Εκ βαθέων εξομολογήσεις παθών
[ΔΔΣ: δημοσιεύθηκε στην Κυριακάτικη Δημοκρατία, 28/4/2024 *]
Δεν είναι ότι το καλεί η Εβδομάδα που έρχεται. Δεν είναι ότι αυτή είναι η εβδομάδα των Παθών και γιαυτό μπαίνουμε σε μία άλλη διάθεση. Και δεν θα μιλήσω γενικά, αλλά θα μιλήσω – έστω γράψω- πολύ ειδικά και πολύ προσωπικά1.
Είναι λοιπόν που όντας άνθρωπος και αυτό σημαίνει γεμάτος πάθη και κουσούρια, όντας Έλληνας και γιαυτό με μεγάλη πίσω μου ιστορία, παράδοση και κληρονομιά και τέλος, όντας πολίτης μέσα σε μία Πολιτεία που είμαι σίγουρος και το δηλώνω ευθαρσώς, μισεί την ιδιότητα μου αυτή και απεχθάνεται κάθε τι που συνδέεται με τις λέξεις πόλις, πολίτευμα, πολίτης, πολιτισμός, είναι λοιπόν που μέσα σε όλα αυτά αισθάνομαι τους ορίζοντες της ψυχής μου να βαραίνουν, να θολώνουν και να σμικρύνονται τραγικά.
Γιατί θα με ρωτήσετε και θα με ρωτήσει και ο καθείς; Μπορεί μάλιστα και να μου πουν ότι ψυχολογικό είναι το πρόβλημα μου, καταθλιπτική διάθεση έχω (ας πάρω ένα από τα πάμπολλα χαπάκια που συνοδεύουν την ζωή εκατοντάδων εκατομμυρίων ανθρώπων του πολιτισμένου κόσμου). Να προσθέσω δε και τούτο, ότι ανάμεσα στα άλλα κουσούρια μου, είναι και το ότι δεν μπορώ να δηλώσω “αθεράπευτα αισιόδοξος” κάτι που ακούγεται πολλές φορές στο θαυμαστό μπλε γυαλί και τον κόσμο του.
Όχι δεν είμαι αισιόδοξος2, γιατί τι αίσια δόξα μπορεί να έχω όταν βλέπω τον κόσμο γύρω μου;
Πως μπορώ να έχω καλή γνώμη για αυτό τον κόσμο όταν τα χέρια παιδιών και τα κομμάτια γερόντων ξεπροβάλλουν μέσα από τα γκρεμίδια της Γάζας, σε ένα συνονθύλευμα αξεδιάλυτο και την ίδια ώρα οι στρατευμένες στρατιωτίνες του Ισραήλ βγάζουν “σέλφι” πάνω από τον τόπο που καταστρέφουν με μέθοδο και κέφι3; Και με πονάει με έναν ιδιαίτερο τρόπο η ναζιστική απανθρωπιά του σιωνιστικού εβραϊκού κράτους, γιατί στην πόλη μου4 ζούμε μαζί με τους συμπατριώτες μας Εβραίους, μαζί και αγαπημένοι, σχεδόν 2.500 χρόνια τώρα! Και με εκνευρίζει αφόρητα που ο πρωθυπουργός της χώρας μου είχε πει στον Νετανιάχου, σε ελεύθερη απόδοση: κάνε τον πόλεμό σου, αν μπορείς κράτα λίγες τις ζημιές (που ερμηνεύεται: και αν δεν μπορείς δεν πειράζει5).
Πως μπορεί να έχω καλή γνώμη για τον τόπο μου, όταν τα παιδιά μου ταξιδεύουν ένα και πλέον χρόνο μετά την αποφράδα Ημέρα Ανθρωποθυσίας των Τεμπών με τα ίδια τρένα, βρώμικα και σκοτεινά, με διαβάσεις προβληματικές, ασφάλεια ελλιπή… Και πάνω απ΄ όλα έχω ακούσει τον υπουργό Δικαιοσύνης της χώρας μου να αποκαλεί “μπάζα” αυτούς που μίλησαν για το απολύτως αποδεδειγμένο γεγονός του μπαζώματος6. Χειρότερο όμως του προηγουμένου είναι η επαγγελματική συγκάλυψη των τεκμηρίων, αποδείξεων και στοιχείων από τον τόπο του εγκλήματος. Όταν οι μπουλντόζες με τις φαγάνες τους σήκωναν φύρδην-μίγδην τα συντρίμμια των βαγονιών έπαιρναν μαζί και τα εμπεριεχόμενα ανθρώπινα σπαράγματα, μετατρέποντας τον τόπο μας σε μία απόλεμη Γάζα. ‘Όμως, μεταξύ τυρού και αχλαδίου, σε χαριτωμένη παρέα του καλοκαιριού, από καλοβαλμένα και φινετσάτα στελέχη τραπεζών, ακούσαμε όταν ατυχώς προέκυψε κάποια συζήτηση για το θέμα: “Μην χαλάμε την διάθεσή μας λέγοντας αυτά τώρα…”.
Και η στενοχώρια μου μεγαλώνει, όταν συζητώντας με εκπρόσωπο της νέας γενιάς, λαμπρό παιδί σαν χαρακτήρα, με προσόντα και ικανότητες σπουδαίες, όμως το τρώει το άγχος της αποκατάστασης (ενώ ακόμη δεν έχει τελειώσει τις σπουδές), των χρημάτων (που θέλει να είναι πολλά) και ενώ σπουδάζει το δίκαιο ως επιστημονικό αντικείμενο, όμως δεν θέλει να ακούει για την ταξικότητα (και τοξικότητα;) της δικαιοσύνης στην Ελλάδα, την προβληματικότητα των συμπεριφορών των εκπροσώπων της (ισταμένης και καθημένης και βεβαίως και εμάς των συλλειτουργών δικηγόρων), που πλέον “ο κόσμος το ‘χει τούμπανο” και κάποιοι κρυφό καμάρι. Όπως εύστοχα πρόσφατα γράφτηκε, εξυπηρετούν πλειστάκις κυβερνητικές ή επιχειρηματικές επιλογές είτε απλά φροντίζουν για την δική τους ευποιία αντί της κοπιώδους προσπάθειας για πραγματική απόδοση δικαίου7.
Είναι λοιπόν το ιδανικό για ένα νέο άνθρωπο το να γίνει πλούσιος, να κάνει ταξίδια κάθε λίγο και λιγάκι (στο εξωτερικό φυσικά) να δουλέψει στο κονκλάβιο των Βρυξελλών και να τρώει σούσι (οι καιροί απαιτούν και γευστική πρωτοπορία και εμπειρίες κάθε είδους ανόητε γονέα 1).
Και μέσα σε όλα αυτά πρέπει να εργασθώ, να αντεπεξέλθω, να επιβιώσω οικονομικά και να κρατήσω ένα επίπεδο ζωής. Μέσα μου και έξω μου. Στους τρόπους μου και τις συνήθειές μου, στις αντιλήψεις μου και τις πεποιθήσεις μου. Αλλά ανακαλύπτω ότι με στραβοκοιτάζουν. Γιατί δεν βγάζω πολλά λεφτά, γιατί δεν επιδιώκω εύκολο πλουτισμό, γιατί αναλώνομαι σε προσπάθειες για το άθλημα της πόλεως, συμμετέχω στα κοινά, είμαι αυτό το παράλογο λεκτικά και υπαρξιακά ‘ενεργός πολίτης8”.
Όλα μαύρα λοιπόν; Όλα “απαισιόδοξα”; Όχι, γιατί εκτός από την αισιοδοξία υπάρχει και η Ελπίδα. Αλλά η Ελπίδα ανήκει στην οντολογική κατάσταση του ανθρώπου ως δημιουργικού και ελεύθερου όντος. Και το βλέπω αυτό γύρω μου, μπορεί όχι όσο το θέλω, αλλά το βλέπω και αναθαρρώ: το βλέπω στους τραγικούς γονείς των Τεμπών και την αντοχή τους, το βλέπω στις φωτισμένες φωνές των Εβραίων που λένε “Νot in our name”, το βλέπω στο καταπληκτικό κείμενο ενός νέου παιδιού (Ένα ματωμένο παιδικό παντοφλάκι σκονισμένο)9, το βλέπω στα βουρκωμένα μάτια των ανθρώπων που βρέθηκαν δίπλα στον Μητροπολίτη Κύμης στην προβολή της ταινίας “Ο Άνθρωπος του Θεού”.
Και έτσι παίρνω κουράγιο και καρτερικά ξαναμπαίνω στον δρόμο της προσπάθειας και της ανάβασης που προσδοκά την Ανάσταση μετά τα Πάθη.
ΔΔΣ
1Μία εξήγηση για τον τίτλο: το “Εκ βαθέων” έχοντας στο νου μου το ομώνυμο έργο του Όσκαρ Ουάιλντ”. Το “Εξομοληγήσεις” του ιερού Αυγουστίνου. Και το “Παθών” έχοντας στο νου μου την καταληκτική φράση στο “Μοιρολόγι της φώκιας “ του αγαπημένου μου Αλ. Παπαδιαμάντη.
2Για την λέξη αισιόδοξος δείτε την λίαν ενδιαφέρουσα και εκτενή αναφορά στο λεξικό της Νέας Ελληνικής Γλώσσας του Μπαμπινιώτη. Στο λεξικό Liddell & Scott η λέξη δεν υπάρχει.
3Η ιστορία της φωτογραφίας στο https://apnews.com/article/2024/israeli-female-soldiers-selfie-gaza-border-photo
4Πρόκειται για την Χαλκίδα, για να μην φαίνομαι υπερβολικός σχετικά στο Κεντρικό Ισραηλήτικό Συμβούλιο Ελλάδος στο https://www.kis.gr
5“Άκριτη υποστήριξη Μητσοτάκη σε Νετανιάχου”, 24/10/23, ηλεκτρ.. έκδ ΕφΣυν.
6Δείτε το “Προπαγανδιστικός Φλωριδισμός για μ(π)αζανθρώπους και θερμοκέφαλους ομοϊδεάτες” , 1/4/24, του Κων. Βαθιώτη στο https://kvathiotis.substack.com.
7Άρθρο του Πέτρου Πιζάνια, “Ευχές για τα πενήντα χρόνια της Νέας Δημοκρατίας” στον δρόμο ΤΗΣ ΑΡΙΣΤΕΡΑΣ, φύλ. 680, 13/4/24.
8Ο πολίτης είναι πολίτης μόνο όταν είναι ενεργός. Αλλιώς είναι ιδιώτης, δηλαδή ας το πούμε ευγενικά, τουλάχιστον χαζός.
9Επειδή κάποιοι μπορεί να το αναζητήσουν, προσβάσιμο στο https://perivallonkaipolitiki.wordpress.com/2024/02/28/
Πρόσθετες σημειώσεις (δεν έχουν συμπεριληφθεί στην έντυπη έκδοση):
Δρόμος της Αριστεράς: Ανατομία μιας γενοκτονίας | Μέρος Α΄ & Ανατομία μιας γενοκτονίας | Μέρος Β
βλ. επίσης στην ΝΕΑ Προοδευτική ΕΥΒΟΙΑ, Σημεία της Απόφασης Ασφαλιστικών Μέτρων του Διεθνού Δικαστηρίου Δικαιοσύνης (Χάγη) για τη Γενοκτονία στη Γάζα, στο φύλλο της 6/2/2024.
βλ. και το Μέρες Βιετνάμ στον Δρόμο της Αριστεράς, φύλλο 682, 27/4/2024.
- Η δημοσίευση στην εφημερίδα:
Μερικά σπάνια παραδείγματα
Π&Π: Το άρθρο δημοσιεύθηκε με τον πιο κάτω τίτλο (Τόποι που σώθηκαν από την αναπτυξιακή λαίλαπα) στον δρόμο ΤΗΣ ΑΡΙΣΤΕΡΑΣ, φύλλο 682, 27/4/2024, σελ. 20-21, στην ηλεκτρονική έκδοση της εφημερίδας στο … και σε αρχείο pdf οι σελίδες 20 και 21. Βλ. και στο τέλος του παρόντος για άλλα άρθρα στην ίδια εφημερίδα*.
Τόποι που σώθηκαν από την αναπτυξιακή λαίλαπα
Παρόλο που αισθανόμαστε ότι ζούμε σε ζοφερές μέρες και ότι ο ορίζοντας μας μικραίνει θλιβερά, όμως συνεχίζουμε να πιστεύουμε ότι την ελπίδα την κτίζουμε εμείς. Η ελπίδα είναι μέσα στο βάθος της ικανότητας για δημιουργία. Γιαυτό και μέσα στην ανοησία και την καταχνιά της πλήρως οικονοποιημένης και απροσωποιημένης κοινωνίας μας, όπου κάθε μέρα βλέπουμε κάποιο αληθινό δικαίωμα και πολλούς τόπους να καταστρέφονται1, θα μιλήσουμε για κάποια παραδείγματα τόπων που σώθηκαν από την ανάπτυξη που εφαρμόζεται στον κόσμο μας και την χώρα μας.
