Archive for Απρίλιος 2013
περί της δωρεάς οργάνων: νομικές και ηθικές βλάβες από την ρύθμιση του α.9 § 2 του Ν. 3984/2011
(7/10/13: δείτε πλέον και το http://egnomi.gr/article.php?id=42395&category_id=137)
Η ΥΠΟΧΡΕΩΣΗ «ΔΩΡΕΑΣ» ΟΡΓΑΝΩΝ ΕΝΗΛΙΚΟΥ ΘΑΝΟΝΤΟΣ ΠΡΟΣΩΠΟΥ – Η ΠΑΡΑΒΙΑΣΗ ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ, ΤΟΥ ΔΙΚΑΙΟΥ ΤΗΣ ΕΕ ΚΑΙ ΤΟΥ ΔΙΕΘΝΟΥΣ ΔΙΚΑΙΟΥ ΔΙΑ ΤΟΥ ΑΡΘΡΟΥ 9 ΠΑΡ. 2 ΤΟΥ Ν. 3984/2011
Δρ. Ν. Δημητρίου Θ. Ορφανίδη, Προέδρου Πρωτοδικών Αθηνών
πηγή: http://dikastis.blogspot.gr/2013/03/9-2-39842011.html?spref=fb
Α. Εισαγωγή
Ο Ν. 3984/2011 είναι ένας « υγιής «οργανισμός». Υπό την έννοια ότι, ενσωματώνει στην εθνική έννομη τάξη, την ευγενή επιδίωξη της Οδηγίας 2010/53/ΕΕ, για θέσπιση κοινών προτύπων, μεταξύ των Κρατών – Μελών, σχετικά με την ποιότητα και ασφάλεια των ανθρώπινων οργάνων που προορίζονται για μεταμόσχευση.
Ωστόσο, επωάζει ένα « καρκινικό κύτταρο » : Το άρθρο 9 παρ. 2, το οποίο ενεργοποιείται από την 1.6.2013. Επίκειται μία νομική «καρκινογένεση». Εξίσου επιβλαβής, τόσο για τον νομικό «οργανισμό», όσο και για τον ανθρώπινο.
Β. Το πρόβλημα
1. Τι προβλέπει η Οδηγία
Στο πλαίσιο του ανωτέρω σκοπού, η οδηγία και ο νόμος καλύπτουν την δωρεά ανθρωπίνων οργάνων. Κατά την έννοια της οδηγίας, την οποίαν ο νόμος, εν προκειμένω, ορθά ενσωματώνει, « δότης » είναι κάθε άνθρωπος που προβαίνει στη δωρεά ενός ή περισσότερων οργάνων, είτε κατά τη διάρκεια της ζωής του, είτε μετά το θάνατό του.
Όπως σημειώνεται στο σημείο 21 της αιτιολογικής έκθεσης της οδηγίας « στην Ένωση συνυπάρχουν πολλά διαφορετικά πρότυπα όσον αφορά τη συγκατάθεση στη δωρεά, περιλαμβανομένων των συστημάτων στα οποία πρέπει να υπάρχει η ρητή συγκατάθεση για τη δωρεά οργάνου και των συστημάτων στα οποία η δωρεά μπορεί να γίνει αν δεν υπάρχει ένδειξη αντίρρησης στη δωρεά. Για να γίνεται δυνατή η έκφραση της προσωπικής απόφασης στο θέμα αυτό, ορισμένα κράτη μέλη έχουν δημιουργήσει ειδικά μητρώα στα οποία οι πολίτες μπορούν να καταγράφουν την επιθυμία τους όσον αφορά τη δωρεά οργάνων. Η παρούσα οδηγία δεν επηρεάζει τα ποικίλα συστήματα συναίνεσης που ήδη λειτουργούν στα κράτη μέλη ».
Τόσο από το εν λόγω σημείο, όσο και από το σώμα της οδηγίας, προκύπτουν τα ακόλουθα : α ) η οδηγία δεν αποσκοπεί στο να επέμβει στην έννομη τάξη των Κ-Μ και να επιβάλλει έναν ενιαίο τρόπο συγκατάθεσης στην δωρεά, είτε κατά την διάρκεια της ζωής του προσώπου, είτε μετά τον θάνατό του και β ) ανεξαρτήτως του τρόπου, συγκατάθεση στην δωρεά, πρέπει να υπάρχει. Τόσο στην περίπτωση της δωρεάς εν ζωή, όσο και στην μετά θάνατον.
Εξάλλου, σύμφωνα με το σημείο 19 της αιτιολογικής έκθεσης, « Η φιλαλληλία αποτελεί σημαντικό παράγοντα της δωρεάς οργάνων. Για να εξασφαλισθεί η ποιότητα και η ασφάλεια των οργάνων, τα προγράμματα μεταμόσχευσης οργάνων πρέπει να βασίζονται στις αρχές της εθελοντικής και μη αμειβόμενης δωρεάς. Αυτό έχει πολύ μεγάλη σημασία, δεδομένου ότι η παραβίαση των ανωτέρω αρχών ενδέχεται να εγκυμονεί σοβαρότατους κινδύνους. Αν το όργανο δεν προσφέρεται εθελοντικά και/ή αποφέρει οικονομικό κέρδος, μπορεί να τεθεί σε κίνδυνο η ποιότητα της διαδικασίας δωρεάς, δεδομένου ότι η βελτίωση της ποιότητας ζωής ή η σωτηρία της ζωής ενός ανθρώπου δεν αποτελεί τον κύριο ή τον μοναδικό επιδιωκόμενο σκοπό ».
Συνεπώς, σκοπός της οδηγίας, τον οποίον τα Κ-Μ, υποχρεούνται να υλοποιήσουν, με τα δικά τους μέσα, είναι να επέρχεται η μεταμόσχευση, εφόσον αυτή συνιστά την πραγματική βούληση του προσώπου. Κατ’ επέκτασιν, ακόμα και σε ένα σύστημα μη ρητής συγκατάθεσης, ο νόμος ενσωμάτωσης της οδηγίας, δεν επιτρέπεται να οδηγήσει στον, κατ’ ουσίαν, αποκλεισμό της διερεύνησης της αντίρρησης στην δωρεά.
