ενδιαφέροντα άρθρα

Ποια Ελλάδα καταρρέει;

Toυ Βλάση Αγτζίδη*

… Το έθνος–κράτος ήταν μια νέα πολιτειακή μορφή που εμφανίστηκε μετά τη Γαλλική Επανάσταση και εξέφραζε την άνοδο των αστικών στρωμάτων στην εξουσία, ενάντια στους παλιούς φεουδάρχες και αριστοκράτες. Στην ελληνική, όμως, περίπτωση, το έθνος–κράτος δημιουργήθηκε σε μια περιοχή απ’ όπου απουσίαζαν πλήρως τα αστικά στρώματα. Δηλαδή, οι κοινωνικές εκείνες δυνάμεις που αντιστοιχούσαν στη νέα πολιτειακή μορφή. Τα εδάφη που αποτέλεσαν το έδαφος του ελεύθερου κράτους βρίσκονταν στην καθυστερημένη περιφέρεια της αυτοκρατορίας από την οποία αποσχίστηκαν. Τα μεγάλα αστικά κέντρα, όπου ζούσε και αναπτυσσόταν δημιουργικά ο ελληνισμός, βρέθηκαν εκτός των συνόρων.

ολόκληρο στο http://news.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_columns_1_18/12/2011_

———-

Τρίτη, 27 Δεκεμβρίου 2011, από το http://www.isotimia.gr/default.asp?pid=24&ct=3&artid=105161

Σοκάρουν τους New York Times οι επιπτώσεις της κρίσης χρέους στην υγεία των Ελλήνων

———-

Τρίτη, 27 Δεκεμβρίου 2011, από το http://www.isotimia.gr/default.asp?pid=24&ct=13&artid=105152

Πού ξοδεύτηκαν τα 73 δισ. που μας έδωσε η τρόικα

———-

Το ταγκό… της Ελλάδας με την Αργεντινή

ZEZA ZHKOY, Καθημερινή 20/12/11

Το «σενάριο Αργεντινής» ήταν πάντα προσφιλές στον Τζόζεφ Στίγκλιτς. Ηδη από το 2010 ο Αμερικανός νομπελίστας οικονομολόγος έλεγε τα εξής «σπουδαία»: «Η Αργεντινή αποτελεί ένα καλό παράδειγμα. Αφού υποτίμησε το νόμισμά της και αναδιάρθρωσε το χρέος της, πλήρωσε ένα υψηλό τίμημα. Γνώρισε όμως στη συνέχεια έξι χρόνια ανάπτυξης, που της επέτρεψαν να μειώσει το ποσοστό της φτώχειας από 40% σε 13%. Η ανεργία της είναι σήμερα μικρότερη από εκείνη που γνωρίζουν οι Ηνωμένες Πολιτείες. Μπορεί να μη λύθηκαν όλα τα προβλήματά της, αλλά η κατάσταση είναι σήμερα αντικειμενικά καλύτερη από ό, τι πριν. Βγαίνοντας από το ευρώ και αναδιαρθρώνοντας το χρέος τους, η Ελλάδα και η Ισπανία θα ανακτούσαν την ανταγωνιστικότητά τους. Δεν θα είχαν βέβαια πλέον πρόσβαση στις κεφαλαιαγορές, αλλά αυτό συμβαίνει ήδη με την Ελλάδα. Αυτό που τους συμβαίνει σήμερα είναι η χειρότερη δυνατή τιμωρία…».

…

Πρώτο στάδιο: οι ιδιωτικοποιήσεις. Ή, ακριβέστερα, το «λάδωμα». Γιατί οι ηγέτες αυτών των χωρών ξεπουλούσαν πρόθυμα τις δημόσιες υπηρεσίες των χωρών τους!

Δεύτερο στάδιο: Η απελευθέρωση στην κυκλοφορία του κεφαλαίου. Θεωρητικά, η απελευθέρωση επιτρέπει την εισροή και την εκροή κεφαλαίων. Στην πράξη, όμως, τα κεφάλαια έφευγαν μόνο έξω. Εμπαιναν για κερδοσκοπία στην αγορά ακινήτων και έφευγαν στον πρώτο κίνδυνο. Υστερα οι χώρες τα «καλόπιαναν» για να επιστρέψουν με αστρονομικά επιτόκια, που συνέτριβαν τις οικονομίες τους και τα δημόσια ταμεία τους.

Τρίτο στάδιο: Η προσαρμογή στις αγοραίες τιμές. Ενας ευφημισμός για αυξήσεις στις τιμές των τροφίμων, του νερού και του φυσικού αερίου. «Οι ταραχές που ακολουθούσαν ήταν μια επώδυνη φυσική συνέπεια», συνεχίζει ο Στίγκλιτς.

Τέταρτο στάδιο: Το «άνοιγμα» της οικονομίας. Ο Στίγκλιτς το παραλληλίζει με τους πολέμους του οπίου. Οι ισχυρές χώρες υποχρέωναν τις ασθενέστερες να ανοίξουν τα σύνορά τους στα προϊόντα τους, ενώ ταυτόχρονα προστάτευαν τις δικές τους αγορές από τα δικά τους.

———-

Το αδιανόητο τίποτα…

ZEZA ZHKOY,  ολόκληρο στο http://news.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_economyagor_1_21/12/2011_466777

… Η παρουσία του κ. Χρυσοχοΐδη στους «Νέους Φακέλους» και στον Αλέξη Παπαχελά επιβεβαίωσε την υποκρισία του πολιτικού λόγου. Το mea culpa του πρωτοκλασάτου υπουργού της νυν και της πρώην κυβέρνησης δεν πείθει. Αν ο βασικός διεκδικητής της αρχηγίας του ΠΑΣΟΚ αντιλαμβάνεται με καθυστέρηση πολλών μηνών τη σημασία του Μνημονίου, τότε είναι απλώς ακατάλληλος. …

———–

Πραγματικοί βουλευτές

Του Στεφανου Mανου* / stmanos@drassi. gr

Η εμπειρία μου παλαιότερα με τους Φιλελευθέρους και πιο πρόσφατα με τη ΔΡΑΣΗ ήταν ότι δυσκολευόμουν πολύ να πείσω αξιόλογους ανθρώπους, επαγγελματίες, επιστήμονες, επιχειρηματίες, να πολιτευθούν. Να είναι υποψήφιοι βουλευτές. Σκεφτείτε, έντιμα, πώς θα αντιδρούσατε εσείς αν σας γινόταν σήμερα τέτοια πρόταση.