Το έχουμε πει και άλλη φορά: Μετά από πολλά χρόνια συνεχιζόμενης ή επιδιωκόμενης οικονομικής αναπτύξεως, κοινή πλέον διαπίστωση είναι, ότι αυτή συμβαίνει σχεδόν πάντοτε εις βάρος του φυσικού και ανθρωπογενούς περιβάλλοντος, με υποβάθμιση πόλεων, καταστροφή δασών, ρύπανση, σκουπίδια, υπερκαταναλωτισμό, ενεργειακή φτώχεια, απώλεια πόρων κ.π.α.
Αυτό που συνήθως ευαγγελίζεται ο μονόδρομος της συνεχούς ανάπτυξης οδηγεί σε επικίνδυνες ατραπούς. Στον τόπο μας και στην μεταπολεμική Ελλάδα, το έχουμε βιώσει πολλαπλά, απ΄ άκρου εις άκρον της χώρας, σε κάθε πόλη και χωριό, στους κάμπους και τα βουνά, τα νησιά και τις θάλασσες.
Μου έλεγε μία φίλη ότι έβλεπε κάτι φωτογραφίες από τον τόπο της, μία μικρή επαρχιακή πόλη της Ελλάδας, έτσι όπως ήταν πριν μερικά χρόνια. Κάποια πέτρινα σκαλοπάτια σε μια ανηφοριά, απλά σπιτάκια δεξιά-αριστερά, λίγα λουλούδια. Τίποτα από αυτά δεν υπάρχει πλέον στον τόπο της, όλα έχουν αλλάξει και δεν ήξερε και η ίδια γιατί, όμως βλέποντας την εικόνα και αναπολώντας, της ερχόντουσαν δάκρυα και μια λύπη, την λύπη αυτή που όλοι την νιώθουμε για κάτι που έχει περάσει και ξέρουμε ότι δεν θα το συναπαντήσουμε ποτέ ξανά…
Εικόνες, φωτογραφίες και καταστάσεις σαν τις παραπάνω είναι τόσο πολύ κοινές στην χώρα μας, που μάλλον θα πρέπει να συμφωνήσουμε ότι στην ουσία συγκροτούν το τωρινό “είναι” της κοινωνίας και οικονομίας μας. Δηλαδή όλοι γνωρίζουμε σπίτια, γειτονιές, γραφικά σημεία των πόλεων και των χωριών μας που χάθηκαν, όλοι βλέπουμε το πνίξιμο και τους ανύπαρκτους ορίζοντες των στενωπών των ελληνικών πόλεων που στενάζουν κάτω από το τσιμέντο πολυώροφων πολυκατοικιών. Πλέον σε πολλά μέρη της Ελλάδας έχουν συνηθίσει να ζουν με τα βουνά τους σταυρωμένα, τις κορυφές ισοπεδωμένες, τους κάμπους στείρους αλλά γυαλιστερούς από πάνελ ενεργειακής παραγωγής.
Πριν λίγες μέρες, είδα μία φωτογραφία από την Πλάκα. Από πάνω η Ακρόπολη, ο βράχος και μέρος των αρχαίων με τα κυκλώπεια τείχη. Κάτω νεοκλασικά και λαϊκά σπίτια αυτής της αθηναϊκής γειτονιάς. Η φωτογραφία ήταν τραβηγμένη μερικές δεκαετίες πίσω. Η γειτονιά ήταν ήσυχη, δεν την πλημμύριζαν τουρίστες, επισκέπτες και τραπεζοκαθίσματα.
Το 2020 είχα κάνει μια μικρή ομιλία στην κεντρική πλατεία ενός όμορφου ορεινού χωριού. Πλατανοσκέπαστη, δροσερή, πηγή με τρεχούμενο νερό στην άκρη… Όμορφη εικόνα που αρέσει σε όλους μας! Είχαμε βρεθεί εκεί γιατί οι ορεινοί όγκοι γύρω από το χωριό απειλούντο από έργα “πράσινης” ανάπτυξης. Βαριές βιομηχανικές εγκαταστάσεις και πολλές δεκάδες χιλιόμετρα δρόμων σχεδιαζόντουσαν για κατάληψη των βουνών, ισοπέδωση των κορυφών και κόψιμο των δασών. Οι ντόπιοι, συνηθισμένοι σε λίγους επισκέπτες, έναν ήπιο ορειβατικό τουρισμό, τα έσοδα από το μέλι και την ξυλεία τους, είχαν μια ανησυχία και θέλανε να μάθουν περισσότερα για τις υποσχέσεις και τα μεγάλα λόγια που άκουγαν.
Είχαν μιλήσει πολλοί: οικολόγοι, ορειβάτες και περιπατητές, πολιτικοί και πολιτικάντηδες, όταν ήρθε και η δική μου σειρά. Εγώ τους μίλησα για το Ναύπλιο, ρώτησα αν το ήξεραν και αν τους άρεσε και φυσικά όλοι συμφωνούσαν και έλεγαν τι όμορφο που είναι… Τους είπα την εξής ιστορία: Όταν στην δεκαετία του 60 με λύσσα και μανία η μία μετά την άλλη οι ελληνικές πόλεις πέφτανε θύματα των εργολάβων και της αντιπαροχής, στο Ναύπλιο οι ντόπιοι δεν διέφεραν από τους κατοίκους των άλλων περιοχών της Ελλάδας. Και αυτοί τα ίδια ονειρευόντουσαν, γκρέμισμα του παλιού σπιτιού, αντιπαροχή και πολυκατοικία και οφέλη οικονομικά κλπ. Όμως όλο αυτό το σταμάτησε το πείσμα, το θάρρος και η βαθιά επιστημοσύνη ενός και μόνο ανθρώπου, μιας Ελληνίδας αρχαιολόγου, της Ευαγγελίας Πρωτονατάριου Δεϊλάκη2 3. Συγκρούσθηκε με τους ντόπιους, έγινε persona non grata για την τοπική κοινωνία, την διώξανε στο τέλος. Αλλά το Ναύπλιο σώθηκε. Μαζί του και οι κοντόφθαλμοι κάτοικοι του εκείνης της εποχής. Χάρις στο σθένος και τον αγώνα αυτής της γυναίκας κόντρα στα συμφέροντα, την οικονομική ανάπτυξη, την “πρόοδο”, τελικά το Ναύπλιο έγινε ή μάλλον έμεινε μία από τις ομορφότερες πόλεις της Ελλάδας, τόπος υπέροχος να ζεις και να επισκέπτεσαι. Περιττό να μιλήσουμε για τα απείρως περισσότερα οικονομικά οφέλη που αυτή η πορεία προσέφερε στην πόλη.
Έτσι με αυτό το παράδειγμα είχα τότε κάνει την παραίνεση να εφάρμοζαν κατ’ αναλογίαν οι ντόπιοι το παράδειγμα του Ναυπλίου, στα βουνά και τα ορεινά χωριά τους, να έκλειναν τα αυτιά στις σειρήνες της “πράσινης” ανάπτυξης, των ανταποδοτικών τελών και των δήθεν θέσεων εργασίας. Να κρατούσαν τον τόπο τους αλώβητο, πρώτα ως προς το φυσικό και οικιστικό περιβάλλον και κυρίως να μην εγκατέλειπαν τον πρωτογενή τομέα, τα έστω και λίγα μα αξιόλογα προϊόντα που παρήγαγαν.
Σε μια αρκετά διαφορετική από του Ναυπλίου περίπτωση, στο νησί της Εύβοιας αυτή την φορά, ένα νησί που έχει αλωθεί από την “πράσινη” ανάπτυξη (παράγει άνω του 23% της ηλεκτρικής ενέργειας από αιολικά πάρκα4, επί του συνόλου της χώρας, ενώ η έκταση του ισοδυναμεί με το 2,5% της χώρας), σε ένα από τα σπουδαία σημεία του, το 14.000.000 ετών ηφαίστειο του Οξυλίθου5, υπήρξε μία συγκροτημένη προσπάθεια, στηριζόμενη στην δουλειά και τον αγώνα κάποιων πολιτών, επιστημόνων και εκπροσώπων κάποιων συλλόγων και κατορθώθηκε να σωθεί η οροσειρά του ηφαιστείου από την επαπειλούμενη καταστροφή που θα επερχόταν, αφού είχε προγραμματισθεί η κατασκευή δύο ΑΣΠΗΕ6 επάνω στα ηφαιστειακά βράχια και δίπλα σε 6 κοινότητες.
Συνεπώς, το δύσκολο έως και ακατόρθωτο, το να σταματήσει κάποιος έργα βιομηχανικών ΑΠΕ, έγινε και σε αυτή την περίπτωση δυνατό. Και αυτός ο τόπος πλέον, όπως και το Ναύπλιο στο προηγούμενο παράδειγμα, μπορεί να ελπίζει σε ένα μέλλον που θα το καθορίζει ο ίδιος, θα είναι συμβατό με τις ιδιομορφίες και τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του και πάνω απ΄ όλα θα είναι πραγματικά βιώσιμο. Αν μάλιστα οι ντόπιοι πληθυσμοί προσέξουν, μπορεί στο μέλλον να είναι και η δική τους περίπτωση ένα παράδειγμα προς μίμηση.
Στα προηγούμενα ας προσθέσουμε την Πλάκα της Αθήνας. Χάρις στα μέτρα των Στ. Μάνου το 1979, που ξεκίνησε την επέμβαση της Πολιτείας, βασισμένος στην μελέτη Ζήβα, δημοσιεύοντας τα πρώτα διατάγματα για τις πρώτες παρεμβάσεις (πεζόδρομοι, κήρυξη 500 κτιρίων ως διατηρητέων) και στην συνέχεια του Αντ. Τρίτση, το 1982, που δημοσίευσε το διάταγμα για τις Χρήσεις Γης (προετοιμασμένο από τον Γιάννης Μιχαήλ), το αποτέλεσμα ήταν να έχουμε την αρχαιότερη γειτονιά της Αθήνας, το ιστορικότερο κομμάτι της πόλης να είναι ταυτόχρονα το ομορφότερο και ανθρωπινότερο, μέσα σε έναν ωκεανό τσιμέντου και θορύβου7.
Η δυστοπία στην οποία αναφερθήκαμε στην αρχή του άρθρου, η καταιγίδα της ανάπτυξης, δεν σταματά, η επιθετική αυτή στάση απέναντι στον τόπο, το τοπία και τις υπάρχουσες οικονομικές δομές αυξάνεται ποσοτικώς και διευρύνεται ποιοτικώς. Ως προς το πρώτο, την ποσοτική αύξηση, αυτό είναι φανερό από τους αριθμούς (πχ για την ενέργεια δείτε τα μεγέθη εγκατ/νης ισχύος και παραγωγής, για τις οικοδομές νησιών και πόλεων αρκούν 3 αεροφωτογραφίες με 30 χρόνια διαφορά, πχ του 50, του 80 και του 2010 και μετά). Ως προς το δεύτερο. Πλέον οι ΑΠΕ πάνε στην θάλασσα, γίνονται ΥΑΠ8, επικίνδυνοι σταθμοί μπαταριών. Αλλά η εκμετάλλευση των πάντων θέλει τις θάλασσες να γίνονται και υποδοχείς ΠΟΑΥ9 και τις παραλίες, πράγμα κανονικά εκτός συναλλαγής (στην θεωρία, στην πράξη δείτε το νέο νόμο 5092/2024 – ΦΕΚ 33/Α/4-3-2024), χώρους δεσμευμένους στην οικονομική εκμετάλλευση μεγαλοξενοδοχείων, μικροενοικιαζόμενων δωματίων και κάθε μπαρ και επιχειρηματία που με μερικές ομπρέλες, μερικές ξαπλώστρες (ενίοτε και ως πολυτελή κρεβάτια με ουρανούς και πέπλα…) και με περισσό θράσος εξορίζουν κάθε απλό επισκέπτη του παραθαλάσσιου χώρου. Όποιος δεν είναι διατεθειμένος να πληρώσει … δεν βρίσκει χώρο να απλώσει την πετσέτα του, του στερούν μια θέση στον ήλιο…
Προσπαθήσαμε όμως στο παρόν να δείξουμε ότι υπάρχουν και άλλες δυνατότητες και προοπτικές. Απαιτούνται άνθρωποι με ήθος, επιστήμονες που τιμούν την δουλειά τους, πολίτες με ουσιαστική κοινωνική συγκρότηση και σπανίως βλέπουμε και πολιτικούς να πράττουν ορθά, να προωθούν όντως λύσεις καλές για το δημόσιο συμφέρον. Και όχι αυτό που τόσο καταχρηστικά και “ανάποδα” ονομάζεται δημόσιο συμφέρον, τα τελευταία 15 χρόνια, από την ελληνική δικαιοσύνη. Στον δικό τους “ανάποδο κόσμο” (ενστερνιζόμενοι μία προσφιλή και επιτυχημένη έκφραση του Κωνστ. Βαθιώτη) ως δημόσιο συμφέρον εννοούν την μεγιστοποίηση των κερδών πανίσχυρων επιχειρηματικών συμφερόντων, καρτέλ, κλπ.