2. Τι προβλέπει ο νόμος για το ενήλικο θανόν πρόσωπο
Σύμφωνα με το άρθρο 9 παρ 2 του Ν. 3984/2011, η αφαίρεση ενός ή περισσότερων οργάνων από ενήλικο, θανόν πρόσωπο πραγματοποιείται εφόσον, όσο ζούσε, δεν είχε εκφράσει την αντίθεση του σύμφωνα με την παράγραφο 3 « και κατόπιν συναίνεσης της οικογένειας του ».
Από την διάταξη αυτή, σε συνδυασμό με τα ανωτέρω, προκύπτει ότι, από 1.6.2013 και εντεύθεν, κάθε ενήλικο πρόσωπο στην Ελλάδα καθίσταται δότης εκ του νόμου. Καθίσταται, δηλαδή, δωρητής του εαυτού του, χωρίς καν να έχει περάσει από το μυαλό του η σκέψη και, εάν έχει περάσει, χωρίς να την έχει εξωτερικεύσει, είτε καταφατικά, είτε αρνητικά, έστω εμμέσως ! Σύμφωνα με την παρ. 2 του άρθρου, η πρόβλεψη ισχύος από 1.6.2013 αποσκοπεί στην ενημέρωση των πολιτών, μέσω σχετικής εκστρατείας. Μέχρι την στιγμή που συντάσσεται αυτό το άρθρο (μέσα Μαρτίου 2013) καμμία ενημερωτική εκστρατεία δεν έχει εκδηλωθεί. Σύμφωνα με την παρ. 3 του άρθρου, « Στον Εθνικό Οργανισμό Μεταμοσχεύσεων τηρείται αρχείο όπου καταχωρίζονται οι δηλώσεις των πολιτών περί αντίθεσης τους στην αφαίρεση οργάνων τους μετά θάνατον. Κάθε ενήλικος πολίτης μπορεί να αποστέλλει στον Εθνικό Οργανισμό Μεταμοσχεύσεων σχετική δήλωση του, με βεβαιωμένο το γνήσιο της υπογραφής. Για τη δήλωση δεν απαιτείται συγκεκριμένος τύπος, αρκεί να συνάγεται ρητά και αβίαστα η ακριβής βούληση του προσώπου. Η δήλωση αυτή είναι ελεύθερα ανακλητή. Η ανάκληση γίνεται με νεότερη δήλωση ανάκλησης, η οποία αποστέλλεται ομοίως στον Εθνικό Οργανισμό Μεταμοσχεύσεων. Η αρχική δήλωση διαγράφεται από το αρχείο και θεωρείται ως μη γενόμενη ». Τέλος, σύμφωνα με την παρ. 5 του άρθρου «Η αφαίρεση οργάνων από θανόντα δότη διενεργείται μετά την επέλευση του θανάτου, κριτήριο για την οποία είναι η νέκρωση του εγκεφαλικού στελέχους, σύμφωνα με τα ευρέως αποδεκτά και σύγχρονα δεδομένα της επιστήμης, όπως ορίζεται στην απόφαση του ΚΕ.Σ.Υ. περί διάγνωσης του εγκεφαλικού θανάτου (απόφαση 9 της 21/20.3.1985). Με απόφαση του Υπουργού Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης καθορίζεται επακριβώς το κριτήριο επέλευσης του θανάτου, κατόπιν γνώμης του Κεντρικού Συμβουλίου Υγείας (ΚΕ.Σ.Υ.). Με όμοιο τρόπο θεσπίζεται «Κώδικας Πρακτικής», σχετικά με τη διαδικασία διάγνωσης και επιβεβαίωσης του εγκεφαλικού θανάτου».
Ωστόσο, ακόμα και ενημερωτική εκστρατεία να υπάρξει και παρά την πρόβλεψη της παρ. 5 ως άνω, η διάταξη της παρ. 2, δεν παύει να αντίκειται στο Σύνταγμα, στο ενωσιακό και στο διεθνές δίκαιο, διότι, παραβιάζει την θεμελιώδη αρχή του δικαίου της ιδιωτικής αυτονομίας και αυτοδιάθεσης. Δημιουργεί δε τον κίνδυνο να μετατραπεί η Ελλάδα σε χώρα «παραγωγής» και διάθεσης ανθρωπίνων οργάνων από εγκληματικές οργανώσεις.
Γ. Η αντισυγματικότητα του άρθρου 9 παρ. 2 Ν. 3984/2013
Αποτελεί στοιχείο της ελευθερίας του ανθρώπου να αποφασίσει να προβεί σε δωρεά και μάλιστα του εαυτού του. Η ελευθερία του ανθρώπου είναι ύψιστο έννομο αγαθό. Ως εκ τούτου, μόνο σε ιδιαίτερα εξαιρετικές περιπτώσεις μπορεί να την περιορίσει ο νομοθέτης και μάλιστα, στο πεδίο της ιατρικής, σε περιπτώσεις που αφορούν στο ίδιο το πρόσωπο και όχι σε σχέση με κάποιο άλλο, τρίτο (1).
