έως πότε

Χέρια βουτηγμένα στο ψ-αίμα,

πρόσωπα χωρίς συστολή,

μειδιάματα και ακκισμοί,

λόγια υγρά και μάτια στεγνά,

Υποσχέσεις…

Και Εσύ;

τους ακούς, τους κοιτάς,

τους ανέχεσαι, τους αντέχεις,

τους αποφεύγεις, τους αφήνεις!

Έως Πότε;

Έως Πότε θα αφήνεις

να ματαιώνεται η Άνοιξη;

23/3/23 δδσ

ΣτΕ νομολογία ΚΑΤΑ του περιβάλλοντος

ΣτΕ 2462/2022 [Νόμιμη ΥΑ για την Περιβαλλοντική έγκριση του προγράμματος έρευνας και εκμετάλλευσης υδρογονανθράκων στις θαλάσσιες περιοχές “Νοτιοδυτικά Κρήτης” και “Δυτικά Κρήτης” βάσει της Στρατηγικής Μελέτης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων]

Περίληψη

– Με την κρινόμενη αίτηση προβάλλεται ότι η προσβαλλόμενη πράξη έχει εκδοθεί κατά παράβαση ουσιώδους τύπου της διαδικασίας, διότι δεν έχει προηγηθεί η απαιτούμενη απόφαση για την έγκριση της Στρατηγικής Μελέτης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων [ΣΜΠΕ] του προγράμματος έρευνας και εκμετάλλευσης υδρογονανθράκων. Επίσης, προβάλλεται ότι η πράξη αυτή δεν μπορεί να ερμηνευθεί ως περιέχουσα ταυτόχρονη έγκριση του επίμαχου προγράμματος και της ΣΜΠΕ αυτού διότι Αρχή Σχεδιασμού του επίδικου προγράμματος είναι η [ήδη παρεμβαίνουσα] Ε… ΑΕ, η οποία δεν αποτελεί διοικητική υπηρεσία υπαγόμενη στο Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας, όπως προϋποθέτει η ως άνω διάταξη, αλλά ανώνυμη εταιρεία που λειτουργεί με τους κανόνες της ιδιωτικής οικονομίας.

συνέχεια στο https://nomosphysis.org.gr/

μια μικρή κριτική και συζήτηση μεταξύ συναδέλφων για το θέμα στο https://www.facebook.com/giorgos.balias/…Dkl

Σημ. Κάποιες εικόνες και likes στο fb αποκαλύπτουν πολλά.

ΣτΕ νομολογία υπέρ του περιβάλλοντος

Αριθμός 3289/2004

από: https://www.facebook.com/groups/273872317219823/permalink/879397133334002/ και ΣΤΕΦΑΝΟΣ ΠΡΑΣΣΟΣ, 4 Φεβρουαρίου 2023·

Ακύρωση από το ΣτΕ μικρού Υδροηλεκτρικού στον Βενέτικο

Με παλιότερη απόφαση του ΣτΕ ακυρώνεται Υδροηλεκτρικό έργο στον Βενέτικο με το σκεπτικό ότι δεν αρκεί Περιβαλλοντική μελέτη για έναν μόνο μΥΗΣ αλλά χρειάζεται να γίνει συνολική ΜΠΕ για «τη φέρουσα ικανότητα του ποταμού»

Η απόφαση αυτή θα έπρεπε να ισχύει και για τα αιολικά και για τα Φωτοβολταϊκά συστήματα΄αφού οι ΜΠΕ αφορούν μόνο ένα έργο ξεκομμένο από τις συνολικές επιπτώσεις των δεκάδων έργων στο ίδιο βουνό ή κάμπο….