Υπάρχει λοιπόν ένας άλλος δρόμος, ένας δρόμος που μπορεί να περισώσει τα περιτρίμματα των ελληνικών πόλεων, τις εσχατιές των οριζόντων μας σε βουνά, κάμπους και θάλασσες. Το παράδειγμα του Ναυπλίου, του ηφαιστείου του Οξυλίθου, της Πλάκας μπορεί να σταθεί μπροστά μας, να μας οδηγήσει στην πραγματική πρόοδο της χώρας, σε αρμονία με την ιστορία, το φυσικό της περιβάλλον, τους τρόπους ζωής των μικρών κοινωνιών, την παραγωγή εθνικού πλούτου με λιγότερη περιβαλλοντική και ενεργειακή επιβάρυνση και φυσική καταστροφή.
Καλούμαστε όλοι στην μίμηση αυτού του παραδείγματος, το περπάτημα σε αυτό τον άλλο δρόμο και πολύ σημαντικό: στην αυτοπροστασία μας από τις Σειρήνες που θα θέλουν συνεχώς να ξεστρατίσουμε στις δικές τους ολισθηρές “αναπτυξιακές” ατραπούς.
Δημήτριος Δούκα Σουφλέρης
Κύμη 11/4/2024
1 Στο όνομα λέξεων όπως ανάπτυξη, εργασιμότητα, προσαρμοστικότητα, δικαιωματισμός, woke culture, εκσυγχρονισμός, παγκοσμιοποίηση κπα
2https://www.aftodioikisi.gr/ota/dimoi/arxaiologos-pou-esose-nafplio/
3Η παλιά πόλη του Ναυπλίου, αποτελεί από το 1962 «ιστορικό διατηρητέο μνημείο». Διασώθηκε χάρη στον Αρχ/κό Νόμο, τη “Χάρτα της Βενετίας”, τους αγώνες της Πρωτονατάριου Δεϊλάκη, προϊστ/νης της Εφορείας Αρχ/των, που επέβαλε κανόνες και περιορισμούς σε κάθε μορφή επιχειρηματικής δραστηριότητας στην προστατευόμενη πόλη κόντρα σε εργολάβους και επιχειρηματίες που στα χρόνια της δικτατορίας θέλησαν να “εκσυγχρονίσουν” το Ναύπλιο με πολυκατοικίες και τσιμεντένια ξενοδοχεία. Οι κάτοικοι της πόλης την θεωρούσαν εχθρό της ανάπτυξης και των συμφερόντων τους, ο εμπορικός σύλλογος οργάνωνε απεργίες εναντίον της και οι παράγοντες του τόπου έστελναν παράπονα και καταγγελίες εις βάρος της στο καθεστώς των συνταγματαρχών. Τελικά το 1973 κατάφεραν να πετύχουν την μετάθεση της αρχαιολόγου από το Ναύπλιο στον Βόλο. Ως την πτώση της χούντας ευτυχώς έγιναν μόνο 3 τσιμεντένια κτήρια.
4Στοιχεία της ΡΑΕΑΥ του 2022.
5Δημ.Δ. Σουφλέρη, Ένα Ηφαίστειο του Αιγαίου και η σωτηρία του από ένα Αιολικό Πάρκο, Κυριακάτικη Δημοκρατία, 14/1/2024 (προσβάσιμο στο https://eteriaperivallontoskimis.blogspot.com/2024/04/blog-post_11.html).
6Εταιρεία ΑΣΠΡΗ ΠΕΤΡΑ Α. Ε., Άδειες Παραγωγής ΡΑΕ 618/2021, ΑΡ. ΕΙΔ. ΠΡΩΤ. ΑΔΕΙΑΣ ΠΑΡΑΓ.: ΑΔ-04525
7βλ. το “Συνεχείς αγώνες για την σωτηρία της Πλάκας”, στο https://www.ellet.gr/action/synecheis-agones-sotiria-plakas/
8Υπεράκτια Αιολικά Πάρκα, πρόσφατα παρουσιάσθηκε μία άθλια Στρατηγική Μελέτη για αυτά.
9Περιοχές Οργανωμένης Ανάπτυξης Υδατοκαλλιεργειών, μια απίστευτη προοπτική για τις ελληνικές θάλασσες, από μια απίστευτα ρυπογόνο και ανθυγιεινή βιομηχανία τροφίμων.
Κλάδευση δέντρων σε πόλεις, από ΔΕΔΔΗΕ κα
—
- Κλαδεύσεις και υλοτομίες από τη …ΔΕΔΔΗΕ ΑΕ;
Πηγή dasarxeio στις , στο https://dasarxeio.com/2023/11/29
Σοφία Ε. Παυλάκη,
Δικηγόρος, M.Sc.
Η ΔΕΔΔΗΕ ΑΕ δεν νομιμοποιείται να διενεργεί εργασίες κλάδευσης και υλοτομίας σε εκτάσεις επί των οποίων εφαρμόζεται η δασική νομοθεσία, τόσο στον εξωαστικό όσο και στον αστικό χώρο, η δε σχετική αρμοδιότητα που της απενεμήθη με το άρθρο 71 του ν. 4876/2021 (και συμπληρώθηκε με τον πρόσφατο ν. 5069/2023) είναι μη νόμιμη, αντισυνταγματική και ασκείται καταχρηστικά, καθιστώντας ακυρωτέα και κάθε περαιτέρω διοικητική πράξη που στηρίζει την έκδοσή της στις διατάξεις αυτές.
Με τις διατάξεις του άρθρου 53 του ν. 5069/2023, που ψηφίστηκε πριν λίγες ημέρες[1], γενικεύεται στο σύνολο των κοινοχρήστων χώρων η δυνατότητα του Διαχειριστή Ελληνικού Δικτύου Διανομής Ηλεκτρικής Ενέργειας (ΔΕΔΔΗΕ ΑΕ) να διενεργεί κλαδεύσεις και υλοτομίες. Η αρμοδιότητα αυτή της ΔΕΔΔΗΕ ΑΕ είχε ήδη επιτραπεί με το άρθρο 71 του ν. 4876/2021[2], ο οποίος σε εκτάσεις από τις οποίες διέρχονται δίκτυα ηλεκτρικής ενέργειας και στις οποίες εφαρμόζονται οι προστατευτικές διατάξεις της δασικής νομοθεσίας, επέτρεψε στη ΔΕΔΔΗΕ ΑΕ να προβαίνει, κατόπιν σχετικής αδείας της οικείας δασικής υπηρεσίας, σε εργασίες κλαδεμάτων και υλοτομίας ιστάμενων, κεκλιμένων και κατακείμενων δασικών δένδρων, προς τον σκοπό αύξησης της ανθεκτικότητας των δικτύων Διανομής, έναντι ακραίων καιρικών φαινόμενων που λαμβάνουν χώρα λόγω της κλιματικής αλλαγής (άρθ. 71 παρ. 1 ν. 4876/2021) και όρισε ότι οι εργασίες κλάδευσης και υλοτομίας από τη ΔΕΔΔΗΕ δύνανται να λαμβάνουν χώρα και εντός πάρκων και αλσών, κατόπιν λήψης της γνώμης της αρμόδιας υπηρεσίας του οικείου Δήμου ή Περιφέρειας (άρθ. 71 παρ. 5 ν. 4876/2021).
Ήδη δε με τη διάταξη του άρθρου 53 του νέου νόμου, η δυνατότητα διενέργειας κλαδεύσεων και υλοτομιών από τη ΔΕΔΔΗΕ ΑΕ γενικεύεται και καταλαμβάνει το σύνολο των κοινοχρήστων χώρων[3], επί των οποίων η ΔΕΔΔΗΕ δύναται πλέον να προβαίνει αδιακρίτως σε κλαδέματα και υλοτομίες.
Καθίσταται ωστόσο σαφές ότι οι διατάξεις του άρθρου 71 του ν. 4876/2021 έρχονται σε πλήρη αντίθεση με τις διατάξεις και το πνεύμα της δασικής μας νομοθεσίας καθώς και με τη συνταγματική διάταξη του άρθρου 24, δυνάμει του οποίου κατοχυρώνεται συνταγματικά η προστασία των δασών αλλά και κάθε χώρου στον οποίο εφαρμόζεται η δασική νομοθεσία και απονέμεται η προστασία που αρμόζει στα δάση, όπως τα πάρκα και τα άλση.
Α) Κλαδεύσεις και υλοτομίες της ΔΕΔΔΗΕ ΑΕ σε δάση – δασικές εκτάσεις
Όσον αφορά τις διατάξεις της παρ. 1 του άρθρου 71 του ν. 4876/2021, που καθιέρωσαν αρμοδιότητα της ΔΕΔΔΗΕ ΑΕ να διενεργεί κλαδεύσεις και υλοτομίες γενικά σε εκτάσεις στις οποίες εφαρμόζεται η δασική νομοθεσία από τις οποίες διέρχονται δίκτυα ηλεκτρικής ενέργειας, η αντίθεσή τους στο άρθρο 24 Συντ. έγκειται στο γεγονός ότι μη νόμιμα παραχωρείται στη ΔΕΔΔΗΕ ΑΕ η δυνατότητα διενέργειας δασικών διαχειριστικών εργασιών της αποκλειστικής αρμοδιότητες της δασικής υπηρεσίας και μάλιστα για σκοπό εντελώς αλλότριο προς εκείνον της δασικής διαχείρισης.
Το άρθρο 24 Συντ. καθιερώνει αυξημένη προστασία των δασών και δασικών εκτάσεων της χώρας, μεταξύ άλλων, μέσω της βιώσιμης και αειφορικής διαχείρισής τους την οποία εγγυάται η δασική υπηρεσία με τη συστηματική οργάνωση και εφαρμογή των κανόνων της δασοπονικής πρακτικής που καθορίζει ο Δασικός Κώδικας και η εν γένει δασική μας νομοθεσία και τη στελέχωσή της με ειδικευμένο επιστημονικό και τεχνικό προσωπικό και εξοπλισμό που της επιτρέπουν να εκτελεί με επιτυχία τα σύνθετα και απαιτητικά προγράμματα δασικής διαχείρισης, δασοπονίας και εδαφοπονίας που εκπονεί καθώς και τα κάθε είδους δασοτεχνικά έργα για τα οποία ο νόμος της αναγνωρίζει αποκλειστική αρμοδιότητα (άρθρα 62 επ., 222 Δασικού Κώδικα – νδ/γμα 69/1986, πδ/γμα 437/1981, άρθρο 16 του ν. 998/1979, άρθρο 2 παρ. 1 ν. 3208/2003 κ.ά.).
Όλα τα προβλεπόμενα δασικά έργα και οι εργασίες στα δημόσια δάση και τις δασικές εκτάσεις εκτελούνται από τη δασική υπηρεσία είτε με αυτεπιστασία είτε με εργολαβίες, τα δε σχετικά με την εκτέλεση των ειδικών δασοτεχνικών έργων σε δημόσια δάση και δασικές εκτάσεις καθορίζονται αναλυτικά με το πδ/γμα 437/1981 (ΦΕΚ Α’ 1220/5.5.1981) που ισχύει κατά παρέκκλιση κάθε άλλης γενικής ή ειδικής διάταξης, ακόμα και του ν. 4412/2016 (άρθρο 16 παρ. 3 ν. 998/79).
Σκοπός της δασικής διαχείρισης είναι η βιώσιμη ανάπτυξη και η εν γένει προστασία των δασών και δασικών εκτάσεων της χώρας και σε καμία περίπτωση δεν δύναται να θεωρηθεί ως σκοπός της διαχείρισης των δασών μας, με τη διενέργεια σε αυτά κλαδεύσεων και υλοτομιών, η αύξηση της ανθεκτικότητας των δικτύων Διανομής έναντι του φαινομένου της κλιματικής αλλαγής(!!), όπως μη νόμιμα, καταχρηστικά και αντισυνταγματικά ορίστηκε με τις διατάξεις της παρ. 1 του άρθρου 71 του ν. 4876/2021.
