόπο σε αρχικά στάδια και περιορισμένη προσβολή.
Αμπέλι:
Στην αρχαιότητα είχαν τις να αναδενδράδες αμπέλους, δηλαδή κλήματα που τα άφηναν να ανέβουν επάνω σε άλλα δέντρα και τα άφηναν να μεγαλώσουν πολύ και φυσικά δεν τα κλάδευαν. Για το αμπέλι το καλύτερο είναι να είναι απλωμένο πολύ σε μία μεγάλη κρεβατίνα (ως 80τμ).
Κλάδεμα:
Ως προς το μεγάλο θέμα των κλαδεμάτων. Γενικά τα κλαδέματα κάνουν ζημιά στα δέντρα και μειώνουν την ζωή τους. Λογικό είναι. Αφού δεν παύουν να είναι τραύματα.
Εάν το δέντρο έχει το φυσικό του σχήμα (3) το κλάδεμα είναι περιττό και άχρηστο. Εάν όμως το δέντρο προέρχεται από φυτώριο, συνήθως ήδη όταν το αγοράζουμε έχει αλλοιωθεί ως προς το φυσικό του σχήμα και επάνω (στα κλαδιά) και στην ρίζα. Εάν θέλουμε δένδρο με φυσικό σχήμα πρέπει να ζητάμε από τον φυτωριούχο να μην το έχει κλαδεύσει. Βέβαια σε ένα ήδη κλαδεμένο δένδρο τελικά πολύ πιθανά να συνεχίσουμε με κλαδέματα, αφού είναι δύσκολο να αποκτήσει το φυσικό του σχήμα. Πχ ένα δέντρο με σχήμα κυπέλλου δεν μπορεί να διορθωθεί σε φυσικό σχήμα. Τα λαίμαργα κλαδιά τα αφαιρούμε, αν και ένα βγάζουμε δύο γίνεται και αυτό δεν έχει τελειωμό.
Η αντίληψη ότι καλύτερη εποχή για το κλάδεμα είναι ο χειμώνας είναι λανθασμένη. Το δέντρο βρίσκεται σε νάρκη και οι μεγάλες πτώσεις της θερμοκρασίας (νύχτα ή με πάγο) μαζί με την υπάρχουσα υγρασία οδηγούν σε σχασίματα και ζημιές του ξύλου απ΄ όπου ένα σωρό προβλήματα μπορούν να προκληθούν.
Καλύτερα είναι λοιπόν τα ανοιξιάτικα κλαδέματα, τον Μάρτιο. Το δέντρο έχει χυμούς και αυτό βοηθά στην επούλωση του.
Δεν κλαδεύουμε ποτέ με βροχή ή υγρασία υψηλή. Ούτε στην ανθοφορία
Τα εργαλεία κοπής πρέπει να είναι άψογα, τα καλύτερα δυνατά. Τα καλύτερα πριόνια είναι τα ιαπωνικά (αξίζει να πληρώσει κανείς αρκετά λεφτά για ένα καλό πριόνι). Η τομή πρέπει να γίνεται αφήνοντας ένα «τακούνι» (περίπου 2 εκ) στο δέντρο. Δηλαδή το κλαδί που αποκόπτεται δεν αποκόπτεται σίρριζα με την επιφάνεια του κορμού αλλά λίγο πιο μακριά και δίνουμε κλίση στην τομή έτσι ώστε να φεύγουν τα νερά. Τα λεπτά κλαδιά (αυτά που μπορούν να κοπούν με ψαλίδι κόβονται σίρριζα). Ακολουθούμε το κανόνα των 3 κλαδιών κεντρικά και στο κάθε κλαδί ξεχωριστά κλαδεύουμε ψαροκόκαλο.
Οι πάστες επούλωσης των τομών δεν είναι καλές, ιδίως η κόκκινου χρώματος. Μία λύση που μπορεί να χρησιμοποιηθεί για επούλωση είναι το φυσικό κερί.
Δύο δέντρα που δεν κάνει να κλαδεύονται είναι η συκιά και η καρυδιά. Το ξύλο τους δεν προσφέρεται για κλάδεμα (είναι κούφιο), οπότε μετά την κλάδευσή τους (ιδίως μεγάλων κλαδιών) δημιουργούνται προβλήματα και ξηράνσεις. Επίσης η λεμονιά δεν μπορεί να κλαδευτεί πολύ. Η πορτοκαλιά και η μανταρινιά είναι πιο δεκτικές στο κλάδεμα. Τα πυρηνόκαρπα είναι ευαίσθητα στα κλαδέματα (πχ. Αμυγδαλιά, βερικοκιά, κερασιά)
———-
Υποσημειώσεις:
- http://www.valentine.gr/linkOfTheMonth_gr-april2008.php
- https://en.wikipedia.org/wiki/Actinidia_arguta
- Φυσικό σχήμα είναι αυτό που σχεδιάζουν τα παιδιά: το δέντρο με ένα κεντρικό στέλεχος και δεξιά και αριστερά του τα κλαδιά του που με τον κεντρικό κορμό σχηματίζουν γωνία περίπου 45ο . Το φυσικό σχήμα αποκτάται μέσα στα 3-4 πρώτα χρόνια της ζωή του δέντρου.
βελανιδιά 13000 χρόνων
To γηραιότερο δέντρο στον κόσμο;
http://www.newsit.gr//default.php?pname=Article&art_id=8486&catid=7
περιβάλλον και πολιτική 