Ολόκληρη η απόφαση του ΣτΕ

«Προστασία περιβάλλοντος. Υδροηλεκτρικά έργα. Προκειμένου να πραγματοποιηθούν περισσότερα υδροηλεκτρικά έργα σε ποτάμια οικοσύστημα απαιτείται να εξετάζονται συνθετικά οι επιπτώσεις από το σύνολο των επεμβάσεων και να λαμβάνονται υπόψη οι συνέπειες από τυχόν προηγουμένως πραγματοποιηθέντα έργα, δεν αρκεί δε η εκτίμηση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων από καθένα από τα έργα

. Δεκτή η αίτηση ακύρωσης.»

Αριθμός 3289/2004 ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΗΣ ΕΠΙΚΡΑΤΕΙΑΣ ΤΜΗΜΑ Ε΄

Συνεδρίασε δημόσια στο ακροατήριό του στις 2 Ιουνίου 2004 με την εξής σύνθεση : Κ. Μενουδάκος, Αντιπρόεδρος, Πρόεδρος του Ε` Τμήματος, Σ. Ρίζος, Π. Πικραμμένος, Ν. Ρόζος, Α. Ράντος, Σύμβουλοι, Μ. Τριπολιτσιώτη, Χ. Λιάκουρας, Πάρεδροι. Γραμματέας η Γ. Σακελλαρίου, Γραμματέας του Ε΄ Τμήματος.

Για να δικάσει την από 21 Μαρτίου 2001 αίτηση : των :

Eλληνικής Ορνιθολογικής Εταιρείας, που εδρεύει στην Αθήνα (οδός Εμμ. Μπενάκη αρ. 53), 2. Δήμου Γρεβενών, που εδρεύει στα Γρεβενά (Πλ. Ελευθερίας αρ. 1), 3. Τοπικής Ένωσης Δήμων και Κοινοτήτων, που εδρεύει στα Γρεβενά (τέρμα Μ. Αλεξάνδρου), 4. Χιονοδρομικού Ορειβατικού Συλλόγου Γρεβενών, που εδρεύει στα Γρεβενά (οδός Θ. Ζιάκα αρ. 36), 5. Μοτοσυκλετιστικού Ομίλου Γρεβενών, που εδρεύει στα Γρεβενά (οδός Λυκούργου αρ. 10), 6. Γραφείου Οικοτουρισμού Γρεβενών, που εδρεύει στα Γρεβενά (οδός Αγ. Αχιλλείου αρ. 77), 7. …………..8. εταιρείας ……….. και 9. Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης Γρεβενών, που εδρεύει στα Γρεβενά, οι οποίοι παρέστησαν με τον δικηγόρο Δημήτριο Μέλισσα (Α.Μ. 17368), που τον διόρισαν με πληρεξούσιο,

κατά των Υπουργών : 1. Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Δημοσίων Έργων, ο οποίος παρέστη με την Χριστίνα Διβάνη, Πάρεδρο του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους, 2. Ανάπτυξης, ο οποίος παρέστη με την Β. Τύρου, Πάρεδρο του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους και 3. Γεωργίας, ο οποίος παρέστη με τον Νίκο Μουδάτσο, Πάρεδρο του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους.

Με την αίτηση αυτή οι αιτούντες επιδιώκουν να ακυρωθεί η ΑΠ οικ.106667/21.3.2000 κοινή απόφαση των Υπουργών Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Δημοσίων Έργων, Ανάπτυξης και Γεωργίας, καθώς και κάθε άλλη σχετική πράξη ή παράλειψη της Διοικήσεως.

Η εκδίκαση άρχισε με την ανάγνωση της εκθέσεως του Εισηγητή, Συμβούλου Ν. Ρόζου. Κατόπιν το δικαστήριο άκουσε τον πληρεξούσιο των αιτούντων, ο οποίος ανέπτυξε και προφορικά τους προβαλλόμενους λόγους ακυρώσεως και ζήτησε να γίνει δεκτή 2 η αίτηση και τους αντιπροσώπους των Υπουργών, οι οποίοι ζήτησαν την απόρριψή της. Μετά τη δημόσια συνεδρίαση το δικαστήριο συνήλθε σε διάσκεψη σε αίθουσα του δικαστηρίου κ α ι Α φ ο ύ μ ε λ έ τ η σ ε τ α σ χ ε τ ι κ ά έ γ γ ρ α φ α Σ κ έ φ θ η κ ε κ α τ ά τ ο Ν ό μ ο

1. Επειδή για την άσκηση της κρινομένης αιτήσεως έχει καταβληθή το νόμιμο παράβολο (ειδικό έντυπο γραμμάτιο 2288972/2001).