Η ελευθερία του ατόμου πλήττεται όταν προσβάλλεται ουσιαστικά η αξιοπρέπειά του και η προσωπικότητά του. Πτυχή της αξιοπρέπειας και της προσωπικότητας του είναι – μεταξύ άλλων – η υγεία και η σωματική ακεραιότητα 2. Σύμφωνα με το άρθρο 2 παρ. 1 Σ, ο σεβασμός και η προστασία της αξίας του ανθρώπου, αποτελούν πρωταρχική υποχρέωση της Πολιτείας. Η εν λόγω διάταξη, αποτελεί την βασική κατεύθυνση ερμηνείας των διατάξεων που κατοχυρώνουν τα θεμελιώδη δικαιώματα(3). Κατά την συντριπτικώς επικρατούσα άποψη, ο νομοθέτης δεσμεύεται από τα θεμελιώδη δικαιώματα και κατά την διαμόρφωση του ιδιωτικού δικαίου(4). Συνεπώς, η προστασία της ανθρώπινης υπόστασης εδράζεται σε ένα δικαίωμα αυτοκαθορισμού του ανθρώπου. Πρόκειται για το δικαίωμα να διαθέτει τη ζωή του για τον ίδιο, να ανήκει στον εαυτό του(5). Αυτοκαθορισμός της ζωής υπάρχει, όταν υφίσταται πραγματική εξουσία αυτοκαθορισμού(6). Η ανωτέρω διάταξη, οδηγεί σε ετεροκαθορισμό της ζωής του ατόμου. Συνιστά αντισυνταγματική νομοθετική παρέμβαση στην ιδιωτική αυτονομία. Κατ’ αυτόν τον τρόπο, η ευγενής πρόθεση να σωθούν οι ζωές ασθενών, ευτελίζεται σε πρόσχημα. Ως εκ τούτου, το ανωτέρω άρθρο θα ήταν σύμφωνο με το σύνταγμα, εάν ήταν διατυπωμένο, ως ακολούθως : « Παρ. 2 : Η αφαίρεση ενός ή περισσότερων οργάνων από ενήλικο, θανόν πρόσωπο πραγματοποιείται εφόσον, όσο ζούσε, είχε εκφράσει την συμφωνία του » και « Παρ 3 : Στον Εθνικό Οργανισμό Μεταμοσχεύσεων τηρείται αρχείο όπου καταχωρίζονται οι δηλώσεις των πολιτών περί συμφωνίας τους στην αφαίρεση οργάνων τους μετά θάνατον. Κάθε ενήλικος πολίτης μπορεί να αποστέλλει στον Εθνικό Οργανισμό Μεταμοσχεύσεων σχετική δήλωση του, με βεβαιωμένο το γνήσιο της υπογραφής. Για τη δήλωση δεν απαιτείται συγκεκριμένος τύπος, αρκεί να συνάγεται ρητά και αβίαστα η ακριβής βούληση του προσώπου. Η δήλωση αυτή είναι ελεύθερα ανακλητή. Η ανάκληση γίνεται με νεότερη δήλωση ανάκλησης, η οποία αποστέλλεται ομοίως στον Εθνικό Οργανισμό Μεταμοσχεύσεων. Η αρχική δήλωση διαγράφεται από το αρχείο και θεωρείται ως μη γενόμενη ».
Επισημαίνεται ότι, στην διάταξη της παρ. 2, η φράση «και κατόπιν συναίνεσης της οικογένειάς του », στο αρχικό σχέδιο νόμου δεν υπήρχε καν. Προσετέθη με το άρθρο 55 παρ. 4 του Ν. 4075/2012. Αλλά και η προσθήκη αυτή δεν αποκαθιστά την συνταγματική τάξη. Πρώτον, διότι σύμφωνα με τα ανωτέρω, δεν αλλάζει το γεγονός ότι ο νομοθέτης καθιστά το σύνολο των πολιτών υποχρεωτικά «δωρητές». Δεύτερον, διότι δεν αποτρέπει τον σοβαρότατο κίνδυνο, που ανωτέρω επισημαίνουμε και, κατωτέρω, αναπτύσσουμε.
Δ. Η αντίθεση του άρθρου 9 παρ. 2 του Ν. 3984/2011 στο δίκαιο της ΕΕ
Ήδη, ανωτέρω, έχει καταστεί σαφές ότι, με το εν λόγω άρθρο του νόμου, δεν ενσωματώνεται ορθά η οδηγία 2010/53/ΕΕ στην εθνική έννομη τάξη : Η οδηγία απαιτεί έκφραση της συμφωνίας του δωρητή και όχι τεκμήριο συναίνεσης. Εν προκειμένω, το τεκμήριο συναίνεσης, δεν αποτελεί επιτρεπτό μέσο του εθνικού νομοθέτη, προς υλοποίηση του σκοπού της οδηγίας. Δεν παρέχει ισχυρότερη προστασία. Αντιθέτως, αναιρεί, την όποια προστασία της ατομικής ελευθερίας, καθόσον, ουσιαστικά, καθιερώνει υποχρέωση δωρεάς και μάλιστα του εαυτού εκάστου εξ ημών. Περαιτέρω, η ίδια η αιτιολογική έκθεση της οδηγίας, εφιστά την προσοχή του εθνικού νομοθέτη, ως προς την τήρηση του ενωσιακού δικαίου : Στο σημείο 19 αυτής, λαμβάνει χώρα αναφορά στον Χάρτη Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της ΕΕ ( ΧΘΔ/ΕΕ ) και ειδικά, στο άρθρο 3 παρ. 2γ. Το άρθρο φέρει τίτλο « Δικαίωμα στην ακεραιότητα του ανθρώπου ». Σύμφωνα με την παρ. 1 « κάθε πρόσωπο έχει δικαίωμα στην σωματική και διανοητική ακεραιότητά του ». Σύμφωνα με την παρ. 2 « στο πεδίο της ιατρικής και της βιολογίας πρέπει να τηρούνται τα εξής : – η ελεύθερη και εν επιγνώσει συναίνεση του ενδιαφερομένου, σύμφωνα με τον νόμο ». Με την υποχρέωση «δωρεάς», ως άνω, ελεύθερη και εν επιγνώσει συναίνεση του ανθρώπου, δεν υπάρχει.
Ε. Η αντίθεση του άρθρου 9 παρ. 2 του Ν. 3984/2011 στο διεθνές δίκαιο
Η Σύμβαση για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα και την Βιοϊατρική ( Σύμβαση του Oviedo ), αποτελεί εσωτερικό δίκαιο, βάσει του Ν. 2619/1998. Από τις διατάξεις των άρθρων 1, 5, 6, 8, 17 και 20 της Σύμβασης προκύπτει ότι: α ) πρέπει να προστατεύεται η σωματική ακεραιότητα του ανθρώπου ως όντος, β ) κάθε επέμβαση στον άνθρωπο, στα πλαίσια της ιατρικής επιστήμης, πρέπει να τυγχάνει της ελεύθερης συναίνεσής του. Συνεπώς, δεν επιτρέπεται να τεκμαίρεται, ούτε να επιβάλλεται νομοθετικά, είτε άμεσα, είτε έμμεσα. Επιπροσθέτως, το ΕΔΑΔ έχει κρίνει, επί τη βάσει του άρθρου 3 της ΕΣΔΑ, πως το Κράτος, δεν μπορεί να επιβάλλει αναγκαστικά μέτρα σε βάρος του πολίτη, στην ιδιωτική του σφαίρα, εκτός εάν πρόκειται για ιατρική αναγκαιότητα. Αυτή, όμως, πρέπει να αφορά στο ίδιο το πρόσωπο(7). Κάθε περαιτέρω λέξη, ως προς την αντίθεση της επίμαχης διάταξης του Ν. 3984/2011 κρίνεται ως περιττή.