Β) Κλαδεύσεις και υλοτομίες της ΔΕΔΔΗΕ ΑΕ σε πάρκα και άλση
Παρομοίως είναι αντίθετες προς τους ορισμούς της δασικής νομοθεσίας και αντισυνταγματικές και οι διατάξεις της παρ. 5 του άρθρου 71 του ν. 4876/2021, με βάση τις οποίες επιτρέπεται στη ΔΕΔΔΗΕ ΑΕ να διενεργεί κλαδεύσεις και υλοτομίες σε πάρκα και άλση, καθ’ ότι το άρθρο 5 παρ. 2 του ν. 998/1979 αναγνωρίζει αρμοδιότητα προστασίας των πάρκων και αλσών αποκλειστικά στη δασική υπηρεσία και αρμοδιότητα διαχείρισής τους για την υλοποίηση της προστασίας αυτής αποκλειστικά και μόνο στους οικείους ΟΤΑ, στους οικιστικούς φορείς που αναλαμβάνουν τη δημιουργία τους, καθώς και σε ίδια νομικά πρόσωπα.
Σε καμία δε περίπτωση δεν δύναται να θεωρηθεί ότι η ΔΕΔΔΗΕ ΑΕ πληροί τις προϋποθέσεις χαρακτηρισμού της ως «ιδίου νομικού προσώπου» ώστε να νομιμοποιείται να προβαίνει σε διαχειριστικά έργα εντός πάρκων και αλσών, ενώ ούτε οι διατάξεις της παρ. 2 του άρθρου 5 του ν. 998/1979 παρέχουν το δικαίωμα στους οικείους ΟΤΑ να μεταβιβάζουν περαιτέρω, σε φορείς ξένους προς αυτούς, τη δυνατότητα να διενεργούν πράξεις διαχείρισης σε πάρκα και άλση.
Συγκεκριμένα, το δίκαιο αποδίδει τόσο καθοριστική σημασία στο αστικό πράσινο για το περιβάλλον και την ποιότητα ζωής των κατοίκων των πόλεων και των οικισμών της χώρας, ώστε επεξέτεινε στα πάρκα και άλση εντός οικιστικού ιστού τη συνταγματικά κατοχυρωμένη προστασία που παρέχεται σε αυτά τα ίδια τα δάση και τις δασικές εκτάσεις της χώρας με την εφαρμογή της δασικής νομοθεσίας και σε αυτά[4]. Τόσο τα πάρκα όσο και τα άλση συνιστούν, κατά το δίκαιο, υποκατάστατα φυσικού κεφαλαίου εντός του αστικού ιστού[5], η δε εξομοίωσή τους με τα δάση της χώρας αφορά τη διαχείρισή τους, την παρεχόμενη σε αυτά προστασία, την απαγόρευση μεταβολής του προορισμού τους και την αποκατάστασή τους σε περίπτωση βλάβης, υποβάθμισης ή καταστροφής τους, με σκοπό τη βιώσιμη ανάπτυξή τους και τη διασφάλιση της απόλαυσης του πρασίνου τους από το κοινό στο διηνεκές[6].
Οι δασικές υπηρεσίες είναι αρμόδιες για την προστασία των πάρκων και αλσών και για την έγκριση των μελετών διαχείρισης που καταρτίζουν οι δήμοι για τα πάρκα και άλση. Το έργο δηλαδή της υλοποίησης, με τις κατάλληλες μελέτες και εργασίες, της προστασίας των πάρκων και αλσών, που διαθέτει μόνη η δασική υπηρεσία, έχει ανατεθεί από τον νόμο (άρθρο 5 παρ. 2 του ν. 998/1979) στους οικείους ΟΤΑ ή στους οικιστικούς φορείς που αναλαμβάνουν τη δημιουργία τους ή σε ίδια νομικά πρόσωπα, σύμφωνα με σχετική μελέτη[7]. Η δε εκτέλεση κάθε είδους έργων σε πάρκα και άλση ενεργείται σύμφωνα με σχετική μελέτη που εγκρίνεται από τη δασική αρχή και με την εποπτεία της.
i) Ίδια νομικά πρόσωπα της παρ. 2 του άρθρου 5 ν. 998/1979
Την κατά τα ανωτέρω αρμοδιότητα διαχείρισης πάρκων και αλσών, επομένως, ο νόμος αναγνωρίζει μόνο στους οικείους ΟΤΑ, στους οικιστικούς φορείς που αναλαμβάνουν τη δημιουργία τους, καθώς και σε «ίδια νομικά πρόσωπα» -μία τρίτη κατηγορία φορέων που περιγράφεται γενικά και χρήζει εξειδίκευσης. Άλλωστε και κατά την Εισηγητική Έκθεση του ν. 998/1979, «το άρθρο 5 αποσκοπεί στην διευκρίνιση των αρμοδιοτήτων της δασικής υπηρεσίας πάνω στα δάση και τις δασικές εκτάσεις καθώς και τις σχέσεις προς τις αρμοδιότητες άλλων υπηρεσιών ή νομικών προσώπων».
Η αυστηρή προστασία που απονέμει το δίκαιο στους χώρους αστικού πρασίνου, επί των οποίων εφαρμόζεται η δασική νομοθεσία, καθιστά ανεπίτρεπτη την ανάθεση αρμοδιοτήτων και εργασιών διαχείρισης και προστασίας τους σε υπηρεσίες και φορείς που δεν έχουν ως καταστατικό σκοπό τους τη δασική προστασία και διαχείριση, μεταξύ των οποίων συγκαταλέγονται και τα έργα των κλαδεύσεων και υλοτομιών που επηρεάζουν σημαντικά την υγεία των αστικών δέντρων και τη βιωσιμότητα των χώρων αστικού πρασίνου.
Λαμβανομένης υπόψη της σπουδαιότητας που αναγνωρίζει το δίκαιο στους χώρους αστικού πρασίνου, ως υποκατάστατων φυσικού κεφαλαίου εντός του αστικού ιστού, και κυρίως στα πάρκα και άλση επί των οποίων έχει επεκτείνει την εφαρμογή της δασικής νομοθεσίας και προστασίας, γίνεται δεκτό ότι ανάλογης σημασίας και προσοχής θα πρέπει να τυγχάνει και η διαχείρισή τους με την ανάθεση, μεταξύ άλλων, και των σύνθετων και απαιτητικών εργασιών της υλοτομίας και κλάδευσής τους αποκλειστικά και μόνο σε υπηρεσίες των οποίων το αντικείμενο και οι σκοποί σχετίζεται με τη δασική προστασία και διαχείριση, σύμφωνα και με τα πορίσματα των σχετικών επιστημονικών κλάδων της δασολογίας, της δασοπονίας, της γεωπονίας, της αρχιτεκτονικής τοπίου κ.ο.κ. Και ως τέτοιοι φορείς αναγνωρίζονται από το δίκαιο μόνον οι ΟΤΑ (σύμφωνα και με τον Δημοτικό και Κοινοτικό Κώδικα[8]), καθώς και οι οικιστικοί φορείς και τα ίδια νομικά πρόσωπα της παρ. 2 του άρθρου 5 του ν. 998/1979.
Εφόσον, επομένως, τα «ίδια νομικά πρόσωπα», στα οποία αναφέρεται το πρώτο εδάφιο της παραγράφου 2 του άρθρου 5 του νόμου 998/1979, εξομοιώνονται από τον νόμο με τους οικείους ΟΤΑ, οι οποίοι διαθέτουν, σε κάθε περίπτωση, αρμοδιότητες, στελέχωση και συνεργεία κατάλληλα για τη διενέργεια εργασιών διαχείρισης αστικού πρασίνου, γίνεται δεκτό ότι ως «ίδια νομικά πρόσωπα», κατά την έννοια της ως άνω διατάξεως, θα πρέπει επίσης να νοούνται φορείς και υπηρεσίες του Δημοσίου που συνδυάζουν σωρευτικά τις ακόλουθες ιδιότητες:
α) έχουν σκοπούς οι οποίοι περιλαμβάνουν ρητά τη δασική διαχείριση και προστασία, όπως οι δασικές υπηρεσίες της χώρας και οι υπηρεσίες πρασίνου των δήμων,
β) έχουν ως αντικείμενο τη δασική διαχείριση και προστασία ή αντικείμενο που προσιδιάζει σε αυτήν, όπως η διαχείριση και προστασία του αστικού πρασίνου,
γ) είναι κατάλληλα στελεχωμένες με ειδικό προς τούτο επιστημονικό προσωπικό (δασολόγους, δασοπόνους, γεωπόνους, αρχιτέκτονες τοπίου κ.λπ.), και
δ) διαθέτουν τον απαιτούμενο ειδικό, υλικοτεχνικό εξοπλισμό για την εκτέλεση των σχετικών εργασιών υλοτομίας και κλαδεύσεων και εν γένει δασικής διαχείρισης.
ii) Νομική φύση και σκοποί της ΔΕΔΔΗΕ ΑΕ
Προκειμένου, περαιτέρω, να διαπιστώσουμε αν είναι σύννομη η ανάθεση στη ΔΕΔΔΗΕ ΑΕ της αρμοδιότητας κλάδευσης και υλοτομίας εντός πάρκων και αλσών, θα πρέπει να εξετάσουμε, αν ο εν λόγω φορέας υπάγεται σε μία από τις τρεις κατηγορίες φορέων στους οποίους οι διατάξεις της παρ. 2 του άρθρου 5 του ν. 998/1979 αναγνωρίζουν τέτοια αρμοδιότητα. Και αφού είναι ξεκάθαρο ότι η ΔΕΔΔΗΕ ΑΕ δεν διαθέτει χαρακτήρα ΟΤΑ ούτε οικιστικού φορέα, απομένει να εξετάσουμε, αν δύναται να θεωρηθεί ως «ίδιο νομικό πρόσωπο» κατά την έννοια της ως άνω διατάξεως.
Ο Διαχειριστής του Ελληνικού Δικτύου Διανομής Ηλεκτρικής Ενέργειας (ΔΕΔΔΗΕ AE) είναι ανώνυμη εταιρεία, θυγατρική της ΔΕΗ AE. Συνεστήθη με τον ν. 4001/2011[9], που ενσωμάτωσε στην ελληνική νομοθεσία την Οδηγία 2009/72/ΕΚ[10] με την οποία επεβλήθη ο νομικός και λειτουργικός διαχωρισμός των δραστηριοτήτων μεταφοράς και διανομής από τις καθετοποιημένες επιχειρήσεις ηλεκτρισμού, όπως η ΔΕΗ. Με τον ν. 4001/2011 δίδονται στη ΔΕΔΔΗΕ ΑΕ δύο διακριτές αρμοδιότητες: α) Η Διαχείριση του Ελληνικού Δικτύου Διανομής Ηλεκτρικής Ενέργειας (ΕΔΔΗΕ), και β) η Διαχείριση των Αγορών των Μη Διασυνδεδεμένων Νησιών (ΜΔΝ).
Σύμφωνα, περαιτέρω, με το άρθρο 57 του ν. 4508/2017 (ΦΕΚ Α’ 200/22.12.2017), η ΔΕΔΔΗΕ ΑΕ καθίσταται, από 1.1.2018, μοναδικός διαχειριστής και του ειδικού λογαριασμού ΥΚΩ της παρ. 8 του άρθρου 55 του ν. 4001/2011 στην ελληνική επικράτεια. Από 30/11/2021 και εντεύθεν, ο Κλάδος Δικτύου Διανομής της ΔΕΗ ΑΕ απορροφήθηκε από τη ΔΕΔΔΗΕ ΑΕ και η τελευταία σωρεύει πλέον στο πρόσωπό της τις ιδιότητες τόσο του Κυρίου του ΕΔΔΗΕ (άρθρο 129 ν. 4819/2021) όσο και του Διαχειριστή του ΕΔΔΗΕ (άρθρα 123 και 127 ν. 4001/2011). Το δε μετοχικό κεφάλαιο της ΔΕΔΔΗΕ ΑΕ ανήκει κατά 51% στη ΔΕΗ ΑΕ και κατά 49% στη Macquarie Asset Management.
Σύμφωνα και με το καταστατικό της, που αναρτάται δημοσιευμένο στην επίσημη ιστοσελίδα της[11]: «Σκοπός της ΔΕΔΔΗΕ ΑΕ είναι να ασκεί τις αρμοδιότητες και να εκτελεί τα καθήκοντα του Διαχειριστή του Ελληνικού Δικτύου Διανομής Ηλεκτρικής Ενέργειας (ΕΔΔΗΕ), όπως αυτό ορίζεται στο άρθρο 2 παρ. 3 περ. (ιδ’) του ν. 4001/2011. Ειδικότερα, σκοπός της Εταιρείας είναι να διασφαλίζει, υπό οικονομικούς όρους, τους αναγκαίους ανθρώπινους, τεχνικούς, υλικούς και οικονομικούς πόρους για τη λειτουργία, συντήρηση και ανάπτυξη του ΕΔΔΗΕ, με στόχο την αξιόπιστη, αποδοτική και ασφαλή λειτουργία του, καθώς και τη μακροπρόθεσμη ικανότητά του να ανταποκρίνεται σε εύλογες ανάγκες ηλεκτρικής ενέργειας, λαμβάνοντας τη δέουσα μέριμνα για το περιβάλλον και την ενεργειακή αποδοτικότητα».