2. Επειδή με την αίτηση αυτή ζητείται η ακύρωση της οικ 106667/21.3.2000 κοινής αποφάσεως των Υπουργών Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Δημοσίων Έργων (ΠΕ.ΧΩ.Δ.Ε.), Αναπτύξεως και Γεωργίας. Με την ανωτέρω απόφαση εγκρίθηκαν οι περιβαλλοντικοί όροι για την κατασκευή και λειτουργία ενεργειακής επενδύσεως υδροηλεκτρικού έργου μέγιστης ισχύος 5 ΜW της εταιρείας «…………» στον ποταμό Βενέτικο, στην περιοχή της Κοινότητας Ελευθεροχωρίου Ν. Γρεβενών.

3. Επειδή η κρινόμενη αίτηση ασκείται με έννομο συμφέρον

α) από την Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρεία, της οποίας σκοπός είναι, κατά το άρθρο 2ο του καταστατικού της, «η μελέτη της ζωογεωγραφίας, οικολογίας και συστηματικής της ελληνικής ορνιθοπανίδας, η προστασία αυτής με κάθε νόμιμο μέσο . . .» και η οποία ισχυρίζεται ότι το έργο, στο οποίο αφορά η προσβαλλόμενη πράξη, συνεπάγεται καταστροφή σημαντικού οικοσυστήματος και υποβάθμιση του περιβάλλοντος (ΣτΕ Ολ. 3478/2000, 4498/1998, 2759/1994),

β) από το Χιονοδρομικό-Ορειβατικό Σύλλογο Γρεβενών, του οποίου σκοπός είναι, κατά το άρθρο 3 του καταστατικού του, μεταξύ άλλων, «η διάδοση . . . των αθλημάτων βουνού σε όλες τις μορφές και τις εκδηλώσεις, η διάδοση του σεβασμού στην ορεινή φύση και η ενεργός συμμετοχή σε θέματα προστασίας της» και ο οποίος ισχυρίζεται τα αυτά,

γ) καθ` ερμηνεία του δικογράφου και των προσκομιζομένων σχετικών εγγράφων, από τον …………. συνοδούς επισκεπτών για την άσκηση υπαίθριων δραστηριοτήτων στην περιοχή, όπου προβλέπεται να κατασκευασθή το επίδικο έργο, οι οποίοι ισχυρίζονται τα αυτά,

δ) το Δήμο Γρεβενών, την εδρεύουσα στα Γρεβενά Τοπική Ένωση Δήμων και Κοινοτήτων και τη Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση Γρεβενών, στη περιοχή των οποίων πρόκειται να εκτελεσθή το επίδικο έργο, και από τους οποίους ο πρώτος και η τρίτη είχον αντιταχθή στην κατασκευή του.

Αντιθέτως, χωρίς έννομο συμφέρον ασκείται η κρινόμενη αίτηση από το Μοτοσυκλετιστικό Σύλλογο Γρεβενών, εφόσον σε κανέναν από τους κατά το καταστατικό σκοπούς του δεν περιλαμβάνεται η προστασία του φυσικού περιβάλλοντος, το οποίο, κατά τους ισχυρισμούς του, βλάπτεται από την κατασκευή και λειτουργία του επίδικου έργου. Συνεπώς η κρινόμενη αίτηση πρέπει να απορριφθή ως προς τον σύλλογο αυτόν ως απαράδεκτη.