ΣΤ. Ο ΚΙΝΔΥΝΟΣ ΤΗΣ ΤΡΩΣΗΣ ΤΗΣ ΣΩΜΑΤΙΚΗΣ ΑΚΕΡΑΙΟΤΗΤΑΣ ΤΟΥ ΣΥΝΟΛΟΥ ΤΩΝ ΠΟΛΙΤΩΝ ΤΗΣ ΧΩΡΑΣ
Στην ελεύθερη αγορά, η εμπορευματοποίηση της ιατρικής φροντίδας είναι επιτρεπτή. Αλλά, όχι απεριορίστως. Ο νομοθέτης παρεμβαίνει για να αποτρέψει το εμπόριο ανθρωπίνων οργάνων, δηλαδή, την επίτευξη κέρδους από την πώληση τους. Αυτού του είδους την εμπορευματοποίηση την απαγορεύει το αξιακό σύστημα του ελληνικού συντάγματος. Την απαγορεύει το δίκαιο της ΕΕ : Στην αιτιολογική έκθεση της οδηγίας ( σημείο 19 ), γίνεται μνεία του άρθρου 21 της Σύμβασης του Oviedo. Την απαγορεύει το διεθνές δίκαιο, με το άρθρο 21 της Σύμβασης του Oviedo : «Απαγορεύεται η μετατροπή του ανθρωπίνου σώματος και των μερών του καθεαυτών, σε πηγή κέρδους» (παρ. 2, δεύτερο εδάφιο )
Την απαγορεύει και ο Ν. 3984/2011. Ωστόσο, προκύπτει το ερώτημα, αν η απαγόρευση αυτή είναι αποτελεσματική και αποτρεπτική, όπως, παγίως απαιτεί το ενωσιακό δίκαιο. Με τα άρθρα 35 και 36, κατ’ επιταγήν του άρθρου 23 της Οδηγίας, ορίζονται τα σχετικά αδικήματα και οι ποινές. Στο άρθρο 35 προβλέπονται ο πλημμεληματικός χαρακτήρας των αδικημάτων και ανάλογου χαρακτήρα ποινές. Το άρθρο 36 είναι κακουργηματικού χαρακτήρα, καθώς αναφέρεται στην σύσταση εγκληματικής οργάνωσης, με σκοπό την τέλεση αποκόμισης κέρδους από την εμπορία των ανθρωπίνων οργάνων. Εντάσσεται στην ίδια την φύση του αδικήματος : Εμπορία ανθρωπίνων οργάνων, δεν μπορεί να είναι υπόθεση ενός – δύο ή τριών εγκληματιών. Κατά την άποψή μας, η ποινική αντιμετώπιση εξασθενεί, ακριβώς, λόγω του άρθρου 9 παρ. 2 : Αφ΄ ής στιγμής κάθε πολίτης καθίσταται υποχρεωτικά «δότης», παραβιάζεται το δικαίωμα αυτοκαθορισμού και αυξάνεται ο κίνδυνος να πληγεί στον πυρήνα του, το έννομο αγαθό της ανθρώπινης σωματικής και διανοητικής ακεραιότητας. Στην περίπτωση που ο οποιοσδήποτε πολίτης, από την 1.6.2013 και μετά, π.χ. τραυματισθεί βαρύτατα ή ακόμη και λιγότερο βαρειά, σε ένα τροχαίο, λόγω της τεκμαιρόμενης συναίνεσής του, είναι πολύ πιθανό, να μην καταβληθούν οι ενδεικνυόμενες προσπάθειες ανάνηψής του. Αυξάνονται οι πιθανότητες να μην αναζητηθούν, πραγματικά, οι οικείοι του, για να συναινέσουν στην αφαίρεση των οργάνων του. Αυξάνονται οι πιθανότητες, η εγκληματική οργάνωση, καλυπτόμενη από την υποχρεωτικότητα της «δωρεάς», να ενεργήσει ευχερέστερα. Συνέπεια της ευχερέστερης αυτής δράσης θα είναι η ιδιαίτερη δυσχέρανση του έχοντος έννομο συμφέρον, να αποδείξει τους ισχυρισμούς του περί ανθρωποκτονίας από πρόθεση ( γιατί όχι ; ), με κίνητρο την εμπορία ανθρωπίνων οργάνων. Επίσης, θα δυσχερανθεί ιδιαίτερα, να αποδείξει ότι, ουδείς είχε απευθυνθεί στον ΕΟΜ, προς διαπίστωση, εάν το θανόν ενήλικο πρόσωπο, είχε στείλει επιστολή μη συμφωνίας αφαίρεσης των οργάνων του.
Με μία τέτοια διάταξη, σε καιρούς κρίσης και υποχώρησης του κοινωνικού κράτους, το κίνητρο και της αθέμιτης εμπορευματοποίησης θα καταστεί ακόμη πιο ισχυρό. Το επακόλουθο, ενδέχεται να είναι, η καταβολή, εξαιρετικά σημαντικών ποσών στις εγκληματικές οργανώσεις, για να αποκτηθούν, το γρηγορότερο δυνατόν, ανθρώπινα όργανα. Επίσης, υφίσταται κίνδυνος στοχοποίησης προσώπου, λόγω ιατρικής καταλληλότητάς του προς μεταμόσχευση.