Καθίσταται επομένως σαφές ότι αποκλειστικός καταστατικός σκοπός της ΔΕΔΔΗΕ ΑΕ, ο οποίος διέπει το σύνολο της οργάνωσης, της λειτουργίας και της δράσης της, είναι η διαχείριση του Ελληνικού Δικτύου Διανομής Ηλεκτρικής Ενέργειας σύμφωνα με τους όρους του καταστατικού της που ρυθμίζουν τη δράση της με κανόνες εταιρικού δικαίου και αυστηρά οικονομικούς όρους. Στερείται, επομένως, η ΔΕΔΔΗΕ ΑΕ οποιασδήποτε αρμοδιότητας που να έχει ως αντικείμενο ή έστω να προσιδιάζει στη δασική διαχείριση και προστασία καθώς και στην εν γένει διαχείριση και προστασία κοινοχρήστων χώρων αστικού πρασίνου. Η δε αναφορά του καταστατικού της ΔΕΔΔΗΕ στη «…λήψη της δέουσας μέριμνας για το περιβάλλον και την ενεργειακή αποδοτικότητα» κατά την άσκηση του έργου της απλώς και μόνον αναφέρεται στη λήψη των αναγκαίων μέτρων για την αποφυγή δυσμενών συνεπειών στο περιβάλλον από τη λειτουργία της προς εκπλήρωση των σκοπών της και σε καμία περίπτωση δεν δύναται να θεωρηθεί ότι της προσδίδει αρμοδιότητα να διενεργεί αστικές κλαδεύσεις και υλοτομίες σε χώρους επί των οποίων εφαρμόζεται αυστηρά η δασική νομοθεσία για τη ρύθμιση κάθε θέματος που αφορά την αυξημένη προστασία τους και την εν γένει διαχείρισή τους σύμφωνα με τους ειδικούς κανόνες της.
Επομένως, η ΔΕΔΔΗΕ ΑΕ, ως κατεξοχήν φορέας του κλάδου ενέργειας, δεν δύναται, σε καμία περίπτωση, να θεωρηθεί ως «ίδιο νομικό πρόσωπο» στο οποίο το άρθρο 5 παρ. 2 του ν. 998/79 αναγνωρίζει τη δυνατότητα εκτέλεσης έργων διαχείρισης πάρκων και αλσών, μεταξύ των οποίων συγκαταλέγονται και οι κλαδεύσεις και υλοτομίες. Και τούτο, επειδή η ΔΕΔΔΗΕ ΑΕ στερείται και του χαρακτήρα και του σκοπού και της αναγκαίας στελέχωσης προς τούτο, σε αντίθεση με τους οικείους ΟΤΑ, στους οποίους η διάταξη αυτή απονέμει τέτοια αρμοδιότητα, και στους οποίους ο ίδιος ο νόμος και οι οργανισμοί τους αναγνωρίζουν αρμοδιότητες διαχείρισης και προστασίας αστικού πρασίνου διαθέτοντάς τους και το αναγκαίο και εξειδικευμένο προς τούτο επιστημονικό και τεχνικό προσωπικό (δασολόγους, γεωπόνους, αρχιτέκτονες τοπίου κ.λπ.) και την κατάλληλη υλικοτεχνική υποδομή.
Γ) Συμπεράσματα
Σύμφωνα με όσα αναλύθηκαν, είναι μη νόμιμες και αντισυνταγματικές, ως αντίθετες προς τις διατάξεις του άρθρου 24 παρ. 1 Συντ., οι διατάξεις της παρ. 1 του άρθρου 71 του ν. 4876/2021 που καθιέρωσαν αρμοδιότητα της ΔΕΔΔΗΕ ΑΕ να διενεργεί κλαδεύσεις και υλοτομίες σε εκτάσεις στις οποίες εφαρμόζεται η δασική νομοθεσία από τις οποίες διέρχονται δίκτυα ηλεκτρικής ενέργειας, για τον λόγο ότι με αυτές παραχωρείται στη ΔΕΔΔΗΕ ΑΕ η δυνατότητα διενέργειας δασικών διαχειριστικών εργασιών της αποκλειστικής αρμοδιότητες της δασικής υπηρεσίας και, μάλιστα, για σκοπό αλλότριο προς εκείνον της δασικής διαχείρισης, ο οποίος συνίσταται στην «αύξηση της ανθεκτικότητας των δικτύων Διανομής έναντι του φαινομένου της κλιματικής αλλαγής».
Παρομοίως είναι αντίθετες προς τους ορισμούς της δασικής νομοθεσίας και αντισυνταγματικές και οι διατάξεις της παρ. 5 του άρθρου 71 του ν. 4876/2021, με βάση τις οποίες επιτρέπεται στη ΔΕΔΔΗΕ ΑΕ να διενεργεί κλαδεύσεις και υλοτομίες σε πάρκα και άλση, αφού η ΔΕΔΔΗΕ ΑΕ δεν δύναται να θεωρηθεί ότι πληροί τις προϋποθέσεις χαρακτηρισμού της ως «ιδίου νομικού προσώπου» της παρ. 2 του άρθρου 5 του ν. 998/1979, προκειμένου να νομιμοποιείται να προβαίνει σε διαχειριστικά έργα εντός πάρκων και αλσών, ούτε οι ως άνω διατάξεις παρέχουν το δικαίωμα στους οικείους ΟΤΑ να μεταβιβάζουν περαιτέρω σε φορείς ξένους προς αυτούς τη δυνατότητα να διενεργούν πράξεις διαχείρισης σε πάρκα και άλση.
Επομένως, η ΔΕΔΔΗΕ ΑΕ δεν νομιμοποιείται να διενεργεί εργασίες κλάδευσης και υλοτομίας σε εκτάσεις επί των οποίων εφαρμόζεται η δασική νομοθεσία, τόσο στον εξωαστικό όσο και στον αστικό χώρο, η δε σχετική αρμοδιότητα που της απενεμήθη με το άρθρο 71 του ν. 4876/2021 είναι μη νόμιμη, αντισυνταγματική και ασκείται καταχρηστικά. Για τούτο, μη νόμιμη καθίσταται και η διάταξη του άρθρου 53 του ν. 5069/2023, που συμπληρώνει την ως άνω νομοθετική ρύθμιση, γενικεύοντας στο εξής τη δυνατότητα της ΔΕΔΔΗΕ ΑΕ να διενεργεί κλαδεύσεις και υλοτομίες στο σύνολο των κοινοχρήστων χώρων. Η δε αντίθεση τέτοιων αναθέσεων τόσο στη νομιμότητα όσο και στο ίδιο το Σύνταγμα, είτε πρόκειται για αναθέσεις κλάδευσης και υλοτομίας που γίνονταν κατά το παρελθόν σε φορείς ανάλογους προς την ΔΕΔΔΗΕ ΑΕ που δραστηριοπούνται στα δάση είτε δυνάμει της ρητής διάταξης του άρθρου 71 του ν. 4876/2021, έγκειται στο γεγονός ότι οι εν λόγω εργασίες γίνονται για σκοπό αλλότριο προς τη δασική διαχείριση, που δεν αντιμετωπίζει το δάσος ή το πάρκο ή άλσος ως προστατευόμενο οικοσύστημα, αλλ’ ως «εμπόδιο» στη λειτουργια του δικτύου που, πολύ απλά, θα πρέπει να εκκλείψει για να «περάσει» η ηλεκτρική ενέργεια.
Πρόκειται επίσης για ακόμα μία περίπτωση αυθαίρετης και καταχρηστικής αναγνώρισης αρμοδιοτήτων της δασικής υπηρεσίας, όπως οι υλοτομίες και τα κλαδέματα, σε φορέα με εντελώς αλλότριους -ή ακόμα και αντίθετους- σκοπούς προς τους δικούς της, όπως εν προκειμένω η ΔΕΔΔΗΕ ΑΕ. Ένα ακόμα παράδειγμα εφαρμογής της παράλογης και ολέθριας τακτικής που ακολουθείται παγίως και συστηματικά καθ’ όλα τα τελευταία κυρίως χρόνια, αντί να ενισχύονται οι ίδιες οι δασικές υπηρεσίες με κατάλληλο προσωπικό και με τα ενδεδειγμένα μέσα για την αποτελεσματική άσκηση του έργου τους, να μεταφέρεται η αρμοδιότητά τους σε άλλον φορέα. Ενέργεια για την οποία, ωστόσο, η δασική νομοθεσία και το Σύνταγμα δεν παρέχουν κανένα θεσμικό έρεισμα, γεγονός που καθιστά ακυρωτέα και κάθε περαιτέρω διοικητική πράξη (άδεια κ.λπ.) η οποία στηρίζει την έκδοσή της στις διατάξεις αυτές του άρθρου 71 του ν. 4876/2021.
————
[1] ν. 5069/2023 (ΦΕΚ Α’ 193/28.11.2023) «Όροι δόμησης, κατασκευής, επιτρεπόμενες χρήσεις γης για κέντρα δεδομένων, χωροταξικές και πολεοδομικές ρυθμίσεις, αξιοποίηση πόρων Πράσινου Ταμείου και λοιπές περιβαλλοντικές και ενεργειακές διατάξεις». Σχετ. και https://www.hellenicparliament.gr/Nomothetiko-Ergo/Anazitisi-Nomothetikou-Ergou?law_id=eadf0644-cc83-4316-9d50-b0bb00002343, «Ν. 5069/2023 – Χωροταξικές, πολεοδομικές και άλλες επείγουσες ρυθμίσεις», https://dasarxeio.com/2023/11/28/131043/
[2] ν. 4876/2021 (ΦΕΚ Α’ 251/23.12.2021) «Ρυθμίσεις για την αντιμετώπιση της πανδημίας του κορωνοϊού COVID-19 και την προστασία της δημόσιας υγείας και άλλες επείγουσες διατάξεις».
[3] Το άρθρο 53 του ν. 5069/2023 συμπλήρωσε την παρ. 5 του άρθρου 71 του ν. 4876/2021 η οποία διαμορφώνεται ως εξής: «Εφαρμοζομένων των παρ. 1 έως 3, οι εργασίες κλαδεμάτων και υλοτομίας από την Δ.Ε.Δ.Δ.Η.Ε. Α.Ε. δύνανται να λαμβάνουν χώρα και εντός πάρκων, αλσών και λοιπών κοινοχρήστων χώρων, κατόπιν λήψης της γνώμης της αρμόδιας υπηρεσίας του οικείου Δήμου ή Περιφέρειας, η οποία χορηγείται εντός επτά (7) ημερών.».
[4] ΣτΕ Ολ 677/2010 κ.ά. Άρθρο 3 παρ. 4 ν. 998/1979 (ΦΕΚ Α’ 289/29.12.1979).
[5] ΣτΕ 974/2005 κ.ά.
[6] ΣτΕ Ολ 677/2010, ΣτΕ 4376/2015, 1118/1993.
[7] Άρθρο 5 παρ. 2 ν. 998/1979 (ΦΕΚ Α’ 289/29.12.1979).
[8] Βλ. περ. γ’ της παρ. Ι του άρθρου 75 του Δημοτικού και Κοινοτικού Κώδικα, που κυρώθηκε με το άρθρο πρώτο του ν. 3463/2006 (ΦΕΚ Α’ 114), όπως ισχύει μετά την τροποποίησή του από το άρθρο 94 του ν. 3852/2010 (ΦΕΚ Α’ 87).
[9] ΦΕΚ Α’ 179/22.8.2011.
[10] Σήμερα, η Οδηγία 2009/72/ΕΚ έχει αντικατασταθεί από την Οδηγία 2019/944/ΕΕ που ενσωματώθηκε στο ελληνικό δίκαιο με τους ν. 4986/2022 (ΦΕΚ Α’ 204/22.10.2022) και 5037/2023 (ΦΕΚ Α’ 78/28.3.2023).
[11] https://deddie.gr/el/deddie/i-etaireia/
2. Κοπή δένδρων εντός της Χαλκίδος: επιστολή-αίτημα για ανάληψη ενεργειών και η απάντηση του Δασαρχείου Χαλκίδος
[προσθήκη της 21/2/17: ένα χρόνο μετά δεν έχουν αλλάξει και πολλά πράγματα. Η σφαγή και για την τρέχουσα χρονιά ξεκίνησε. Μάλιστα έχει ανακοινωθεί ότι για κλάδευση φέτος είναι περισσότερα δέντρα, περίπου 330-350. Η τεχνική προδιαγραφή που αναφέρει το Δασαρχείο στην πιο κάτω επιστολή του (που δεν νομίζω ότι έχει ληφθεί σοβαρά υπόψη από οποιοδήποτε αρμόδιο παράγοντα της υπόθεσης) αναρτάται εδώ: Ελληνική Τεχνική Περιγραφή ΕΛΟΤ ΤΠ 1501-10-06-04-01 ]
Ακολουθεί επιστολή μου (στο κείμενο της και σε αρχείο του word) που τίθεται το θέμα της αντιεπιστημονικής και καταστρεπτικής κοπής (ως δήθεν κλάδευσης) των δένδρων εντός της Χαλκίδος (αλλά και της υπολοίπου Ευβοίας). Η επιστολή είναι της 1/2/2016 και εν τέλει η απάντηση του Δασαρχείου ήρθε το καλοκαίρι (απάντηση Δασαρχείου της 28/6/2016).