4. Επειδή, οι ανωτέρω παραδεκτώς, από την άποψη του εννόμου συμφέροντος, ασκούντες την κρινόμενη αίτηση, παραδεκτώς επίσης ομοδικούν προβάλλοντες κοινούς λόγους ακυρώσεως που στηρίζονται στην αυτήν πραγματική και νομική βάση.

3 5. Επειδή η κρινόμενη αίτηση ασκείται εμπροθέσμως ένα έτος μετά την έκδοση της προσβαλλομένης κοινής αποφάσεως, εφ` όσον από τα στοιχεία του φακέλου δεν τεκμαίρεται με οποιονδήποτε τρόπο, γνώση της από τους αιτούντες σε χρόνο που να καθιστά εκπρόθεσμη την άσκησή της ούτε άλλως τε, προκύπτει ότι η απόφαση αυτή υποβλήθηκε στις διατυπώσεις δημοσιότητας που προβλέπονται από την 75308/5512/26.10-2.11.1990 κοινή απόφαση του Υπουργού ΠΕ.ΧΩ.Δ.Ε. και του Υφυπουργού Εθνικής Οικονομίας (ΦΕΚ 691 Β΄).

6. Επειδή κατά το άρθρο 24 του Συντάγματος, όπως ίσχυε κατά την έκδοση της προσβαλλομένης αποφάσεως, η Πολιτεία έχει υποχρέωση να προστατεύη το φυσικό περιβάλλον και να λαμβάνη ιδιαίτερα προληπτικά και κατασταλτικά μέτρα για τη διαφύλαξή του. Με τη συνταγματική αυτή διάταξη θεσπίζεται η θεμελιώδης αρχή της προλήψεως της βλάβης του φυσικού περιβάλλοντος χάριν της οικολογικής ισορροπίας και της διατηρήσεως αυτού και των φυσικών πόρων προς όφελος όχι μόνο της παρούσας γενεάς αλλά και των επομένων. Συνεπώς, από την ίδια διάταξη απορρέουν οι περιορισμοί εκείνοι στην αναπτυξιακή πολιτικής της πολιτείας που είναι αναγκαίοι για την πρόληψη της βλάβης του φυσικού περιβάλλοντος, σε τρόπο ώστε η επιδιωκομένη ανάπτυξη να είναι βιώσιμη, δηλαδή ανάπτυξη που δεν επιφέρει τέτοιες συνέπειες στο περιβάλλον ώστε να την καταστήσουν πρόσκαιρη και μη διατηρήσιμη.

Τούτου έπεται ότι για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας, απαραίτητης για την πραγματοποίηση της αναπτυξιακής πολιτικής, μεθόδων εκμεταλλεύσεως ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, όπως η εκμετάλλευση υδάτινου δυναμικού (άρθρο 2 Ν. 2773/1999, ΦΕΚ 286 Α΄), Και των μεθόδων όμως αυτών η χρήση, η οποία κατ` αρχήν εναρμονίζεται προς την συνταγματική επιταγή για την προστασία του περιβάλλοντος, αφού μπορεί να υποκαταστήση άλλους, επιβλαβείς από την άποψη αυτή, τρόπους παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας, έχει άμεση επίδραση στο φυσικό περιβάλλον και είναι δυνατόν να αποτελέσει επίσης, κίνδυνο σοβαρής αλλοιώσεως ή ακόμα και ανεπανόρθωτης καταστροφής αυτού, εάν δεν γίνεται με πλήρη επιστημονική μελέτη όλων των επιπτώσεών της στο περιβάλλον, οπότε και μόνο είναι σύμφωνη με την αρχή της βιωσίμου αναπτύξεως. Στα στοιχεία του φυσικού περιβάλλοντος περιλαμβάνεται και έκαστο ποτάμιο οικοσύστημα ως σύνολο.