Ζ. ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ
Τα θεμελιώδη δικαιώματα, αποτελούν πρωτίστως, αμυντικά δικαιώματα του πολίτη, έναντι επεμβάσεων της δημόσιας εξουσίας(8). Με το άρθρο 9 παρ. 2 του Ν. 3984/2011, ο νομοθέτης υποκαθιστά ανεπίτρεπτα την ελεύθερη βούληση του ατόμου, ειδικά όταν αυτό βρίσκεται σε αντικειμενική αδυναμία άσκησής της. Εξ’ άλλου, τα θεμελιώδη δικαιώματα τριτενεργούν στις μεταξύ των ιδιωτών σχέσεις(9). Συνεπώς, ισχύει αυτό που ο διετύπωσε ο αμερικανός δικαστής Cardozo, σε μία απόφασή του, ήδη από το 1914 : «Every human being of adult years and sound mind has a right to determine what shall be done with his own body; and a surgeon who performs an operation without his patient‘s consent commits an assault(10 )».
1. BVerfG Beschluss, 2 BvR 2270/96; FamRZ 1998, 895 = NJW 1998, 1774
2. Σύγκρ. ΑΠΟλ. 13/1999, Δ/ΝΗ/40, 753, ΕΦ ΔΩΔ 24/2006, ΝΟΜΟΣ, ΠΠΡ ΑΘ 6806/2004, ΝΟΜΟΣ
3. Belling/Ορφανίδης : Η δράση των θεμελιωδών δικαιωμάτων στο ιδιωτικό δίκαιο, ΝοΒ 53, Απρίλιος 2005, Τεύχος 4, σελ. 41.
4. BVerfGE 92, 158, Canaris, Jus, 1989, 161 ff., Singer, Vertragsfreiheit, Grundrechte und der Schutz des Menschen von sich selbst, JZ 95, 1133 (1136)
5. BVerfGE, 35, 202 – Lebach, Orfanidis, Eigentumsproblematik und Mitbestimmung hinsichtlich der Europäischen Verfassung, Peter Lang, 2006, 182, με περαιτέρω παραπομπές.
6. Damm, Imperfekte Autonomie und Neopaternalismus – Medizinrechtliche Probleme der Selbstbestimmung in der modernen Medizin, MedR, 2002, Heft 8, 375 ff.
7. ΕΔΑΔ, 24.9.92, Bd 244, 25-26
8. BVerfGE 7, 198, 204, BVerfGE 50, 290, 337, BVerfGE 68, 193, 205, Belling/Ορφανίδης, ό.π., 41.
9. Αναλυτικά, Belling/Ορφανίδης, ό.π., 41 επ. Σημειώνεται ότι η τριτενέργεια είναι το μεγαλύτερο επίτευγμα της νομικής επιστήμης, των τελευταίων 63 ετών
10 Damm, ,ό.π. 377
———-
Μεταμοσχεύσεις με συναίνεση της οικογένειας
23/6/13, ΤΟ ΒΗΜΑ, http://www.tovima.gr/opinions/article/?aid=519059
Σκουριές (Χαλκιδική)- Δελτίο Τύπου δικηγόρου κ. Κανελλόπουλου
« ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ
Στις 17-2-2013 άγνωστοι προέβησαν στον εμπρησμό α) των αποδεδειγμένα παράνομων εγκαταστάσεων της «Ελληνικός Χρυσός Α.Ε.» (το γεγονός αυτό επιβεβαιώνει η Πολεοδομία με την από 5-12-2012 έκθεση αυτοψίας με Α.Π.1538 και το Α.Τ. Αρναίας είχε καταθέσει και μήνυση για τις παράνομες εγκαταστάσεις).
β) Στον εμπρησμό μηχανημάτων που όλως παραδόξως οι κάτοχοί τους τρεις ημέρες πριν είχαν σπεύσει να τα ασφαλίσουν από εμπρησμό.
γ) Στην προπηλάκιση φυλάκων ιδιωτικής εταιρείας security, οι οποίοι όμως όλο το προηγούμενο διάστημα προκαλούσαν άγρια το δημόσιο αίσθημα των κατοίκων με την σιωπηρή συναίνεση των αρχών. Υπενθυμίζω ότι οι φύλακες-σεκιουριτάδες κυκλοφορούσαν στο βουνό με “full face” κουκουλοφόροι, παρεμπόδιζαν την ελεύθερη διακίνηση των κατοίκων στους δημόσιους, κοινόχρηστους δρόμους της περιοχής, παρανόμως προκειμένου να τους αφήσουν να ασκήσουν το έννομο δικαίωμά τους να διέλθουν του δημόσιου δρόμου απαιτούσαν να κάνουν εξακρίβωση στοιχείων, με βίντεο κατέγραφαν τα πρόσωπά τους (και τις πινακίδες των αυτοκινήτων τους) και προέβαιναν σε καταγραφή, συλλογή και επεξεργασία των προσωπικών ευαίσθητων δεδομένων των κατοίκων κ.λ.π.). Όλο το προηγούμενο διάστημα πρωτοσέλιδα εφημερίδων και ηλεκτρονικές σελίδες των διαδικτυακών χώρων κατήγγειλαν το γεγονός.
Μετά την εμπρηστική επιχείρηση στις Σκουριές, η Εισαγγελέας Πρωτοδικών Χαλκιδικής προέβη στην έκδοση της υπ’αριθ. Α13/604/18.2.2013 παραγγελίας για διενέργεια προκαταρκτικής εξέτασης. Τα όσα διαδραματίσθηκαν κατ’αυτή την διαδικασία, χρειάζονται τόμοι βιβλίων για να καταγραφούν, ωστόσο η καταπάτηση των στοιχειωδών ανθρωπίνων δικαιωμάτων των κληθέντων και προσαγομένων σε ανάκριση ήταν σε τέτοιο βαθμό κατάφωρη, που επενέβη η Διεθνής Αμνηστία (βλ. Δήλωση «Αl Index: EUR 25/004/2013/22 Mαρτίου 2013»).