Η γνώμη σας για τους περισσότερους πολιτικούς είναι κακή. Δεν τους εκτιμάτε. Πολλούς τους περιφρονείτε. Και όμως είστε έτοιμοι να τους αφήσετε να συνεχίσουν να μας κυβερνούν. Γιατί; Ολα όσα λέτε για να δικαιολογήσετε την άρνησή σας να πολιτευτείτε, ζυγίζουν περισσότερο από την ενδεχόμενη έξοδο της Ελλάδας από την Ευρωπαϊκή Ενωση; Διότι αυτός είναι πια ο ορατός και πραγματικός κίνδυνος. Οτι θα αναγκαστούμε να φύγουμε από το ευρώ και στο τέλος από την Ενωση αν αφήσουμε το σημερινό πολιτικό κατεστημένο να διαχειριστεί τις τύχες μας.

… ολόκληρο στο http://news.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_columns_2_27/11/2011_464315

και περισσότερα για την         

———-

Αδιέξοδη η άσκηση βίας

Από τον Κώστα Χ. Χρυσόγονο, Καθηγητή Νομικής Α.Π.Θ.

Η τοποθέτηση, την προτελευταία ημέρα του 2010, ισχυρού εκρηκτικού μηχανισμού στην είσοδο του Διοικητικού Πρωτοδικείου της Αθήνας υπογραμμίζει το γεγονός ότι υφίστανται ακόμη στη χώρα μας, παρά τις κατά καιρούς επιτυχίες των διωκτικών μηχανισμών, οργανώσεις που θεωρούν την άσκηση βίας ως θεμιτό μέσο πολιτικής πάλης και ενεργούν αναλόγως …

από το ΕΘΝΟΣ 10/1/11

(ΔΔΣ σχόλιο: όμως αυτή η άσκηση βίας δεν πιέζει-ωριμάζει τις συνθήκες για αντίδραση μέσω της δημιουργίας-γέννησης αυτών των «νέων σχημάτων»;)

Ανώνυμοι

«Μια Κυβέρνηση που Φοβάται τους Πολίτες της…

…είναι Δημοκρατία. Πολίτες που φοβούνται την κυβέρνηση είναι τυραννία!» [Τόμας Τζέφερσον] Το σχετικό ρητό αποτελεί το κλείσιμο μιας ενδιαφέρουσας βιντεοσύνθεσης των Ανώνυμων/Anonymous(έχουν ήδη κάνει αισθητή την παρουσία τους και στην Ελλάδα – βλέπε Youtube [1] & [2]). Σκόνταψα πάνω της μπαίνοντας στην ιστοσελίδα της Stratfor παραμονές Χριστουγέννων – οι χάκερ των Ανώνυμων είχαν καταφέρει ν’ αποκτήσουν πρόσβαση και να υποκλέψουν στοιχεία e-mail και πιστωτικών καρτών από μέλη του αμερικανικού think tank, αφήνοντας πίσω ως επισκεπτήριο το παρακάτω βίντεο…

Διαβάστε περισσότερα-κλικ εδώ…>>>

πηγή: http://greeksynthesis.blogspot.com/2011/12/blog-post_27.html

Ευρωπαϊκός Οδικός Χάρτης για την Ενέργεια 2050

• 
  

• Ευρωπαϊκός Οδικός Χάρτης για την Ενέργεια 2050 (η έκθεση)

———-

Το μέλλον ανήκει στην καθαρή ενέργεια (άρθρο της Greenpeace)

(σχόλια)

15 Δεκεμβρίου, 2011, από την Greenpeace,

στο http://www.greenpeace.org/greece/el…

Η πιο συμφέρουσα επιλογή για το ευρωπαϊκό ενεργειακό σύστημα και τους Ευρωπαίους καταναλωτές είναι οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και η εξοικονόμηση, σύμφωνα με τον Ευρωπαϊκό Οδικό Χάρτη για την Ενέργεια ως το 2050.

Η Greenpeace τονίζει ότι η εξέλιξη αυτή στέλνει ένα ηχηρό μήνυμα και προς την ελληνική κυβέρνηση, που πρέπει να κινηθεί αστραπιαία προς την απεξάρτηση της χώρας μας από τα ορυκτά καύσιμα και την αξιοποίηση του πραγματικού μας πλούτου (ήλιος, αέρας, γεωθερμία) ως όχημα εξόδου από την κρίση.

Ο Ευρωπαϊκός Οδικός Χάρτης για την Ενέργεια ως το 2050, αναλύει διαφορετικά σενάρια για το ενεργειακό σύστημα της Ευρώπης, και δείχνει ότι ένα μέλλον που στηρίζεται στις ΑΠΕ δεν έχει μεγαλύτερο κόστος από τη συνέχιση της εξάρτησης από τα ορυκτά καύσιμα ή την πυρηνική ενέργεια.

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή διερεύνησε πέντε διαφορετικές ‘οδούς’: μία που στηρίζεται σε ένα μείγμα διαφορετικών τεχνολογιών και τέσσερις που στηρίζονταν στην εξοικονόμηση, τις ΑΠΕ, την πυρηνική ενέργεια και τα ορυκτά καύσιμα με τη χρήση συστημάτων αποθήκευσης άνθρακα (CCS). Τα συνολικά επενδυτικά κόστη είναι σχεδόν ίδια για όλες τις επιλογές, συμπεριλαμβανομένου και του σεναρίου αναφοράς. Παρά την ύπαρξη στρεβλών παραδοχών εις βάρος των ΑΠΕ και υπέρ της βρώμικης ενέργειας, οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας αναδεικνύονται σε πρωταγωνιστή. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έρχεται να επιβεβαιώσει με τον πλέον επίσημο τρόπο τον σχετικό οδικό χάρτη της Greenpeace, την Ενεργειακή Επανάσταση, ενώ καλεί τις κυβερνήσεις να εξετάσουν την προοπτική υιοθέτησης νομικά δεσμευτικών στόχων για τις ΑΠΕ έως το 2030.