Προκειμένου δε να αξιολογηθούν οι συνέπειες στο περιβάλλον από την πραγματοποίηση έργων εκμεταλλεύσεως του υδάτινου δυναμικού ποτάμιου οικοσυστήματος για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας, ώστε να ελεγχθή η τήρηση των ανωτέρω συνταγματικών επιταγών, είναι, κατά τα διδάγματα της κοινής πείρας, αναγκαίο να λαμβάνονται υπ` όψιν οι συνολικές επιπτώσεις στο ποτάμιο οικοσύστημα από τις επί μέρους επεμβάσεις και δεν αρκεί η εξέταση των συνεπειών που θα έχη κάθε μεμονωμένη επέμβαση, ασυνδέτως προς τις υπόλοιπες υπό πραγματοποίηση ή ήδη πραγματοποιηθείσες (πρβλ. ΣτΕ 2759/1994, 1126/2004).

7. Επειδή σε συμμόρφωση προς την επιταγή που περιέχεται στις ανωτέρω διατάξεις του άρθρου 24 παρ. 1 του Συντάγματος εκδόθηκε ο Ν. 1650/1986 (ΦΕΚ 160 Α΄) με τον οποίο θεσπίζονται κανόνες αναφερόμενοι, πλην άλλων, στις προϋποθέσεις και στη διαδικασία για την έγκριση της εγκατάστασης δραστηριοτήτων ή εκτέλεσης έργων, από τα οποία απειλούνται δυσμενείς επιπτώσεις στο περιβάλλον. Ειδικότερα, με το άρθρο 3 παρ. 1 του νόμου αυτού παρέχεται εξουσιοδότηση για την κατάταξη, με κοινή απόφαση του Υπουργού 4 Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Δημόσιων Έργων και του κατά περίπτωση αρμόδιου υπουργού, των δημόσιων και ιδιωτικών έργων και δραστηριοτήτων σε τρεις κατηγορίες ανάλογα με τις επιπτώσεις τους στο περιβάλλον και με κριτήρια το είδος και το μέγεθός τους, το είδος και την ποσότητα των εκπεμπόμενων ρύπων και κάθε άλλη επίδραση στο περιβάλλον, τη δυνατότητα να προληφθεί η παραγωγή ρύπων από την εφαρμοζόμενη παραγωγική διαδικασία, τον κίνδυνο σοβαρού ατυχήματος και το βαθμό της ανάγκης να επιβληθούν περιορισμοί για την προστασία του περιβάλλοντος. Στη δε παράγραφο 2 του ίδιου άρθρου ορίζεται ότι η πρώτη κατηγορία περιλαμβάνει «τα έργα και τις δραστηριότητες που λόγω της φύσης, του μεγέθους ή της έκτασής τους είναι πιθανό να προκαλέσουν σοβαρούς κινδύνους για το περιβάλλον», ενώ στη δεύτερη κατηγορία ανήκουν έργα και δραστηριότητες που δεν προκαλούν μεν σοβαρούς κινδύνους ή οχλήσεις αλλά για λόγους προστασίας του περιβάλλοντος πρέπει να υποβάλλονται «σε γενικές προδιαγραφές, όρους και περιορισμούς που προβλέπονται από κανονιστικές διατάξεις» και στην τρίτη κατηγορία «όσα προκαλούν ιδιαίτερα μικρό κίνδυνο ή όχληση ή υποβάθμιση στο περιβάλλον».