Η απάντηση ήταν καλύτερη από ότι περίμενα. Ως προς ορισμένα ζητήματα. Ως προς άλλα … απλά τα παρέκαμψε ή θεώρησε ότι αν στη θέση 25 μέτρων ευκαλύπτων με τεράστια κόμη έχουμε ένα κούτσουρο 4 -5 μέτρων με μερικά φυλλαράκια … επαναφέρεται η εικόνα και λειτουργία των δένδρων. Φυσικά διαφωνώ αλλά … ας κάνουμε τα στραβά μάτια.
συνέχεια στο https://perivallonkaipolitiki.wordpress.com/2017/01/17/
Αδέσποτα Κορμιά, Φιλόθεος – Ζαλαντό κα
Η αφίσα
Η επιστολή του Μητροπολίτης Φιλόθεου (https://www.ekklisiaonline.gr και στο https://www.googlareis.gr)
Σας αποστέλλω την παρούσα επιστολή μου, ζητώντας εν πρώτοις την κατανόησή σας για την ταλαιπωρία στην οποία πιθανόν σας υποβάλλω. Θεώρησα όμως χρέος μου να σας εμπιστευθώ τις ακόλουθες σκέψεις μου και να ζητήσω την συνδρομή σας σε ένα ζήτημα, το οποίο, σας ομολογώ, με έχει προβληματίσει αρκετά.
Κατ’ αρχάς, οφείλω να σας εκφράσω τις θερμότερες ευχές μου για την επιτυχία του φετινού 26ου Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης. Τέτοιες καλλιτεχνικές δραστηριότητες και πρωτοβουλίες ενίσχυσης της κινηματογραφικής κοινότητας, οι οποίες αποτελούν ευκαιρία έκφρασης και συνάντησης δημιουργών και καλλιτεχνών, ιδίως νέων, μας γεμίζουν με χαρά και ελπίδα. Όπως, όμως, και σείς γνωρίζετε, «ο εχθρός του καλού είναι το καλύτερο». Επιθυμώντας, λοιπόν, με φιλόκαλη και ειλικρινή διάθεση να συνεισφέρω στην προσπάθειά σας, επιτρέψατέ μου να σας επισημάνω ένα ζήτημα, το οποίο δεν αφορά σε αυτό καθ’ αυτό το Φεστιβάλ, αλλά θα μπορούσε να δημιουργήσει λανθασμένες εντυπώσεις γι’ αυτό το ίδιο.
Στο Πρόγραμμα του Φεστιβάλ περιλαμβάνεται και η προβολή του ντοκιμαντέρ με τίτλο «ΑΔΕΣΠΟΤΑ ΚΟΡΜΙΑ» της κ. Ελίνας Ψύκου. Το ζήτημα που δημιουργείται με αυτό δεν έγκειται στο περιεχόμενό του, αλλά στην διαφημιστική αφίσα προβολής του ντοκιμαντέρ! Πέραν του ότι η πρώτη μοιάζει αναντίστοιχη με το περιεχόμενο του δευτέρου － την εξερεύνηση της σωματικής αυτονομίας στην Ευρώπη των πολλών ελευθεριών－ όπως περίπου αναφέρεται στο Πρόγραμμα, ακόμη και αν προσπαθήσει κάποιος να κάνει μια ελευθεριάζουσα η νοσηρή σύνδεση, είναι βαθύτατα προκλητική για το θρησκευτικό συναίσθημα των χριστιανών της πόλης μας, ανεξαρτήτως δόγματος και ομολογίας: ένας σταυρός με μία ημίγυμνη γυναίκα, πιθανώς την Παναγία, την οποία περιβάλλουν τα αστέρια της Ευρωπαικής Σημαίας (αναφορά στην εικόνα της Παναγίας «Αμώμου Συλλήψεως» η της Παναγίας της Λούρδης, δύο παγκοσμίως σεβαστών χριστιανικών συμβόλων;).
Τείνει, δυστυχώς, να καταστεί συνήθεια, τα τελευταία χρόνια, η εκ μέρους διαφόρων «καλλιτεχνών» χρησιμοποίηση των ιερών Προσώπων της Πίστης, όχι για να αποδώσουν τον αρμόζοντα σεβασμό και να εκφράσουν την πρέπουσα ευλάβεια προς Αυτά, αλλά για να «διαφημίσουν» έκδηλώσεις και δημιουργήματα τέχνης. Αυτές οι διαφημίσεις υπό το πρόσχημα μιάς αμφίβολης καλλιτεχνικά γραφιστικής προσέγγισης, αγγίζουν － ενίοτε δε και υπερβαίνουν － τα όρια της κακόβουλης πρόκλησης και της κακοποιητικής πρόθεσης.
Η Εκκλησία, βεβαίως, δεν λειτουργεί αντιδραστικά, φοβικά η εκδικητικά. Άλλωστε, κανείς και τίποτε δεν έχει την δύναμη να σπιλώσει η να αμαυρώσει ουσιαστικά τα ιερά Πρόσωπα της Πίστης. Όμως εμείς, τα μέλη της Εκκλησίας, που στο πρόσωπο του Χριστού βλέπουμε τον Πατέρα, τον Άδελφό, τον Φίλο, Αυτόν που αγκαλιάζει τον πεπτωκότα άνθρωπο, συνχωρεί όποιον θέλει να επιστρέψει κοντά Του και ως «μανικός εραστής» ελκύει κάθε μετανοούσα ψυχή, οφείλουμε στο όνομα αυτής της αγάπης, αλλά και της αλήθειας για Εκείνον και όλα τα ιερά Πρόσωπα της Πίστης, όπως η Παναγία Μητέρα μας, να καταθέτουμε την μαρτυρία και διαμαρτυρία μας, έστω και αν κάποιοι «χριστιανοφοβικοί» κύκλοι αρνούνται το δικαίωμα αυτό και εθελοτυφλούν, αποδίδοντας στην Εκκλησία και στην έκφραση των θέσεών της, προθέσεις ανύπαρκτες, ομιλούν για «σκοταδισμό και διχασμό, κηρύγματα μίσους, κυνήγι μαγισσών, απόρριψη, τιμωρία, Μεσαίωνα, προτροπή σε πράξεις βίας».
Σε πείσμα όλων αυτών, η Εκκλησία και όσοι ελεύθερα ανήκουμε σ’ Αυτήν θα προσευχόμαστε συνεχώς, όχι υπεροπτικά και απαξιωτικά, όχι διακρίνοντας «αμαρτωλούς» και «σεσωσμένους», όχι για να «πέσει φωτιά», αλλά για την μετάνοια όλων μας, την ψυχική μας ανάταση και Ανάσταση, την αποκατάσταση του ανθρώπου στο πρωτόκτιστο κάλλος της Θεότητος.
Στην ορθόδοξη χριστιανική παράδοσή μας η ελευθερία δεν είναι μία ιδέα, αλλά ένα πρόσωπο, που δεν είναι άλλο από το πρόσωπο του Χριστού. Γι’ αυτό η ελευθερία ως συνειδητή επιλογή ζωής προϋποθέτει απαραιτήτως τον σεβασμό και την ευθύνη, τόσο για τον εαυτό μας όσο και για τους Άλλους. Σ’ αυτό ακριβώς το πλαίσιο ζητούμε και από σας να μη συναινέσετε στο να προσβληθεί η ελεύθερη διάθεση της αγάπης μας για τον Χριστό, την Εκκλησία Του και τα ιερά Πρόσωπα της Πίστης μας, με την ανάρτηση της αφίσας για την διαφήμιση του ντοκιμαντέρ «ΑΔΕΣΠΟΤΑ ΚΟΡΜΙΑ».
Αξιότιμη Κυρία Γενική Διευθύντρια,
Είμαι βέβαιος ότι αντιλαμβάνεσθε και κατανοείτε τον προβληματισμό και την στενοχωρία μου ως χριστιανού ποιμένα και πνευματικού πατέρα των ορθοδόξων χριστιανών της Θεσσαλονίκης. Σας παρακαλώ θερμά, κατά την έμφρονα κρίση και συνείδησή σας, να πράξετε ο,τι αρμόζει. Ευχόμενος το 26ο Φεστιβάλ να στεφθεί με επιτυχία και σείς προσωπικά να έχετε την ευλογία του Θεού στην ζωή και τα καλά σας έργα διατελώ∙
Μετά της εν Κυρίω αγάπης και τιμής
Ο ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗΣ
† ο Θεσσαλονίκης Φιλόθεος
Η απάντηση της Ελίζ Ζαλαντό (από το https://www.voliotaki.gr)
«Παναγιώτατε,
Διάβασα με προσοχή την επιστολή που μου αποστείλατε, η οποία καθόλου δεν με υπέβαλε σε ταλαιπωρία- όπως πολύ ευγενικά αναφέρετε. Εν αντιθέσει, χάρηκα που μου κοινοποιήσατε τις εξόχως ενδιαφέρουσες απόψεις σας. Καταρχάς, σας ευχαριστώ για τις θερμές ευχές σας για την επιτυχία του 26ου Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης, καθώς και για το γεγονός ότι «σας γεμίζουν χαρά και ελπίδα οι καλλιτεχνικές μας δραστηριότητες, οι πρωτοβουλίες μας για ενίσχυση της κινηματογραφικής κοινότητας, οι συναντήσεις δημιουργών και καλλιτεχνών – ιδίως νέων». Το κεντρικό θέμα της επιστολής σας είναι το ντοκιμαντέρ της κ. Ελίνας Ψύκου Αδέσποτα κορμιά που συμμετέχει στο Διεθνές Διαγωνιστικό του φετινού μας Φεστιβάλ.
Θα χαρώ να συναντηθούμε μετά το τέλος του Φεστιβάλ μας και να συζητήσουμε από κοντά αυτό το θέμα. Μέχρι τότε επιτρέψτε μου να σας εκφράσω κι εγώ, με φιλόκαλη και ειλικρινή διάθεση, μερικές σκέψεις που έκανα κατά την ανάγνωση της επιστολής σας.
Στην πραγματικότητα οι σκέψεις μου εδράζονται σε δύο άξονες. Ο πρώτος είναι καθαρά νομικός και δικαιοκρατικός. Όπως πολύ σωστά αναφέρετε, το ντοκιμαντέρ της κ. Ψύκου «εξερευνά τη σωματική αυτονομία στην Ευρώπη των πολλών ελευθεριών». Σας προσκαλούμε στην προβολή για να διαπιστώσετε ιδίοις όμμασι ότι το ντοκιμαντέρ αυτό διατρέχεται από την επιθυμία της δημιουργού να καταγράψει τις αγωνίες ανθρώπων που υποφέρουν διότι περιορίζεται η ελευθερία τους. Ως γυναίκα, μητέρα και εργαζόμενη, βλέπω κι εγώ με ανησυχία ότι ο κόσμος, εν έτει 2024, μοιάζει να πηγαίνει πίσω».
«Η βία, οι επιθέσεις κατά των γυναικών, οι γυναικοκτονίες αυξάνονται συνεχώς. Αυξάνονται και οι επιθέσεις κατά αδυνάτων και διαφορετικών. Μόλις χθες στην πλατεία Αριστοτέλους, μια ανάσα από την έδρα του Φεστιβάλ μας, είδαμε με φρίκη και αγανάκτηση μια αήθη και βίαιη επίθεση εναντίον δυο διεμφυλικών ατόμων, τα οποία διασώθηκαν καθαρά από τύχη. Αυξάνονται επίσης τα απολυταρχικά καθεστώτα που περιορίζουν την ελευθερία, καταπατούν βασικά ανθρώπινα δικαιώματα και αμφισβητούν την έννοια της Δημοκρατίας.