Ο Οδικός Χάρτης, προβλέπει ανάλογα με τα σενάρια ένα εύρος της συμμετοχής των ΑΠΕ στη συνολική χρήση ενέργειας έως το 2050, από 55% έως 75% (97% ΑΠΕ επί της ηλεκτροπαραγωγής). Στο σενάριο ΑΠΕ, η πυρηνική ενέργεια και ο άνθρακας συρρικνώνονται υπό το 1,5% και το 1% αντίστοιχα επί της συνολικής χρήσης ενέργειας.

«Σήμερα καταρρίπτονται και οι τελευταίες δικαιολογίες όσων πολεμούν τις ΑΠΕ. Ο Οδικός Χάρτης αποδεικνύει ότι ένα μέλλον στηριγμένο στις ΑΠΕ δεν κοστίζει περισσότερο από ένα επικίνδυνο σενάριο που βασίζεται στα ορυκτά καύσιμα ή την πυρηνική ενέργεια. Αντίθετα προσφέρει θέσεις εργασίας, προστατεύει το περιβάλλον και την υγεία και προωθεί την παγκόσμια ασφάλεια. Η Ελλάδα οφείλει να εγκαταλείψει τα ορυκτά καύσιμα και να προωθήσει αποφασιστικά ένα βιώσιμο μέλλον που θα στηρίζεται στις ΑΠΕ»,

τόνισε ο Δημήτρης Ιμπραήμ, Συντονιστής Εκστρατειών στο Ελληνικό Γραφείο της Greenpeace.

H Greenpeace καλεί την ελληνική κυβέρνηση:

• Να επιταχύνει την ολοκλήρωση του Ελληνικού Οδικού Χάρτη για την Ενέργεια (Εθνικός Ενεργειακός Σχεδιασμός έως το 2050)
• Να εγκαταλείψει κάθε σχέδιο που παρατείνει την εξάρτηση της χώρας από τα ορυκτά καύσιμα.
• Να επιλύσει άμεσα τα χρηματοδοτικής φύσης προβλήματα (έλλειμμα ΔΕΣΜΗΕ) που απειλούν τη βιωσιμότητα των ΑΠΕ στη χώρα, να λάβει πολιτικές πρωτοβουλίες στήριξης των ΑΠΕ και της εξοικονόμησης έως το 2020 και να υποστηρίξει την υιοθέτηση νομικά δεσμευτικών στόχων για τις ΑΠΕ έως το 2030.

Διαβάστε αναλυτικά:

•    Ευρωπαϊκός Οδικός Χάρτης για την Ενέργεια 2050     (η έκθεση)

• Οι μονάδες ηλεκτροπαραγωγής και τα ενεργειακά δίκτυα στην Ευρώπη είναι.. Διάβασε περισσότερα >

Greenpeace: 20 χρόνια δράσης στην Ελλάδα!

Αν και σε πολλά διαφωνώ με την Greenpeace, πάρα ταύτα βεβαίως υπάρχουν πολλά αξιόλογα που έχει κάνει σαν οργάνωση. Έτσι, στο πιο κάτω η υπενθύμιση που οι ίδιοι μας κάνουν:

http://greenpeacegreece.org/projects/201112/20_years_timeline/index.html#1991_1

http://www.greenpeace.org/greece/el/about/20_xronia_greenpeace/

Rebranding Greece

Rebranding Greece

Ομιλία του Peter Economides στα πλαίσια του 11ου Διεθνούς Συνεδρίου «ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗΣ» της ΕΕΔΕ (Ελληνική Εταιρία Διοικήσεως Επιχειρήσεων) στη Θεσσαλονίκη.

Ο ρόλος των δημοσίων κτηρίων στην ανορθολογική δημιουργία του σχεδίου πόλεως στην οθωνική Αθήνα

Αρχιτεκτονική στον τύπο – ΤΕΧΝΙΚΑ ΧΡΟΝΙΚΑ-Έκδ. ΤΕΕ, τεύχ. 3

πηγή: greek.ARCHITECTS.gr – ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΕΣ ΜΑΤΙΕΣ

Διονύσιος Ρουμπιέν
Δρ Αρχιτέκτων, Αναστηλωτής Ε.Μ.Π. και C.H.E.C. Paris

Περίληψη

Στην οθωνική Αθήνα, αντίθετα με ό,τι συνέβη στις άλλες ευρωπαϊκές πρωτεύουσες, τα δημόσια κτήρια προηγήθηκαν των άλλων στοιχείων του πολεοδομικού δικτύου. Κατά συνέπεια, αντί το σχέδιο πόλεως να καθορίσει τη χωροθέτησή τους, συνέβη το αντίθετο. Τα περισσότερα δημόσια κτήρια κτίστηκαν σε θέσεις εντελώς διαφορετικές από αυτές που προβλέπονταν στα γενικά πολεοδομικά σχέδια, πράγμα που οδήγησε, αναγκαστικά, σε τροποποίηση αυτών των σχεδίων, ώστε τα τελευταία να προσαρμοστούν στα κτήρια. Παρ’ όλο που επί Γεωργίου Α΄ η κατάσταση έτεινε σε μία ορθολογικότερη σχέση μεταξύ δημόσιων οικοδομών και σχεδίου πόλεως, η Αθήνα, σε όλη τη διάρκεια του 19ου αιώνα, διατήρησε μία ιδιόμορφη σχέση ανάμεσα στην εξέλιξη του σχεδίου πόλεως και τη δημόσια αρχιτεκτονική.
ΕΙΣΑΓΩΓΗ