Περαιτέρω, στο άρθρο 4 του παραπάνω νόμου προβλέπεται, πλην άλλων, ότι «για την πραγματοποίηση νέων ή την επέκταση, τον εκσυγχρονισμό ή τη μετεγκατάσταση υφιστάμενων έργων ή δραστηριοτήτων που περιλαμβάνονται στις κατηγορίες του προηγούμενου άρθρου, απαιτείται η έγκριση όρων για την προστασία του περιβάλλοντος, η οποία αποτελεί απαραίτητη προϋπόθεση για τη χορήγηση άδειας εγκατάστασης ή πραγματοποίησης της δραστηριότητας ή του έργου (παρ. 1), ότι για την έγκριση των περιβαλλοντικών όρων για τα έργα και τις δραστηριότητες της πρώτης κατηγορίας απαιτείται υποβολή μελέτης περιβαλλοντικών επιπτώσεων» (παρ. 2α), ότι «η έγκριση περιβαλλοντικών όρων για τα έργα και τις δραστηριότητες της κατηγορίας αυτής χορηγείται με κοινή απόφαση του Υπουργού Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Δημόσιων ΄Εργων και των κατά περίπτωση συναρμόδιων υπουργών. Με όμοια απόφαση είναι δυνατό η έγκριση περιβαλλοντικών όρων για ορισμένα έργα ή δραστηριότητες της κατηγορίας αυτής να ανατίθεται στο νομάρχη . . .» (παρ. 2β), ότι «για νέα έργα και δραστηριότητες της πρώτης κατηγορίας απαιτείται προέγκριση που αφορά τη χωροθέτηση…. Η διαδικασία για την προέγκριση, τα απαιτούμενα δικαιολογητικά και κάθε άλλη σχετική λεπτομέρεια καθορίζονται με την απόφαση της παρ. 10 . . .» (παρ. 6), ότι «με κοινή απόφαση του Υπουργού Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Δημόσιων Εργων και του κατά περίπτωση αρμόδιου υπουργού καθορίζονται η διαδικασία έγκρισης των περιβαλλοντικών όρων, τα απαιτούμενα δικαιολογητικά και η προθεσμία υποβολής τους….» (παρ. 10) και ότι «. . . Με κοινές αποφάσεις, που εκδίδονται από τον Υπουργό Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Δημόσιων ΄Εργων και τον κατά περίπτωση αρμόδιο υπουργό, καθορίζονται ο αναγκαίος χρόνος προσαρμογής των παραπάνω έργων και δραστηριοτήτων στις διατάξεις του νόμου αυτού και στις διατάξεις που θα εκδοθούν κατ` εξουσιοδότησή του, οι σχετικοί όροι και η διαδικασία» (παρ. 11).

Στο δε άρθρο 5 του ίδιου νόμου ορίζονται τα εξής : «1. Με κοινή απόφαση του Υπουργού Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Δημόσιων ΄Εργων και του κατά περίπτωση αρμόδιου υπουργού καθορίζεται το περιεχόμενο της μελέτης περιβαλλοντικών επιπτώσεων, που μπορεί να διαφοροποιείται κατά κλάδους ή ομάδα έργων και δραστηριοτήτων. Με όμοια απόφαση ορίζεται το περιεχόμενο της μελέτης ανάλογα με τα στάδια έγκρισης του έργου σύμφωνα με το άρθρο 4 παρ. 6. Η μελέτη περιβαλλοντικών επιπτώσεων περιλαμβάνει τουλάχιστον : α) περιγραφή του έργου ή της δραστηριότητας με πληροφορίες για το χώρο 5 εγκατάστασης, το σχεδιασμό και το μέγεθός του, β) εντοπισμό και αξιολόγηση των βασικών επιπτώσεων στο περιβάλλον, γ) περιγραφή των μέτρων για την πρόληψη, μείωση ή αποκατάσταση των αρνητικών επιπτώσεων στο περιβάλλον, δ) εξέταση εναλλακτικών λύσεων και υπόδειξη των κύριων λόγων της επιλογής της προτεινόμενης λύσης, ε) απλή περίληψη του συνόλου της μελέτης. 2. Το οικείο νομαρχιακό συμβούλιο λαμβάνει γνώση της μελέτης περιβαλλοντικών επιπτώσεων και πριν από την έγκριση της ενημερώνει κάθε πολίτη και τους φορείς εκπροσώπησής του, για να εκφράσουν τη γνώμη τους. Ο τρόπος ενημέρωσης καθορίζεται με απόφαση του Υπουργού Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Δημόσιων ΄Εργων».