Οι συνάδελφοί μου δικηγόροι από Χαλκιδική και Θεσσαλονίκη βίωσαν πρωτόγνωρα γεγονότα, υπερέβαλαν εαυτόν, συμπαραστεκόμενοι νυχθημερόν στους εκατοντάδες προσαγομένους. Αρκετές ημέρες όλο το βράδυ συμπαρίσταντο στους προσαχθέντες στην Ασφάλεια Πολυγύρου και το πρωί πήγαιναν κατ’ευθείαν στο δικαστήριο για τις υποθέσεις τους, έχοντας ενδόμυχο φόβο ότι θα καταρρεύσουν εντός της αιθούσης. Θέλω να τονίσω ότι όλο αυτό το πραγματοποιούν ανιδιοτελώς και εις βάρος της υγείας τους, της οικονομικής κατάστασής τους, του γραφείου τους, μόνο και μόνο από αγάπη υπεράσπισης των στοιχειωδών ανθρωπίνων δικαιωμάτων των κατοίκων. Πάρα πολύ μεγάλο βάρος έπεσε στον αξιόλογο συνάδελφό μου Τζιμούρτο Βασίλειο εξ Ιερισσού. Με έπαιρναν τηλέφωνο κάτοικοι της περιοχής και μου έλεγαν ότι είναι κυριολεκτικά υπό κατάρρευση. Έτσι παρά το γεγονός ότι ασκώ το επάγγελμά μου στην Πάτρα, προθυμοποιήθηκα να συμβάλω εις το ελάχιστον, αναλαμβάνοντας την υπεράσπιση δύο από τους είκοσι ενεχομένους ως δήθεν υπόπτους για συμμετοχή στην υπόθεση των Σκουριών.
Το δικηγορικό μου γραφείο μελέτησε ενδελεχώς και εις βάθος όλα τα στοιχεία της δικογραφίας και θέλω να ομολογήσω ότι τα όσα διαπίστωσα, εάν άλλοι μου τα διηγούντο ότι συνέβησαν δεν θα τους πίστευα. Τελικά στις 8 Απριλίου 2013 καταθέσαμε ενώπιον του αρμοδίου Ανακριτή που χειρίζεται την υπόθεση, «Συμπληρωματικό Υπόμνημα Παροχής Εξηγήσεων» για έναν εκ των 20 ενεχομένων ως υπόπτου στην υπόθεση. Ο Ανακριτής στις 9 Απριλίου 2013 μου γνωστοποίησε ότι την κατέστησε δεκτή, συσχετίζοντάς την ως αναπόσπαστο μέρος με το από 26-3-2013 «Σημείωμα Παροχής Εξηγήσεων» που είχε πολύ ορθά κατατεθεί με εξουσιοδότηση από τους έμπειρους συναδέλφους μου που χειρίζονται την υπόθεση, και είχαν επισημάνει αυτά που εκείνο το διάστημα, κάτω από τις συγκεκριμένες καταστάσεις έπρεπε μόνο να επισημάνουν, και αξίζει να σημειωθεί ότι ο Ανακριτής δεν τους έδωσε αναβολή ούτε μία εργάσιμη ημέρα, και έπρεπε να μελετήσουν δικογραφία 750 σελίδων και το περιεχόμενο 40 περίπου cd. Εάν την υπόθεση την αναλάμβανε γραφείο με 20 δικηγόρους, ούτε αυτοί θα μπορούσαν να ετοιμάσουν την υπερασπιστική γραμμή των 20, να μελετήσουν την δικογραφία, να δουν τα cd, να ελέγξουν την νομιμότητα των ενεργειών αυτοψιών, πραγματογνωμοσυνών κ.λ.π., δεδομένου ότι ο Ανακριτής δεν έδωσε ούτε μία εργάσιμη ημέρα αναβολή, και όλες οι υπηρεσίες ήταν κλειστές.
Το από 8-4-2013 «Συμπληρωματικό Υπόμνημα Παροχής Εξηγήσεων» που έκανε δεκτό ο αρμόδιος Ανακριτής, αυθημερόν κατατέθηκε και ως Μήνυση «κατά παντός υπευθύνου ανακριτικού οργάνου και αστυνομικού μάρτυρος κατηγορίας και κατά παντός υπευθύνου ηθικού αυτουργού ή συναυτουργού, για διερεύνηση και απόδοση ποινικών ευθυνών και ακύρωση της προανακριτικής διαδικασίας και εξαίρεση των επίορκων αστυνομικών μαρτύρων» ενώπιον της Εισαγγελίας Πλημ/κων Πολυγύρου, και κοινοποιήθηκε στον Εισαγγελέα του Αρείου Πάγου, για να προβεί στις νόμιμες ενέργειες άμεσα για την περιφρούρηση του κύρους της ελληνικής δικαιοσύνης.
Επίσης κοινοποιείται στο Υπουργείο Δημοσίας Τάξεως για την απόδοση των πειθαρχικών ευθυνών και την απόταξη από το Σώμα των επίορκων αστυνομικών. Ακόμα κοινοποιείται στην Διεθνή Αμνηστία για συσχέτιση των ερευνών που διεξάγει με την Δήλωση: «Αl Index: CUR25/ 004/2013/ 12 Mαρτίου 2013», όπως και στον Συνήγορο του Πολίτη και στους δύο αξιόλογους συναδέλφους και βουλευτές, την κα Ζωή Κωνσταντοπούλου του ΣΥΡΙΖΑ και τον κ. Καπερνάρο των Ανεξάρτητων Ελλήνων, για την ανάδειξη των καταγγελλομένων -όπως αυτοί πολλοί καλά γνωρίζουν- στην Βουλή με επερωτήσεις στον Υπουργό Δικαιοσύνης και Δημοσίας Τάξεως. Τέλος κοινοποιείται στον Προϊστάμενο Εισαγγελίας Εφετών Θεσσαλονίκης, που προϊσταται και φέρει την ευθύνη όλων των διαδικασιών της προανάκρισης. Κοινοποιείται και στα ΜΜΕ, στον πανελλαδικό τύπο και στον διαδικτυακό χώρο διά μέσου του blog vasilinos.wordpress.com.
Το περιεχόμενο της εν λόγω μηνύσεως αποδεδειγμένα καταγγέλλει ότι:
1) Οι ανακριτικοί υπάλληλοι προέβησαν εκ προθέσεως και δόλου σε κατάφωρη παραβίαση των δικαιωμάτων του κληθέντος προς ανάκριση και επιμελώς του απέκρυψαν ότι πριν τον καλέσουν ως απλό μάρτυρα, υπήρχε έγγραφη καταγγελία αστυνομικού εις βάρος του, που είχε κατατεθεί ενόρκως στον αρμόδιο Ανακριτή και αφορούσε δήθεν κακουργηματικά αυτεπάγγελτα διώξιμες πράξεις κατ’ άρθρ. 36, 37 Κ.Π.Δ. Το γεγονός απεκρύβη, για να μην κάνει ο κληθείς χρήση των δικαιωμάτων του ως υπόπτου, να μην δικαιούται την παράσταση του δικηγόρου του, να μη λάβει γνώση της καταγγελίας εις βάρος του, να μη λάβει την νόμιμη προθεσμία για κατάθεση παροχής εξηγήσεων, κ.λ.π.