Το παρόν άρθρο επιχειρεί να εμπλουτίσει την τεκμηρίωση μιας σημαντικής παραμέτρου της πολεοδομικής εξέλιξης της Αθήνας. Πρόκειται για τη σχέση μεταξύ αυτής της εξέλιξης και της πολιτικής σχετικά με την ένταξη των διαφόρων τμημάτων της πόλης στο εγκεκριμένο σχέδιο. Για το θέμα αυτό κατά το 19ο αιώνα υπάρχουν αναφορές στα σημειούμενα στη βιβλιογραφία έργα των Κ. Μπίρη, Π. Κρέμου – Γ. Σημαιοφορίδη και Κ.Καυκούλα – Ν.Παπαμίχου – Β.Χαστάογλου. Η πρωτοτυπία του παρόντος έγκειται στη χρήση κυρίως ανέκδοτων αρχειακών πηγών για την τεκμηρίωσή του. Από αυτές τις πηγές προέρχονται τα σχέδια που εικονογραφούν τις περιπτώσεις που περιγράφονται (σε όσες περιπτώσεις βρέθηκαν σχέδια). Η μελέτη αυτών των πηγών προσφέρει ενδιαφέροντα στοιχεία σχετικά με την εν πολλοίς ανορθολογική πολεοδομική εξέλιξη της Αθήνας κατά το 19ο αιώνα.

Δείτε ολόκληρη την έρευνα ΕΔΩ (pdf)

 

για το Facebook

The Beginning of the End for Facebook?

Ben Bajarin is the director of consumer-technology analysis and research at Creative Strategies Inc., a technology industry analysis and market-intelligence firm in Silicon Valley.

By Ben Bajarin | @benbajarin | December 5, 2011 | 243

 

My friends at comScore shared with me that, in September 2011 in the U.S., the average number of minutes that each Facebook user spent on the site was 410. Last year, that month’s average was 287, signaling a 42% increase. Also during September 2011, Facebook commanded 14.7% of total U.S. consumer Internet-usage minutes, the most of any website. Given that the site is still on a growth trend, how could I be crazy enough to ask if it’s the beginning of the end for Facebook? Let’s explore.

One of the things you learn living in Silicon Valley your whole life is how fast things can change. Big companies can come and go in extremely short periods of time. Yahoo! was once what Google is today. MySpace was once what Facebook is today. Innovation happens everywhere and waits for no company.

(PHOTOS: Life Inside Facebook’s Headquarters)

Rightly or wrongly, what’s caused me to start to evaluate whether Facebook has peaked is my own declining use of the site. I find myself using it less and less each day, sometimes going days or weeks without checking it. Interestingly, I have also observed that many in my network are posting less often. What may be happening is that consumers are experiencing Facebook fatigue.

I recently polled almost 500 high school students in San Jose, and shockingly, not all of them were on Facebook. But perhaps not surprisingly, nearly all who were said they were basically bored with the site and had been using it significantly less.

Now, depending on how heavy of a technology user you are, you may find the idea of Facebook on its way out surprising or not surprising. For example, many of the young people I surveyed conveyed that they were ready for something else. Call me crazy, but I firmly believe that Facebook has either peaked or is on the cusp of peaking.

All of my thinking on this comes, of course, on the heels of news reports about Facebook’s preparing its IPO. But it also comes at a time when Facebook has to overcome negative press due to a settlement with the FTC over privacy issues. Those events are on opposite sides of the spectrum and could potentially be used to argue for or against Facebook’s long-term staying power.

(PHOTOS: Mark Zuckerberg Person of the Year 2010)

If you’ve been using Facebook for more than a few years and think back to how you used it in the beginning, you’ll most likely remember using it quite frequently for long periods of time. Much of this initial time spent connecting with friends and family or rediscovering old friends was what made Facebook great. Even many who are new to Facebook may still find themselves using it heavily by doing some of those same things.

But at some point, Facebook usage becomes more about profile management and quick checkups than heavy usage. Now, although this isn’t bad, it’s not what Facebook wants as it looks to maintain a large, healthy business.

Article continues on next page …

Pages: 1 2

Read more: http://techland.time.com/2011/12/05/the-beginning-of-the-end-for-facebook/#ixzz1gXBJ0oo4

Kontomari Chanion 1941

Για να μην ξεχνάμε:

kontomari-chanion-1941.pdf

the Two Cultures

το πιο κάτω είναι μέτριο. Το θέμα όμως ενδιαφέρον. Οπότε ας το θέσουμε ως πρόχειρη βάση:

From Wikipedia, the free encyclopedia, at: http://en.wikipedia.org/wiki/The_Two_Cultures

—

The Two Cultures is the title of an influential 1959 Rede Lecture by British scientist and novelist C. P. Snow. Its thesis was that «the intellectual life of the whole of western society» was split into the titular two cultures^[1]—namely the sciences and the humanities—and that this was a major hindrance to solving the world’s problems.

Contents

• 1 The lecture
• 2 Quote from Snow
• 3 Implications and influence
• 4 See also
• 5 Notes
• 6 References
• 7 External links

το υπόλοιπο άρθρο στο site της εγκυκλοπαίδειας.

———-

Στην συνέχεια ένα καλύτερο άρθρο από τους NY TIMES:

Essay

Our Two Cultures

By PETER DIZIKES

Published: March 19, 2009

Few literary phrases have had as enduring an after­life as “the two cultures,” coined by C. P. Snow to describe what he saw as a dangerous schism between science and literary life. Yet few people actually seem to read Snow’s book bearing that title. Why bother when its main point appears so evident?