«Δεν ακολουθεί βεβαίως τη γνωστή εκκλησιαστική τεχνοτροπία, όμως εκατοντάδες καλλιτέχνες από την Αναγέννηση ως τις μέρες μας χρησιμοποίησαν διαφορετικές τεχνοτροπίες για να απεικονίσουν τα Πάθη του Χριστού και να τα ταυτίσουν αλληγορικά με τις αγωνίες των αενάως πασχόντων ανθρώπων»
Η Δημοκρατία είναι ένας θεσμός υπέροχος που μας καλεί να συμβιώνουμε με άτομα, τα οποία ενδεχομένως έχουν διαφορετικές απόψεις από τις δικές μας. Αν αυτές οι απόψεις δεν κηρύσσουν το μίσος και δεν καλούν σε παράνομες πράξεις, αν δεν απειλούν τις θεμελιώδεις αρχές της ελευθερίας και της Δημοκρατίας κι αν δεν παραβαίνουν τους υπάρχοντες νόμους, τότε οφείλουμε να τις ακούμε μέσα στο πλαίσιο μιας κοινωνίας αποδοχής και αγάπης.
Κατανοώ ότι η διαφημιστική αφίσα της ταινίας Αδέσποτα Κορμιά εκφράζει ίσως απόψεις αντίθετες από τις δικές σας. Το ίδιο είμαι σίγουρη ότι συμβαίνει και με άλλα καλλιτεχνικά έργα που παρουσιάζονται σε κινηματογραφικές αίθουσες, τηλεοπτικούς σταθμούς, αίθουσες τέχνης και μουσεία. Μα κι εγώ όμως βλέπω έργα που δεν μου αρέσουν και ακούω απόψεις που είναι αντίθετες στις δικές μου.
Σε καμία περίπτωση όμως δεν θα μπορούσα να ζητήσω την απαγόρευσή τους, ή την απόσυρσή τους, διότι αυτό αντίκειται στο Κράτος Δικαίου».
«Το ίδιο συμβαίνει και με την αφίσα της ταινίας Αδέσποτα Κορμιά. Ως καλλιτεχνικό έργο μπορεί να διαβαστεί με πολλούς τρόπους και να προκαλέσει ποικίλες αντιδράσεις. Χωρίς να έχουμε καμία σχέση με τη δημιουργία της, έχουμε ακούσει στο Φεστιβάλ πολλές διαφορετικές απόψεις: από θετικές και εγκωμιαστικές, έως προσβλητικές και απειλητικές. Όμως ούτε εγώ ούτε κανείς άλλος επίσημος φορέας μπορεί να την απαγορεύσει από τη στιγμή που δεν παραβιάζει το Σύνταγμα και τους νόμους. Αντιλαμβάνομαι λοιπόν τον προβληματισμό σας για τη συγκεκριμένη αφίσα.
Σας παρακαλώ, όμως, να κατανοήσετε κι εσείς ότι οι πράξεις απαγόρευσης ή λογοκρισίας είναι αντίθετες όχι μόνο στις αξίες μου αλλά και αντίθετες στους νόμους του κράτους μας. Υπάρχει όμως κι ένας δεύτερος άξονας πάνω στον οποίο εδράζονται οι σκέψεις μου, κι αυτός είναι περισσότερο θεωρητικός. Μου γράφετε ότι τα τελευταία χρόνια διάφοροι καλλιτέχνες «χρησιμοποιούν τα ιερά Πρόσωπα της Πίστης για να διαφημίσουν εκδηλώσεις και δημιουργήματα τέχνης, υπερβαίνοντας τα όρια της κακόβουλης πρόκλησης και της κακοποιητικής πρόθεσης».
Η αλήθεια είναι ότι συμβαίνει και αυτό, όχι όμως με την αφίσα της κ. Ψύκου, η οποία δεν πιστεύω ότι προσβάλλει «την ελεύθερη διάθεση της αγάπης μας για τον Χριστό, την Εκκλησία Του και τα ιερά Πρόσωπα της Πίστης μας».
Δεν υπάρχει κάτι προσβλητικό ή χλευαστικό σε αυτή την αφίσα.
Δεν ακολουθεί βεβαίως τη γνωστή εκκλησιαστική τεχνοτροπία, όμως εκατοντάδες καλλιτέχνες από την Αναγέννηση ως τις μέρες μας χρησιμοποίησαν διαφορετικές τεχνοτροπίες για να απεικονίσουν τα Πάθη του Χριστού και να τα ταυτίσουν αλληγορικά με τις αγωνίες των αενάως πασχόντων ανθρώπων. Πιστεύω δηλαδή ότι η συγκεκριμένη αφίσα, όπως μου γράφετε κι εσείς, επιδιώκει «την ψυχική ανάταση και Ανάσταση, την αποκατάσταση του ανθρώπου στο πρωτόκτιστο κάλλος της Θεότητος».
Επιτρέψτε μου τέλος, Παναγιώτατε, να εκφράσω την άποψη ότι ο Σταυρός του Κυρίου δεν είναι μόνον ένα σύμβολο πίστης, μια απλή εικόνα που αναπαράγεται στατικά ανά τους αιώνες, αλλά και ένας συμπεριληπτικός τόπος και ένας εν κινήσει τρόπος που αγκαλιάζει τον πεπτοκώτα άνθρωπο, τον πάσχοντα άνθρωπο, τον εσαεί ξένο, τον οποίο οφείλουμε να υποδεχόμαστε με ταπεινότητα, κατανόηση και αγάπη. Με τον ίδιο τρόπο που υποδεχθήκαμε τον Ιησού με τα παρακάτω λόγια του Ύμνου: «δός μοι τοῦτον τὸν ξένον, ἵνα κρύψω ἐν τάφῳ, ὃς ὡς ξένος οὐκ ἔχει τὴν κεφαλὴν ποῦ κλίνῃ».
Με βαθιά εκτίμηση,
Ελίζ Ζαλαντό
Γενική Διευθύντρια Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης.
—
Η πρώτη ανάγνωση που έκανα για το θέμα και μου κίνησε το ενδιαφέρον: Τα όρια της διαφήμισης – Δρόμος της Αριστεράς, του Νίκου Σταθόπουλου (στο https://edromos.gr/ta-oria-tis-diafimisis/). Ο Κοττάκης έγραψε αυτό: Ἀντιρατσιστικός νόμος γιά τήν βεβήλωση τοῦ Σταυροῦ «προβλέπεται», κ. Πρωθυπουργέ; (στο https://www.antibaro.gr/article/36267)
ΣΚΕΨΕΙΣ (Ένα ματωμένο παιδικό παντοφλάκι σκονισμένο)
[Π&Π: απλά ένα συγκλονιστικό κείμενο ενός εκπληκτικού νέου ανθρώπου. Γεμάτο ευαισθησία, δηλαδή αισθήσεις δυνατές και ενεργές, γεμάτο πόνο για τον άνθρωπο, τον κάθε άνθρωπο. Τον Παλαιστίνιο και τον Αμερικάνο, το θύμα μα και τον φρικτό θύτη. Όταν ο νέος έχει αυτή την δυνατότητα σκεψης εντός του, τότε η ελπίδα γεννάται και πάλι. Γιατί η ελπίδα γεννάται ως καρπός της ελευθερίας μας. Το να πω ότι προσυπογράφω το κείμενο είναι φτωχό. Λέω μόνο πως (ανόητα ίσως) χαίρομαι που πριν από κάποια χρόνια είχα πάρει στην αγκαλιά μου αυτό το νέο άνθρωπο. Και ιδού εγεννήθη παιδίον νέον. Όπως με κάθε άνθρωπο που έρχεται στον κόσμο. Για τις Αisha του κόσμου, για τα Τέμπη, για κάθε πληγωμένο συνάνθρωπο, ας κάνουμε τον αγώνα για έναν Κόσμο που να ταιριάζει σε αυτούς τους Υπέροχους Νέους!]
27/2/2024, του Δούκα Νικολάου Σουφλέρη
15:55*
Ένα ματωμένο παιδικό παντοφλάκι σκονισμένο.
Πεταμένο στην μέση του δρόμου.
Μια μεγάλη κηλίδα αίμα απλώνεται στο χώμα δίπλα του και γίνεται μαύρη.
Γύρω γύρω χαλάσματα. Σωροί από τσιμέντο,χώμα και πέτρες.
Τρία μέτρα πιο πέρα η Αisha με σκισμένα ρούχα κρατάει το άλλο σφιχτά.
Η 4χρόνη κόρη της δεν θα το ξαναχρειαστεί.
Το κεφάλι της πεσμένο μπροστά.
Τα δάκρυα της έχουν στερέψει.
Κουλουριάζεται. Είναι στο ίδιο σημείο 7 ώρες. Ακίνητη σχεδόν.
Ακόμα κι αυτή η κηλίδα αίματος θα σβήσει σε λίγο καιρό, θα θαφτεί.
Από τον άντρα της δεν έμεινε κάτι.
Είναι κάτω από τα χαλάσματα.
Κρατά το τελευταίο ίχνος της οικογένειας της.
Και δεν θα αφήσει να της το πάρει κανείς.
To πλήθος γύρω της τρέχει πανικόβλητο.
Γυναίκες, άνδρες παιδιά ουρλιάζουν.
Τρέχουν να προλάβουν.
Αγγίζουν τους δικούς τους για τελευταία φορά.
Πολλές φορές όχι ολόκληρους.
Βλέπουν ένα χέρι και ελπίζουν ότι είναι η κόρη τους, ο γιός τους, ο παππούς τους, η γιαγιά τους, κάποιος φίλος, κάποιος από τη γειτονία τους… κάποιος
Το τραβούν μέσα από τα χαλάσματα χωρίς να ξέρουν αν θα είναι ολόκληρο, αν θα είναι ενωμένο με το υπόλοιπο σώμα, αν το σώμα θα έχει ακόμα ζωή.
Κόσμος σε απόγνωση.
Οι μόνοι που σιωπούν είναι αυτοί που ήδη ξέρουν.
Όπως η Aisha.
………………….
5 χιλιόμετρα πιο πέρα. Ράφα.
Ένας απέραντος καταυλισμός.
Εκεί που οι γυναίκες γεννούν μωρά που πεθαίνουν από ασιτία.
Σε λίγες ημέρες (μπορεί και ώρες) θα εξοντωθούν από τα εγγόνια κάποιων άλλων μωρών.
Κάποια από εκείνα τα μωρά γενννήθηκαν σε στρατόπεδα. Μερικά στρατόπεδα που ήταν στην καρδιά της Ευρώπης πριν 80 χρόνια.
Σήμερα η Ευρώπη και οι ΗΠΑ δειλά δειλά επιτρέπουν σε αυτά τα εγγόνια να πάρουν εκδίκηση.
Η μοίρα της Aisha και της οικογένειας της είχε αποφασιστεί εδώ και καιρό.
Αλλά φταίει.
Φταίει γιατί γεννήθηκε σε λάθος μέρος, λάθος στιγμή.
Και όταν έρχεται η ώρα της εκδίκησης δεν πρέπει να κάνουμε κάτι.
Πρέπει να την αφήσουμε να συμβεί.
Πρέπει να γίνει.
Αυτό είναι το δίκαιο.
Έτσι θα ξεπληρώσουν το αίμα. Με αίμα.
Έδωσαν άρα τώρα πρέπει να πάρουν.
Τι; Δεν είναι δίκαιη συναλλαγή;
“Πόσα ακόμα μωρά, πόσοι γονείς, πόσα παιδιά, πόσοι παππούδες”…. Δεν έχει σημασία.
Πρέπει να γίνει.
Να το αφήσουμε.
Δεν υπάρχει άγχος, δεν υπάρχει στεναχώρια. Μπορούμε απλά να μην κοιτάζουμε και έτσι δεν θα το θυμόμαστε μέσα στην ημέρα. Θα είμαστε εντάξει.
Μερικές δεκάδες χιλιάδες ακόμα νεκροί δεν είναι πρόβλημα, θα το αντέξουμε.
Μπορούμε να συνεχίσουμε την ζωή μας κανονικά.
Θα πηγαίνουμε στις δουλειές μας, θα γυρίζουμε, θα τρώμε, θα βγαίνουμε έξω με τις παρέες μας.
Ο καθένας έχει την δική του ζωή άλλωστε. Η δική μας είναι εδώ. Ας προσπαθήσουμε να περάσουμε καλά.
Η Αisha εκείνη την ώρα μάλλον θα τρέχει βέβαια, θα προσπαθεί να κρυφτεί. Μπορεί να έχει μείνει χωρίς φαγητό, χωρίς νερό.. για μέρες. Μπορεί και όχι.
Μπορεί να ζει. Μπορεί και όχι.
Αλλά τι σημασία έχει; Την ξέραμε κι από χθες;
Μένουμε αρκετά χιλιόμετρα μακριά.
Είμαστε τυχεροί γεννηθήκαμε σε σωστή στιγμή, σε σωστή γη… προς το παρόν…
Δεν το λέω ειρωνικά. Το εννοώ.
Θα είμαστε εντάξει.
Γιατί δεν κυβερνάμε.
Είναι πολύ βασικό.
Δεν κυβερνάμε.
Αυτό το έχουμε αναθέσει σε άλλους ώστε να μπορούμε να ασχολούμαστε με αυτά που μας αρέσουν περισσότερο.