Εξάλλου, με βάση εξουσιοδοτήσεις παρεχόμενες με διατάξεις του παραπάνω νόμου, μεταξύ των οποίων και τα προαναφερόμενα άρθρα 3, 4 παρ. 10 και 11 και 5 παρ. 1, αλλά και σε συμμόρφωση προς τις οδηγίες Η4/360/ΕΟΚ και 85/337/ΕΟΚ του Συμβουλίου των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων της 28ης Ιουνίου 1994 και της 27ης Ιουνίου 1985, αντιστοίχως, εκδόθηκε η κοινή απόφαση 69269/5387/24- 10-1990 των Υπουργών Εσωτερικών, Εθνικής Οικονομίας, Γεωργίας, Πολιτισμού, Εμπορικής Ναυτιλίας, Τουρισμού, Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Δημόσιων ΄Εργων, Βιομηχανίας, Ενέργειας και Τεχνολογίας και Μεταφορών και Επικοινωνιών (φ. ()78/25-10-1990, τευχ. Β), με την οποία, πλην άλλων, ορίζονται τα έργα και οι δραστηριότητες που κατατάσσονται στην πρώτη και στη δεύτερη κατηγορία, καθορίζονται τα απαιτούμενα στοιχεία και προδιαγραφές του περιεχομένου των μελετών περιβαλλοντικών επιπτώσεων καθώς και η διαδικασία έγκρισης περιβαλλοντικών όρων. Συγκεκριμένα, στο άρθρο 4 της κοινής αυτής υπουργικής απόφασης απαριθμούνται τα έργα και οι δραστηριότητες που κατατάσσονται στην πρώτη (Α) κατηγορία υποδιαιρούμενα σε δύο ομάδες (Ι και 11), μεταξύ δε εκείνων που ανήκουν στην ομάδα 11 περιλαμβάνονται τα «έργα διευθέτησης και ρύθμισης της ροής υδάτων (περ. ε) και τα «φράγματα και λοιπές εγκαταστάσεις προς συγκράτηση ή μονιμότερη αποθήκευση των υδάτων» (περ. στ) και, περαιτέρω, στον πίνακα 2, ο οποίος προσαρτάται στο άρθρο 16 και στον οποίο παραπέμπει η παράγραφος 2 του άρθρου 6 της ίδιας υπουργικής απόφασης, ορίζονται τα στοιχεία που πρέπει να περιέχουν οι μελέτες περιβαλλοντικών επιπτώσεων για τα έργα και τις δραστηριότητες της παραπάνω ομάδας ΙΙ, στο δε άρθρο 9 της απόφασης αυτής προβλέπεται η διαδικασία έγκρισης περιβαλλοντικών όρων. Κατά την έννοια των ανωτέρω διατάξεων, ερμηνευομένων εν όψει των αναφερομένων στην προηγούμενη σκέψη, προκειμένου να πραγματοποιηθούν περισσότερα υδροηλεκτρικά έργα σε ποτάμιο οικοσύστημα απαιτείται να εξετάζονται συνθετικά οι επιπτώσεις από το σύνολο των επεμβάσεων και να λαμβάνονται υπ` όψιν οι συνέπειες από τυχόν προηγουμένως πραγματοποιηθέντα έργα, δεν αρκεί δε η εκτίμηση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων από καθένα από τα έργα.