To υπόλοιπο στο site των NY TIMES

Η κρίση στην Ευρωζώνη, αίτια και προοπτικές

Του Νικολαου Β. Καραμουζη*, από την Καθημερινή 27/11/11 Η Ευρωζώνη και το ευρώ αντιμετωπίζουν τους τελευταίους μήνες την κλιμακούμενη αμφισβήτηση των αγορών, η οποία σήμερα πια έχει εξελιχθεί σε πρόκληση επιβίωσης. Ενα σπουδαίο, για τους λαούς της Ευρώπης, πείραμα ευρωπαϊκής ενοποίησης, συλλογικής δράσης και κοινής προοπτικής, φυλλορροεί, ξεθωριάζει και κινδυνεύει να μετατραπεί σε ένα τεράστιο αποσταθεροποιητικό μηχανισμό των ευρωπαϊκών κοινωνιών και της ευρωπαϊκής και παγκόσμιας οικονομίας. Το ενδεχόμενο διάλυσης της Ευρωζώνης, που οι διεθνείς αγορές μέχρι το 2009 είχαν πειστεί απόλυτα ότι δεν υφίσταται παρά μόνο ως θεωρητικό ενδεχόμενο, βρίσκεται σήμερα προ των πυλών. Ηδη, οι αγορές διαμορφώνουν καθημερινά επιτόκια δανεισμού για τις χώρες της Ευρωζώνης σαν να έχει ήδη συντελεστεί η επιστροφή τους στα νομίσματά τους. Αυτή η εξέλιξη θέτει σε κίνδυνο ακόμα και την υλοποίηση των αποφάσεων του Συμβουλίου Κορυφής της 26ης και 27ης Οκτωβρίου για την Ελλάδα, διότι δεν είναι πια βέβαιο ότι οι απαιτούμενοι ευρωπαϊκοί πόροι είναι διαθέσιμοι. Μέχρι και το 2009, τα spreads των δεκαετών κρατικών ομολόγων των κρατών-μελών της Ευρωζώνης έναντι των αντιστοίχων της Γερμανίας, παρέμεναν σε πολύ χαμηλά επίπεδα, πολύ κάτω των 200 μονάδων βάσης, που αποτελούσε και βασικό κριτήριο ένταξης στην Ευρωζώνη. Το τελευταίο διάστημα, τα spreads έχουν απογειωθεί. Εννέα χώρες της Ευρωζώνης έχουν spreads δεκαετών ομολόγων έναντι των γερμανικών (το απόλυτο ύψος των οποίων μειώθηκε στο 1,79%, στο μισό του ύψους τους πριν από την κρίση) υψηλότερα των 200 μονάδων βάσης, δύο είναι πολύ κοντά στους 200 πόντους και μόνο δύο (Ολλανδία, Φινλανδία) ικανοποιούν το παραπάνω κριτήριο και αυτό παρά τις συνεχείς παρεμβάσεις της EΚΤ στις αγορές ομολόγων. Παράλληλα, ένας αυξανόμενος αριθμός κρατών-μελών της Ευρωζώνης δεν μπορεί πια να δανειστεί στις διεθνείς αγορές, ούτε τα ίδια τα κράτη ούτε οι τράπεζες ούτε οι επιχειρήσεις τους. Η ευρωπαϊκή διατραπεζική αγορά δυσλειτουργεί και οι ευρωπαϊκές τράπεζες, πιεζόμενες να βελτιώσουν τους δείκτες κεφαλαιακής τους επάρκειας, προχωρούν σε σημαντική απομόχλευση των δανείων τους. Ολα τα παραπάνω προκαλούν στην Ευρώπη πιστωτική ασφυξία που φέρνει τελικά μεγάλη ύφεση, απειλώντας να οδηγήσουν την Ευρωζώνη σε βαθιά και παρατεταμένη κρίση, τα προγράμματα δημοσιονομικής προσαρμογής σε αποτυχία και τον υπόλοιπο κόσμο σε σοβαρή οικονομική καχεξία, διότι οι ευρωπαϊκές τράπεζες αποτελούν τον βασικό χρηματοδότη του υπόλοιπου κόσμου και κυρίως της Ανατολικής Ευρώπης. Είναι αδύνατο να δεχθούμε ότι τα προβλήματα της Ελλάδας, του 2,3% του ΑΕΠ της Ευρωζώνης, του 3,7% του συνολικού εξωτερικού χρέους της Ευρωζώνης και του 4,2% του συνολικού κυβερνητικού χρέους της Ευρωζώνης, δεν θα μπορούσαν να έχουν αντιμετωπιστεί έγκαιρα και αποφασιστικά από την πολιτική ελίτ της Ευρώπης αν διέθετε πολιτική βούληση και ξεκάθαρη ευρωπαϊκή στρατηγική. Οι μακροοικονομικές συνθήκες Επίσης, δεν μπορεί κάποιος καλοπροαίρετος αναλυτής να αποδώσει την κρίση στις μακροοικονομικές συνθήκες της Ευρωζώνης. Το εκτιμώμενο δημοσιονομικό έλλειμμα της Ευρωζώνης προσεγγίζει το 4,7% το 2011, έναντι 9,5% στο Ηνωμένο Βασίλειο, 10% στις Ηνωμένες Πολιτείες και 9,6% στην Ιαπωνία, ενώ ο λόγος δημόσιου χρέους προς ΑΕΠ προσεγγίζει το 87% στην Ευρωζώνη το 2011, έναντι 84% στο Ηνωμένο Βασίλειο, 98,3% στις Ηνωμένες Πολιτείες και 236% στην Ιαπωνία, την αντίστοιχη περίοδο. Δηλαδή, η δημοσιονομική κατάσταση της Ευρωζώνης εμφανίζεται σήμερα στο σύνολό της καλύτερη των άλλων μεγάλων χωρών και παρά ταύτα είναι η μόνη που αντιμετωπίζει ταυτόχρονη δημοσιονομική, οικονομική και χρηματοοικονομική κρίση. Επιπλέον, η Ευρωζώνη διατηρεί πλεονασματικό εξωτερικό εμπορικό ισοζύγιο, σε αντίθεση με τις Ηνωμένες Πολιτείες και τη Μεγάλη Βρετανία, που