2) Του απέστειλαν κλήση όχι για μάρτυρα προς εξέταση ούτε κλήση προς κατηγορούμενο ή ύποπτο για παροχή απολογίας ή εξηγήσεων· του απέστειλαν «πρόσκληση πολίτη σε κατάστημα της ελληνικής αστυνομίας». Ενώ για τους λόγους της παρ.1 που προανέφερα του πήραν ένορκη κατάθεση μάρτυρα, στην συνέχεια μόλις υπέγραψε την ένορκη κατάθεσή του, τον αντιμετώπισαν σαν κατηγορούμενο και του πήραν το DNA με υπερβολική άσκηση ψυχολογικής βίας και απειλή για άσκηση σωματικής βίας, και προέβησαν σε κατάσχεση πραγμάτων του για διενέργεια πραγματογνωμοσύνης.
3) Δεν προσκόμισαν εντός της δικογραφίας τα αποτελέσματα της εξέτασης του DNA, για να μην αποκαλυφθεί η αλήθεια.
4) Υπέδειξε μάρτυρες -μεταξύ αυτών και αστυνομικούς- που ήταν μαζί του με πολλούς άλλους εκείνο το βράδυ, τους οποίους σκοπίμως δεν κάλεσαν για να μην αποκαλυφθεί η αλήθεια.
5) Απέκρυψαν και δεν κατέθεσαν εντός της δικογραφίας τα αποτελέσματα εκ της πραγματογνωμοσύνης που διενήργησε η Δ/νση Εγκληματικών Ερευνών στα κατεσχεθέντα, για να μην αποκαλυφθεί η αλήθεια.
6) Το αποκορύφωμα όλων είναι ότι ο κύριος μάρτυρας κατηγορίας ……… αστυνομικός της Διεύθυνσης Ασφάλειας Θεσσαλονίκης του Τμήματος Προστασίας του Κράτους και του Δημοκρατικού Πολιτεύματος, ο οποίος κατέθεσε ενόρκως την τελική κατάθεση με το κατηγορητήριο κατά των 20 κατηγορουμένων (κατάθεση 23 σελίδων), κατέθεσε στην σελ. 15 ότι όσα καταθέτει έχουν αναλυθεί και δηλωθεί στην σύσκεψη αξιωματικών της ασφάλειας. Ο εν λόγω εν πλήρη γνώσει της αναλήθειας, με πρόθεση και δόλο διέστρεψε την αλήθεια της ένορκης κατάθεσης του μάρτυρα και κατέθεσε ενόρκως ψέμα, με αποκλειστικό σκοπό να καταστήσει υπόπτους τους κληθέντες και τον ανιψιό του.
7) Το λυπηρότερο όμως είναι ότι ο ανακριτής ενώπιον του οποίου κατέθετε, ενώ γνώριζε την αλήθεια, γνώριζε και ότι ο εν λόγω συνάδελφός του κατέθετε ενόρκως ψέματα, υπέγραψε την κατάθεσή του, και συγκάλυψε την ψευδορκία του συναδέλφου του και δεν εφήρμοσε χωρίς χρονοτριβή το άρθρο 36, 37 Κ.Π.Δ., παρ’ότι γνώριζε ότι το έγκλημα της ψευδορκίας ήταν κατά της ελληνικής δικαιοσύνης (την οποία υποτίθεται ότι υπηρετούσε), αφού υπονόμευε την ορθή απονομή της, και επιχειρούσε την εξαπάτηση των δικαστικών λειτουργών.
8) Ο δεύτερος στην σειρά μάρτυρας κατηγορίας των 20, ο αστυνομικός …. του Τμήματος Προστασίας του Κράτους και του Δημοκρατικού Πολιτεύματος της Υποδιεύθυνσης Κρατικής Ασφάλειας Θεσσαλονίκης, κατέθεσε και αυτός ενόρκως ψευδώς ότι δήθεν: «από τις διάφορες Υπηρεσίες της Αστυνομικής Διεύθυνσης Χαλκιδικής έχει διαπιστωθεί ότι έχει συμμετάσχει ενεργά και δυναμικά σε πορείες ενάντια στην λειτουργία των μεταλλείων χρυσού… σημαντικός αριθμός των οποίων εκδηλώσεων ήταν βίαιες, με διάπραξη ανάλογων εγκληματικών πράξεων με αυτές που έλαβαν χώρα στο ίδιο μεταλλείο τις πρώτες πρωινές ώρες της 17-2-2013 (και ως εκ τούτου καταθέτει ότι προκύπτει ότι υπάρχουν βάσιμες και σοβαρές υπόνοιες ότι τα άτομα αυτά έχουν συμμετάσχει ενδεχομένως στην ομάδα αγνώστων δραστών».
Όμως όλα αυτά σε καμμία περίπτωση δεν προκύπτουν από καμμία απολύτως υπηρεσία της Αστυν. Δ/νσης Χαλκιδικής και γι’αυτό δεν κατέθεσε η όποια Διεύθυνση ποτέ μήνυση, και αυτός ο αστυνομικός ψευδομαρτυρεί και υποπίπτει στο αδίκημα της ψευδορκίας.
9) Εκείνο όμως που προκύπτει είναι ότι σε υπηρεσία της Αστυν. Δ/νσης Χαλκιδικής, γίνεται καταγραφή (υπάρχει αρχείο) συλλογή, επεξεργασία και διάδοση προσωπικών ευαίσθητων δεδομένων πολιτών για συμμετοχή τους σε συναθροίσεις, που είναι αναφαίρετα στοιχειώδες ανθρώπινο δικαίωμα Συνταγματικώς κατοχυρωμένο με τα άρθρα 5§1, άρθρ.11§1, άρθρ.14§1, και ως εκ τούτου, η συλλογή, η επεξεργασία, διατήρηση σε αρχείο και διάδοση αυτών των στοιχείων είναι άκρως παράνομη.