8. Επειδή στην προκειμένη περίπτωση από τα στοιχεία του φακέλου προκύπτουν τα εξής. Παραλλήλως προς τη διαδικασία η οποία κατέληξε στην έκδοση της προσβαλλομένης κοινής υπουργικής αποφάσεως εκινείτο και άλλη, με αντικείμενο την κατασκευή και λειτουργία ανάλογου έργου από την εταιρεία Υδροηλεκτρική ΑΕ, μέγιστης ισχύος 4,5 MW και σε απόσταση δύο περίπου χιλιομέτρων κατάντη του φράγματος του επίδικου έργου (βλ. το 66571/10.3.1998 έγγραφο της Προϊσταμένης της Διευθύνσεως Περιβαλλοντικού Σχεδιασμού του Υπουργείου ΠΕ.ΧΩ.Δ.Ε. προς τη Δ/νση Χωροταξίας του αυτού Υπουργείου, το οποίο εκδόθηκε κατά τη διαδικασία προεγκρίσεως της χωροθετήσεως του επιδίκου έργου και στο 6 οποίο ρητώς αναφέρεται ότι πρέπει να υπάρξη «μελέτη των επιπτώσεων του έργου σε συνδυασμό με την υλοποίηση του μικρού υδροηλεκτρικού έργου της Υδροηλεκτρικής Α.Ε. κατάντη αυτού» καθώς και την 5805/3.11.19989 εισήγηση του Προϊσταμένου της Διευθύνσεως Χωροταξίας για την προέγκριση της χωροθετήσεως του έργου αυτού. Εν τούτοις, και παρά την 34/23.6.1999 αρνητική γνωμοδότηση του Νομαρχιακού Συμβουλίου Γρεβενών, που εκδόθηκε ύστερα από εισήγηση όπου γίνεται συνολική, έστω και από ορισμένης μόνον απόψεως, αντιμετώπιση των επιπτώσεων και των δύο έργων, με την προσβαλλομένη κοινή υπουργική απόφαση εγκρίνονται οι όροι κατασκευής και λειτουργίας μόνον του πρώτου από αυτά, με βάση μελέτη περιβαλλοντικών επιπτώσεων που αφορά αποκλειστικώς το επίδικο έργο, χωρίς να συνεκτιμηθούν οι συνέπειες από την κατασκευή και του ετέρου από τα προαναφερόμενα έργα και χωρίς να προκύπτει από τα στοιχεία του φακέλου ότι ματαιώθηκε η κατασκευή του έργου αυτού. Με τα δεδομένα όμως αυτά η ανωτέρω απόφαση δεν είναι νόμιμη σύμφωνα με τα αναφερόμενα στις προηγούμενες σκέψεις, εφ` όσον δεν εξετάστηκαν οι συνέπειες από το σύνολο των έργων εκμεταλλεύσεως του υδάτινου δυναμικού του ποταμού Βενέτικου στο σύνολο του οικοσυστήματός του. Για το λόγο επομένως αυτόν, που βασίμως προβάλλεται, πρέπει να γίνη δεκτή η κρινόμενη αίτηση και να ακυρωθή η προσβαλλόμενη απόφαση, παρέλκει δε ως αλυσιτελής η εξέταση των λοιπών. Διά ταύτα Απορρίπτει την αίτηση ως προς τον Μοτοσυκλετιστικό Σύλλογο Γρεβενών. Δέχεται την αίτηση ως προς τους λοιπούς.

Ακυρώνει την 106667/21.3.2000 κοινή απόφαση των Υπουργών Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Δημοσίων Έργων, Αναπτύξεως και Γεωργίας. Διατάσσει την απόδοση του παραβόλου. Επιβάλλει εις βάρος του Μοτοσυκλετιστικού Συλλόγου Γρεβενών τη δικαστική δαπάνη του Δημοσίου, η οποία ανέρχεται σε τριακόσια ογδόντα (380) ευρώ. Επιβάλλει εις βάρος του Δημοσίου τη δικαστική δαπάνη των υπόλοιπων αιτούντων, η οποία ανέρχεται σε επτακόσια εξήντα (760) ευρώ. Η διάσκεψη έγινε στην Αθήνα στις 24 Ιουνίου 2004 και η απόφαση δημοσιεύθηκε σε δημόσια συνεδρίαση της 17ης Νοεμβρίου 2004.

Ο Πρόεδρος του Ε` Τμήματος Η Γραμματέας του Ε` Τμήματος

Κ. Μενουδάκος Γ. Σακελλαρίου