το αντίστοιχο ισοζύγιό τους είναι ελλειμματικό. Αρα, είναι δύσκολο να τεκμηριωθεί με συμβατικά κριτήρια ότι η Ευρωζώνη στο σύνολό της δεν είναι παγκοσμίως ανταγωνιστική. Επιπρόσθετα, το εξωτερικό χρέος της Ευρωζώνης το πρώτο τρίμηνο του 2011 ήταν 1,6 φορές του ΑΕΠ της Ευρωζώνης, έναντι 5,75 φορές της Μεγάλης Βρετανίας, 1,40 φορές των Ηνωμένων Πολιτειών και 0,66 της Ιαπωνίας. Είναι φανερό ότι, η εξωτερική εξάρτηση της Ευρωζώνης για κεφάλαια και χρηματοδότηση κυμαίνεται στο επίπεδο των Ηνωμένων Πολιτειών και είναι σημαντικά μικρότερη αυτής της Μεγάλης Βρετανίας. Τίθεται τότε το ερώτημα: τι έχει πάει τόσο λάθος στην Ευρωζώνη; Γιατί οι πολιτικές σκληρής δημοσιονομικής προσαρμογής και λιτότητας που υλοποιούνται σε μια σειρά από κράτη-μέλη, η μονοδιάστατη πολιτική στόχευσης της ΕΚΤ στην επίτευξη σταθερότητας τιμών, και οι μέχρι σήμερα θεσμικές παρεμβάσεις σε επίπεδο Ευρωζώνης δεν έχουν πείσει τις διεθνείς αγορές και η κρίση βαθαίνει αντί να αμβλύνεται; Πέντε στρατηγικά λάθη Εκτιμώ, ότι η Ευρωζώνη και η πολιτική ελίτ που τη διοικεί έχουν διαπράξει πέντε στρατηγικά λάθη: 1. Εμμένει με ευθύνη της Γερμανίας σε μονομερείς πολιτικές, κυρίως έντονης και βίαιης δημοσιονομικής προσαρμογής και εσωτερικής υποτίμησης, με μείωση πραγματικών μισθών στην περιφέρεια της Ευρωζώνης, χωρίς αυτές οι πολιτικές να συνοδεύονται από αναπτυξιακές πρωτοβουλίες, χαλαρότερη νομισματική πολιτική, συμμετρικές πολιτικές εσωτερικής ανατίμησης στον Βορρά (με τόνωση της εγχώριας ζήτησης και μεγαλύτερο πληθωρισμό) και ριζοσπαστικότερες πρωτοβουλίες περαιτέρω ενοποίησης της Ευρωζώνης και ενίσχυσης των συλλογικών θεσμών δημοσιονομικής διαχείρισης και δανεισμού. Οι παραπάνω επιλογές έχουν δημιουργήσει ύφεση και ανεργία, ανασφάλεια και δυσλειτουργία των αγορών χρήματος και κεφαλαίου στην Ευρώπη. Σε αντίθεση, στη Γερμανία τα επιτόκια και τα spreads μειώνονται σε ιστορικά χαμηλά επίπεδα, η ανεργία περιορίζεται και η οικονομική ανάπτυξη παραμένει θετική. Η Γερμανία, η μόνη ωφελημένη από την πρόσφατη κρίση, φαίνεται να αγνοεί το γεγονός ότι, η πιθανή κατάρρευση της Ευρωζώνης θα οδηγήσει σε γιγάντια ανατίμηση του μάρκου, κυρίως λόγω των εισροών κεφαλαίων, που θα καταστρέφει την εξαγωγική δυναμική της Γερμανίας, ενώ η ύφεση στην περιφέρεια της Ευρώπης θα μειώνει σημαντικά τη ζήτηση για γερμανικά προϊόντα (1/3 των εξαγωγών της Ευρωζώνης στο ενδο-ευρωπαϊκό εμπόριο των 27 χωρών αποτελούν οι εξαγωγές της Γερμανίας). 2. Η άρνηση υιοθέτησης, κυρίως από τη Γερμανία, της βασικής αρχής λειτουργίας των άλλων μεγάλων χωρών εκτός Ευρωζώνης, δηλαδή ότι η Κεντρική Τράπεζα, η ΕΚΤ, αποτελεί τον δανειστή έσχατης ανάγκης για τα κράτη-μέλη της Ευρωζώνης σε περιόδους κρίσεως και έμμεσα τον εγγυητή της ονομαστικής αξίας των κρατικών ομολογιακών εκδόσεων σε εγχώριο νόμισμα. Αυτή η διαφορά, η απεμπόληση αυτού του σημαντικού εργαλείου, αποτελεί βασικό αποσταθεροποιητικό παράγοντα την τρέχουσα περίοδο στην Ευρωζώνη, τροφοδοτώντας την κερδοσκοπία και την κρίση. Η αποδοχή αυτής της αρχής δεν σημαίνει πληθωριστική χρηματοδότηση των δημοσιονομικών ελλειμμάτων, ούτε αναστολή των προγραμμάτων δημοσιονομικής εξυγίανσης, αλλά αποτελεί την πυρηνική βόμβα που όλοι (και οι κερδοσκόποι) ξέρουμε ότι υπάρχει, αλλά δεν θα χρησιμοποιηθεί ποτέ, παρά μόνο σε περίπτωση έσχατης ανάγκης, όπως η τρέχουσα περίοδος στην Ευρωζώνη. Η ζωή αποδεικνύει ότι, σε περιβάλλον ανοιχτών αγορών και παγκοσμιοποίησης, μηδενικός ή χαμηλός πιστωτικός κίνδυνος και χαμηλά επιτόκια για τις εκδόσεις του Δημοσίου δεν προκύπτουν μόνο από τη δημοσιονομική πειθαρχία, τη λιτότητα και τη νομισματική σταθερότητα, καθώς και από τη θεωρητικά απεριόριστη ικανότητα του κράτους να φορολογεί και να μειώνει δαπάνες. Αυτή η λανθασμένη, κατά τη γνώμη μου, προσέγγιση, είναι η βασική ειδοποιός διαφορά, που εξηγεί γιατί η Ευρωζώνη, με καλύτερα μακροοικονομικά στοιχεία