10) Εντός της δικογραφίας το υλικό που έχει κατατεθεί και αφορά το κλειστό κύκλωμα παρακολούθησης με τις σταθερές κάμερες της «Ελληνικός Χρυσός Α.Ε.» είναι παράνομο, διότι οι κάμερες δεν ήταν δηλωμένες σύμφωνα με την ΟΔΗΓΙΑ 1/2011 της Αρχής Προστασίας Προσωπικών Δεδομένων (Α.Π.Δ.Π.Χ.), και επίσης προέβαιναν σε καταγραφή, συλλογή ευαίσθητων προσωπικών δεδομένων από δημόσιο κοινόχρηστο δασικό δρόμο, πράγμα που έρχεται σε αντίθεση με το Άρθρο 6 της Οδηγίας 1/2011 Α.Π.Δ.Π.Χ.
Εμπεριέχονται πολλά εντός της εγκλήσεως που δεν είναι δυνατόν να καταγραφούν σε ένα ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ.
Με την έγκληση κατατίθενται τα αιτήματα:
1) Ο ανακριτής που χειρίζεται την υπόθεση για όλα αυτά που αναφέρονται και έλαβε γνώση ο ίδιος από τα ίδια τα στοιχεία της δικογραφίας, να προβεί χωρίς χρονοτριβή στην τήρηση του Άρθρου 37 Κ.Π.Δ., να ανακοινώσει και ο ίδιος δηλ. τις αξιόποινες πράξεις που διώκονται αυτεπαγγέλτως στον αρμόδιο Εισαγγελέα.
2) Ο Εισαγγελέας να κινήσει άμεσα ποινική δίωξη κατά των επιόρκων αστυνομικών και υποπεσόντων στο αδίκημα της ψευδορκίας…
3) Να εξαιρεθούν οι διαπράξαντες ποινικά αδικήματα επίορκοι και ψευδομάρτυρες αστυνομικοί.
4) Την ακύρωση της ανακριτικής διαδικασίας.
5) Να κινηθεί ποινική δίωξη για κάθε ποινικό αδίκημα που καταγγέλλεται και για τις παραβάσεις του Ν.2472/1997.
Όλα αυτά είναι στοιχεία που προκύπτουν από τον ένα μόνο εκ των είκοσι που κατηγορούν ως υπόπτους. Το τι γίνεται στην δικογραφία για τους υπολοίπους, είναι άνευ προηγουμένου και πιστεύω ότι θα αναδειχθούν από τους συναδέλφους επαρκώς, όπως π.χ. είναι οι ευθύνες της Αστυνομίας και του Τμήματος Εγκληματικών Ερευνών για τον μη άμεσο αποκλεισμό του χώρου και την μη άμεση προσέλευση της υπηρεσίας εγκληματικών ερευνών στον χώρο που έγινε η επίθεση, ώστε να γίνει η συλλογή των αντικειμένων από τους ίδιους, με την ενδεδειγμένη νόμιμη διαδικασία και άφησαν να κατατίθενται από άλλους με αδιαφανείς κατά νόμο διαδικασίες συλλογής.
Μετά από όλα αυτά διερωτώμαι τι κάνει ο Υπουργός Δικαιοσύνης, κ. Ρουπακιώτης; Μήπως έχει κάνει πληρεξούσιο στον κ. Δένδια να τον εκπροσωπεί; Θα αφήσει ο Εισαγγελέας του Αρείου Πάγου την Κυριακή οι άλλοι δύο κατηγορούμενοι να απολογηθούν στην Ασφάλεια Θεσσαλονίκης; Θα λάβει υπ’όψιν του καταθέσεις επίορκων αστυνομικών;
ΙΩΑΝΝΗΣ Θ. ΚΑΝΕΛΛΟΠΟΥΛΟΣ, Δικηγόρος Πατρών»
—
Ενεργοί Πολίτες Δημοτικής Ενότητας Αρναίας
(video κα) Α Θ Η Ν Α : «Α-Π Ο Λ Ι Τ Η Σ – Τ Η» Π Ο Λ Η ?
17 Μάρτιος, 2013, http://www.greekarchitects.gr/gr…1-id7138
Α Θ Η Ν Α : «Α-Π Ο Λ Ι Τ Η Σ – Τ Η» Π Ο Λ Η ? (4η ενότητα)
«…4η ενότητα.«Οι δημόσιοι χώροι στην Αθήνα».Στο πλαίσιο των εκπομπών που επιμελείται ο καθ/της Α.Τριποδάκης. (απαντήσεις στο ερωτηματολόγιο και συζήτηση με τη συμμετοχή των Γ. Μαδεμοχωρίτη, Ν. Γαλάνη)
Θα θέλαμε να σας ευχαριστούμε θερμά για τη συμμετοχή σας στην 4η ενότητα,«Οι δημόσιοι χώροι στην Αθήνα» αλλά κυρίως για την ποιότητα (ανάλυση – τεκμηρίωση) των απαντήσεων σας, τις οποίες και δημοσιεύουμε παρακάτω.
Παράλληλα, προχωρούμε στην ανάρτηση των ερωτημάτων που αφορούν στην 5η ενότητα «Το θαλάσσιο μέτωπο της Αθήνας (από τον Πειραιά μέχρι την βουλιαγμένη)». Δείτε λεπτομέρειες ΕΔΩ (ερωτήσεις – τρόπος συμμετοχής)
Οι εκπομπές αρχειοθετούνται στο GRATV (εκπομπές / Α-Π Ο Λ Ι Τ Η Σ – Τ Η» Π Ο Λ Η) και παράλληλα στις «Aρχιτεκτονικές Ματιές» στο greekarchitects.gr…»
Όλα τα προηγούμενα και ολόκληρο το θέμα στο http://www.greekarchitects.gr/gr…1-id7138
New Diaspora (http://www.newdiaspora.com)
Η New Diaspora είναι μια ανεξάρτητη πλατφόρμα συμμετοχικής καταγραφής ιστοριών των Ελλήνων που ζουν στο εξωτερικό κατά τη διάρκεια της κρίσης στην πατρίδα τους.
περιβάλλον και πολιτική 