σε σύγκριση με τις υπόλοιπες μεγάλες χώρες, είναι η μόνη σε βαθιά και διευρυνόμενη κρίση. Γιατί δεν ανησυχεί κανείς όταν η FED, η Τράπεζα της Αγγλίας, η Τράπεζα της Ιαπωνίας, αγοράζουν καθημερινά δισεκατομμύρια κρατικών ομολόγων και άλλων χρηματοπιστωτικών κινητών αξιών στις διεθνείς και εγχώριες δευτερογενείς αγορές, ενώ όταν η ΕΚΤ εμπλέκεται σε παρόμοιες και περιορισμένης έκτασης παρεμβάσεις στις αγορές αποτελεί έγκλημα καθοσιώσεως; Γιατί όταν οι παραπάνω κεντρικές τράπεζες διαμορφώνουν τη νομισματική πολιτική, με βάση όχι μόνο τον πληθωρισμό, αλλά και τις συνθήκες στην πραγματική οικονομία και τις κεφαλαιαγορές, η ΕΚΤ να παραμένει με τα χέρια δεμένα, σε μια περίοδο που η κερδοσκοπία οργιάζει και η ευρωπαϊκή οικονομία οδεύει σε βαθιά ύφεση με τις κεφαλαιαγορές σε κρίση; 3. Στο πρώτο στάδιο της ελληνικής κρίσης, η πολιτική ελίτ της Ευρώπης διαβεβαίωνε τις διεθνείς αγορές ότι οι ιδιώτες επενδυτές δεν θα συμμετάσχουν στο κόστος δημοσιονομικής προσαρμογής. Παρά τις παραπάνω διαβεβαιώσεις και παρά τις έντονες αντιδράσεις της ΕΚΤ που διαφωνεί με την πολιτική κουρέματος των κρατικών υποχρεώσεων, τους τελευταίους μήνες, κυρίως η Γερμανία επέβαλε αρχικά την εθελοντική συμμετοχή του ιδιωτικού τομέα στη ρύθμιση του ελληνικού χρέους, μετά απαίτησε τη μεγαλύτερη συμμετοχή με το νέο PSI και πρόσφατα απειλεί με υποχρεωτική συμμετοχή και σημαντικό κούρεμα της ονομαστικής αξίας των κρατικών ομολόγων, που σημαίνει πιστωτικό γεγονός ή και χρεοκοπία, αν οι εξελίξεις λάβουν ανεξέλεγκτη πορεία. Φθάσαμε στο έσχατο σημείο παραλογισμού, να συζητάμε σοβαρά ότι οι ευρωπαϊκές τράπεζες θα πρέπει να αποτιμήσουν τα ομόλογα των κρατών-μελών της Ευρωζώνης στο χαρτοφυλάκιό τους στις τρέχουσες, σοβαρά υποτιμημένες λόγω κερδοσκοπίας τιμές και να εγγράψουν τις ζημιές για να επανακεφαλαιοποιηθούν εν συνεχεία από τα ίδια τα κράτη-μέλη! Η αποδοχή του κουρέματος της ονομαστικής αξίας των ομολόγων του Δημοσίου στην κατοχή των ιδιωτών επενδυτών, ως μέρος της λύσης, μετέτρεψε το αδιανόητο για δεκαετίες στην Ευρώπη σε πραγματικότητα, το χρέος των κρατών-μελών της Ευρωζώνης υποβιβάστηκε στο επίπεδο του εταιρικού χρέους, όσον αφορά τη μεταχείρισή του από τις διεθνείς και εγχώριες αγορές. Ο πιστωτικός κίνδυνος για τις χώρες της Ευρωζώνης γιγαντώθηκε, η φερεγγυότητα του ευρωπαϊκού τραπεζικού συστήματος υπονομεύθηκε, η κερδοσκοπία απέκτησε νέα πνοή και περιεχόμενο, το κόστος δανεισμού των χωρών της Ευρωζώνης εκτοξεύθηκε στα ύψη και η «μόλυνση», η «μετάσταση» επεκτάθηκε σε όλες σχεδόν τις χώρες της Ευρωζώνης, ακόμα και σ’ εκείνες χωρίς σοβαρά δημοσιονομικά προβλήματα. Παράλληλα, οι προοπτικές κοινωνικής και αναπτυξιακής πολιτικής υπονομεύονται για χρόνια, διότι οι χώρες θα πληρώνουν στις αγορές υπέρογκα ποσά σε τόκους, που θα μπορούσαν εναλλακτικά να κατευθυνθούν στην ανάπτυξη και την κοινωνική πολιτική. Με τέτοιες ιδεολογικές αγκυλώσεις, μετατρέψαμε τις χώρες και τις τράπεζές μας σε επενδυτικούς λεπρούς και τις αντίστοιχες εκδόσεις ομολόγων σε τοξικά προϊόντα. 4. Αδυναμία αποφασιστικής αντιμετώπισης της διεθνούς κερδοσκοπίας που έχοντας τόσο εύκολους και προβλέψιμους αντιπάλους απέναντί της, οργιάζει κατά της Ευρωζώνης, με εύκολα και μεγάλα κέρδη μέχρι σήμερα και αδηφάγο διάθεση και απληστία για περισσότερα. Η ανεπάρκεια των μέτρων πολιτικής είναι τέτοια, που φθάσαμε στο έσχατο σημείο οι ευρωπαϊκές τράπεζες να ανταγωνίζονται με δημόσιες δηλώσεις τους ποιες έχουν λιγότερα ομόλογα χωρών της Ευρωζώνης στα χαρτοφυλάκιά τους ή ποιες τράπεζες έχουν καλύψει με παράγωγα τον παραπάνω κίνδυνο, οι οίκοι αξιολόγησης με επιθετικές υποβαθμίσεις των κρατών-μελών τροφοδοτούν την κερδοσκοπία και η ΕΚΤ σε περίοδο τόσο μεγάλης κρίσης, δεσμευμένη θεσμικά σ’ ένα μονοδιάστατο ρόλο νομισματικής σταθερότητας, να αδυνατεί να κάνει χρήση του πυρηνικού οπλοστασίου και να «κάψει» τις κερδοσκοπικές τοποθετήσεις. Σ’ αυτό το αβέβαιο περιβάλλον, σταδιακά περιορίζονται ανησυχητικά οι επενδυτές εκτός Ευρώπης που αγοράζουν εκδόσεις χρέους της Ευρωζώνης, ενώ παραδοσιακοί θεσμικοί επενδυτές ρευστοποιούν τις θέσεις τους, ή τις καλύπτουν με παράγωγα και άλλοι ανοίγουν θέσεις short στα ομόλογα της Ευρωζώνης, οδηγώντας τα επιτόκια στα ύψη. Επιπλέον, οι αγορές χρήματος και κεφαλαίου της Ευρωζώνης δυσλειτουργούν σοβαρά, η κυκλοφορία της ρευστότητας και της εθνικής αποταμίευσης περιορίζεται σε τοπικό επίπεδο, υπονομεύοντας την ενιαία χρηματοπιστωτική αγορά, τις αναπτυξιακές προοπτικές της Ευρωζώνης και την ευρύτερη σταθερότητα του συστήματος. 5. Η Ευρωζώνη καθυστέρησε σημαντικά να θωρακίσει τη θεσμική της διάρθρωση στην κατεύθυνση της μεγαλύτερης και ταχύτερης ενοποίησης. Ολες οι πρωτοβουλίες που ανέλαβε, π. χ. η δημιουργία του EFSF και του ESM και η προικοδότησή τους με κεφάλαια, δεν έπεισαν και σήμερα, ακόμα και το EFSF έχει δυσκολία να δανειστεί στις αγορές. Η έξοδος της Ευρωζώνης από την κρίση σήμερα απαιτεί να κάνει η ΕΚΤ προσωρινά χρήση, άμεσα ή έμμεσα, του πυρηνικού όπλου της σημαντικής έκδοσης χρήματος, έτσι ώστε να δοθεί ο απαιτούμενος χρόνος για την υλοποίηση της δημοσιονομικής προσαρμογής στα κράτη-μέλη της Ευρωζώνης, καθώς και των απαιτούμενων θεσμικών μεταρρυθμίσεων, προς την κατεύθυνση της δημοσιονομικής ενοποίησης και πειθαρχίας χωρίς αποσταθεροποίηση και κοινωνικές εντάσεις. Παράλληλα, να τροποποιηθεί η Συνθήκη της Λισσαβώνας, έτσι ώστε να υπάρξουν: α) Θεσμική επιβολή στα κράτη-μέλη της αυστηρής δημοσιονομικής πειθαρχίας, β) ένα αποτελεσματικό και αυστηρό σύστημα εποπτείας και κυρώσεων για κράτη-παραβάτες των συμφωνιών και των υποχρεώσεων, ακόμα και με πρόβλεψη για απομάκρυνση μιας χώρας από την Ευρωζώνη, γ) ένα κεντρικό σύστημα χρηματοδότησης των ευρωπαϊκών χωρών, μέσω της έκδοσης ευρωομολόγων και τη δημιουργία Ευρωπαϊκού Υπουργείου Οικονομικών (στο πλαίσιο της πρόσφατης πρότασης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής), δ) κεντρική τιμολόγηση των πιστωτικών κινδύνων ανά κράτος-μέλος με διαφορετικό κόστος δανεισμού για την κάθε μία, ενώ τα κράτη-μέλη που αποκλίνουν από τη δημοσιονομική πειθαρχία να πληρώνουν σοβαρό premium για να δανειστούν από το Κεντρικό Ευρωπαϊκό Υπουργείο Οικονομικών, ε) ένα ευρύ επιθετικό πρόγραμμα επενδύσεων, μεταρρυθμίσεων και απελευθέρωσης των αγορών στην Ευρώπη, ώστε να γίνει πιο ανταγωνιστική και με σοβαρές παραγωγικές δομές και ρόλο στην παγκόσμια οικονομία και στ) σοβαρή ενίσχυση των πόρων του EFSF και του ESM και διεύρυνση των δυνατοτήτων τους για αγορά κινητών αξιών, έτσι ώστε να μετατραπεί σε μηχανισμό αποτροπής και διαχείρισης κρίσεων και κερδοσκοπικών επιθέσεων, μειώνοντας σταδιακά το ρόλο της ΕΚΤ για δανεισμό έσχατης ανάγκης σ’ αυτό τον τομέα (το πυρηνικό όπλο, όμως, της ΕΚΤ πρέπει να υπάρχει γιατί λειτουργεί αποτρεπτικά). Τέλος, ανησυχητικές είναι οι συμπεριφορές ηγετών της Ευρώπης, που διολισθαίνουν καθημερινά σε ακρότητες, θίγοντας, ενίοτε βάναυσα, την εθνική αξιοπρέπεια λαών, διευρύνοντας τις ανισότητες, τροφοδοτώντας τον εθνικισμό και τη σταδιακή αναβίωση εθνικών συγκρούσεων και ιστορικών διαφορών, μετατρέποντας τη θεραπεία σε τιμωρία. Αντί για πορεία περαιτέρω σύγκλισης στην Ευρωζώνη, λειτουργούν ήδη μηχανισμοί απόκλισης και αποσταθεροποίησης από το όραμα της ενιαίας Ευρώπης. Οι ισχυρές σε μια συγκεκριμένη ιστορική συγκυρία χώρες δεν έχουν ούτε πολιτική ανάγκη, ούτε όμως και το ηθικό δικαίωμα, να λειτουργούν με σκληρότητα απέναντι σε δυσπραγούντες λαούς, ακόμη κι όταν εκείνοι δοκιμάζονται για πραγματικά σφάλματα και αδυναμίες τους. * Ο κ. Νικόλαος Β. Καραμούζης είναι καθηγητής του Πανεπιστημίου Πειραιώς, Τμήμα Χρηματοοικονομικής και Τραπεζικής Διοικητικής, αναπληρωτής διευθύνων σύμβουλος Ομίλου Eurobank EFG. ΣXETIKA ΘEMATA

Τα σενάρια για το ευρώ και η τύχη της Ελλάδας_(…ΠOΛITIKH…)