Και αυτοί οι άλλοι είναι διάφοροι…
Ένας πρωθυπουργός, ένας υπουργός, κάποιοι ακόμα πρωθυπουργοί, μερικοί αξιωματούχοι, μερικές επιτροπές στις Βρυξέλλες, στο Βερολίνο, στο Λονδίνο, στο Παρίσι, αλλού. Μερικοί γερουσιαστές στις ΗΠΑ, ένας πρόεδρος και μερικοί άλλοι σκιώδεις αξιωματούχοι και σημαίνοντα πρόσωπα.
Αυτοί όλοι, θα ξυπνούν κάθε μέρα και θα είναι ευχαριστημένοι σε μεγάλο βαθμό.
Γιατί έχουν ωραία ρούχα, ακριβά αυτοκίνητα, εργάζονται σε παλάτια και μέγαρα, ταξιδεύουν όπου θέλουν, δεν πληρώνουν ποτέ τίποτα. Είναι απασχολημένοι με διάφορα άλλα θέματα.
Κάποιες φορές βγαίνουν βέβαια κι αυτοί συναντούν γνωστούς και άγνωστους σε επίσημα δείπνα, φιλανθρωπικές εκδηλώσεις. Ή απλά ιδιωτικά.
Γελάνε, κάνουν δωρέες, δίνουν βραβεία, γελάνε ακόμα περισσότερο.
Γιατί; Δικαίωμα τους δεν είναι;
Μένουν κι αυτοί μακριά από την Γάζα.
Υπάρχει μια διαφορά όμως.
ΑΥΤΟΙ ΕΧΟΥΝ ΛΟΓΟ. (Δεν μιλάω καν για πράξεις. Μιλάω για ΛΕΞΕΙΣ. Μόνο αυτό.)
Το ίδιο πρωί με μια έμμεση απόφαση τους επιτρέπουν την εκδίκηση με αίμα.
Επιτρέπουν το δικαίωμα του Ισραήλ στην αυτοάμυνα από ένα 4χρονο κοριτσάκι.
Για αυτό η κόρη της Αisha ίσως έπρεπε να πεθάνει.
Ίσως το να μπορούσε να έχει την αγκαλιά της μητέρας της για άλλη μια μέρα να μην ήταν ασφαλές.
Ίσως να ήταν επικίνδυνο.
Ποιός ξέρει;
…………………………….
Ένας Αμερικανός στρατιώτης χθες είχε άλλη άποψη.
Πηγαίνει έξω από την πρεσβεία του Ισραήλ στην Ουάσιγκτον.
Άνοίγει το κινητό του καθώς βηματίζει και βγάζει story. Γυρίζει προς την κάμερα και λέει:
“Αυτό που θα κάνω τώρα μια ακραία πράξη διαμαρτυρίας…. όμως… δεν είναι τίποτα μπροστά στην γενοκτονία που βιώνει ο λαός της Γάζας…”
Στήνει το κινητό του με την κάμερα ανοιχτή και πηγαίνει και στέκεται μόνος μπροστά από την πύλη 3-4 μέτρα πιο πέρα ακριβώς μπροστά.
Κρατά ένα δοχείο με βενζίνη.
Το κρατά πάνω από το κεφάλι του και το αδειάζει όλο απότομα.
Σκύβει στην τσέπη του παντελονιού του. Βγάζει κάτι και το ακουμπά στις φτέρνες του,
Ξαφνικά. Αρπάζει ολόκληρος φωτιά. Οι φλόγες τον τυλίγουν από τα παπούτσια μέχρι το πρόσωπο.
Αρχίζει να ουρλιάζει όσο προλαβαίνει ΓΙΑ ΝΑ ΑΚΟΥΣΤΟΥΝ ΟΙ ΛΕΞΕΙΣ:
“Ελευθερώστε την Παλαιστίνη”
“Ελευθερώστε την Παλαιστίνη”
“Ελευθερώστε την Παλαιστίνη.”
Προλαβαίνει 3 φορές. Και η φωνή του δυνατή. Ακόμα αντέχει.
Η φλόγες όμως τον καλύπτουν από παντού.
Σταματά.
Αυτό ήταν.
Τα ουρλιαχτά του δεν ακούγονται πια. Πέφτει στη γη.
Την ώρα που γράφονται αυτές οι γραμμές είναι ακόμα ζωντανός. Το δέρμα του όμως έχει σχεδόν εξαφανιστεί.
Πως αποφασίζεις να πονέσεις τόσο φρικτά για μια ιδέα;
Για κάτι που συμβαίνει 9.000 χιλιόμετρα μακριά σου.
Την ίδια ώρα που λίγα τετράγωνα πιο πέρα ένας άλλος θεωρεί ότι δεν υπάρχει πρόβλημα να συνεχίσει να συμβαίνει αυτό που συμβαίνει.
Πόσο διαιρεμένα είναι τα μυαλά των ανθρώπων της Δύσης σήμερα;
…………………..
Μην το δείτε.
Όποτε ακούμε κάποια είδηση για την Γάζα ας αλλάζουμε κανάλι, ας σκρολάρουμε γρήγορα την οθόνη του κινητού μας.
Δεν υπάρχει λόγος να φορτώσουμε και με αυτόν τον πόνο.
Έχουμε αρκετά προβλήματα ήδη.
Δεν αξίζει.
Είναι μακριά.
*Κρατήθηκε ο αρχικός τρόπος γραφής. Που ήταν σχεδόν αυτός του ποιήματος. Στην δημοσίευσή του στο fb έγραφε ο συγγραφέας του συγκλονιστικού κειμένου:
ΣΚΕΨΕΙΣ — δεν συνηθίζω να τις κάνω δημόσια.
Αλλά κάποιες στιγμές ο κόμπος φτάνει στο χτένι και μετά ξανά και ξανά και ξανά.
Προειδοποιώ:
1. Δεν προτείνω ΚΑΜΙΑ ενέργεια, δεν προτρέπω σε ΚΑΜΙΑ ενέργεια κανέναν από όσους θα διαβάσουν αυτό το ποστ. Εκφράζω απλά τις σκέψεις μου. Δεν με ενδιαφέρει ο,τιδήποτε άλλο. Αν θέλει κάποιος να το μοιραστεί καλώς. Αν όχι, ακόμα καλύτερα.
2. Αν είστε ήδη σε σχετικά πιεσμένη ή δύσκολη ψυχολογική κατάσταση αποφύγετε να διαβάσετε το παρακάτω κείμενο. Σοβαρά. Μάλλον δεν σας χρειάζεται αυτή τη στιγμή.
3. Κομμάτια από αυτό που ακολουθεί είναι βασισμένα σε πραγματικά γεγονότα. Ένω άλλα είναι εντελώς πραγματικά.
αρχική δημοσίευση https://www.facebook.com/
Για ένα τάπερ αδειανό, για μια …
Για ένα τάπερ αδειανό, για μια … * ** ***
Περίεργος τίτλος; Περίεργος! Όπως περίεργη είναι η ζωή μας, όπως τα φέρνει καμιά φορά! Και ένα από τα περίεργα του κόσμου είναι η ανατροπή του φυσικής πορείας των πραγμάτων: Γέννηση, ανάπτυξη, μαρασμός, θάνατος. Παιδιά, γονείς, παππούδες και γιαγιάδες…
Λένε ότι ένα από τα πιο βάρβαρα πράγματα, ένα από τα μεγαλύτερα βάσανα που μπορεί να τύχουν στην ζωή, είναι η ανατροπή της πιο πάνω σειράς. Όταν αυτοί που περνούν στον κόσμο των σκιών, δεν είναι οι ηλικιωμένοι και οι έχοντες πολλά χρόνια στην πλάτη τους, αλλά αυτοί που είναι πάνω στον ανθό τους, όταν αποχαιρετούν οι γονείς τα παιδιά τους…
Γίνεται όμως δυστυχώς και τούτο. Σε κάποιους τυχαίνει αυτό το δυσβάσταχτο βάρος, αυτό το πέσιμο σε μια μαύρη τρύπα που δεν έχει φως. Γίνεται και αυτό το φριχτό πράγμα, το να χάνεται το νιόφυτο στην ώρα της ανθοφορίας του και των μεγάλων υποσχέσεων.
Και μερικές φορές αυτό λαμβάνει τις διαστάσεις φυσικής καταστροφής, μοίρας απάνθρωπης και τραγικής, φτάνει μέχρις εκεί “που σταματάει ο νους σου”.
Και έγινε τούτο το κακό πριν ένα χρόνο στον τόπο μας, στο κέντρο της χώρας, πάνω στην γραμμή του δήθεν πιο ασφαλούς μέσου μεταφοράς και μαζί με τα λουλούδια που τα έκοψε το άκαρδο χέρι του χάρου, σκοτείνιασε ο ουρανός και μαύρισε η ψυχή των γονιών τους και των δικών τους ανθρώπων. Γιατί δυστυχώς, σε αυτό το -τουλάχιστον- δια πλήρως ενσυνείδητης παραλείψεως τελεσθέν πολυάνθρωπο έγκλημα, που σε λίγες μέρες όλη η χώρα θα θρηνήσει και θα μνημονεύσει στην επέτειο του πρώτου χρόνου από την τραγωδία, πρώτα και κύρια χάθηκαν νέα παιδιά, πολλά εξ αυτών φοιτητές. Στον δρόμο για την επιστροφή στις σχολές τους, κάποιοι στον δρόμο για τις δουλειές τους, ένα ανάλγητο και ψευδεπίγραφο δημοκρατικό και πολιτισμένο κράτος, με την βία τους έκοψε το νήμα της ζωής!
Αποχαιρετισμοί, τηλεφωνήματα, συμβουλές, τσάντες γεμάτες πράγματα, εφόδια για την πόλη των σπουδών, τάπερ με φαγητό που τόσες και τόσες Ελληνίδες μανάδες ετοιμάζουν για τα παιδιά τους, για να έχουν κάτι μαγειρεμένο και έτοιμο έστω και για λίγες μέρες, εκεί που σπουδάζουν, για να κάνουν οικονομία και να φάνε σπιτικό φαγητό (μπορεί τα πιο πολλά παιδιά να έχουν και τις πιο σπουδαίες μαγείρισσες μανάδες…). Πράγματα τόσο γνωστά και οικεία. Τα έχουμε ζήσει κάποιοι από εμάς στην φοιτητική ζωή μας, τα ζούμε και πάλι κάποιοι τώρα που σπουδάζουν τα παιδιά μας.
Δυστυχώς, κάποιες μανάδες δεν θα ξαναγεμίσουν τάπερ για τα παιδιά τους. Δεν θα μπορούν να τα φροντίσουν, να τους δώσουν μαζί ότι μπορεί να κάνει καλύτερη την ζωή τους μακριά από το πατρικό τους σπίτι. Τους τον στέρησαν τον κόπο αυτό. Τους στέρησαν την δυνατότητα να φροντίζουν για τα σπλάχνα τους. Τους στέρησαν την λύπη του αποχαιρετισμού και την χαρά της προσμονής όταν θα επιστρέψουν.
Το τέλος της φροντίδας για τα ζωντανά παιδιά τους, για τα αγόρια και τα κορίτσια τους. ΑΛΛΑ! Αλλά υπάρχουν και αυτοί οι υπέροχοι γονείς, αυτοί οι μεγάλοι άνθρωποι που μέσα στην θλίψη και την ανείπωτη απώλεια τους, ξεπερνούν τα πάντα και φροντίζουν και τώρα. Φροντίζουν στην μνήμη των χαμένων παιδιών τους να βρεθεί δικαιοσύνη. Να βρεθεί δικαιοσύνη, να χτιστεί δικαιοσύνη γιατί στον τόπο τούτο, μόνο αφού πρώτα ξαναχτιστεί η δικαιοσύνη, θα μπορεί και να αποδοθεί!
Αυτοί οι υπέροχοι γονείς συνεχίζουν την δύσμοιρη ζωή τους, παρέα με τα παιδιά τους που πλέον τα κουβαλούν μέσα τους και πάνω τους, όλη την μέρα και την νύχτα, σα να τα χουν μωρά και πάλι (άλλωστε δεν είναι και πολλά τα χρόνια από τότε που τα είχαν μωρά) και φροντίζουν όχι απλά να δικαιωθούν. Κάνουν κάτι ακόμη πιο μεγάλο, φροντίζουν πια για τα παιδιά όλης της χώρας, τα παιδιά κάθε Έλληνα γονιού και κάθε ανθρώπου, για να ζουν με περισσότερη ασφάλεια, με την σιγουριά ότι το ταξίδι τους θα έχει γυρισμό, ότι αυτοί θα κρατήσουν πάνω τους το βάρος του πόνου τους με την ευχή να είναι οι τελευταίοι που το έζησαν τούτο το βάρος.
Σε αυτούς τους υπέροχους γονείς, γονείς και μεις και συνέλληνες ας σταθούμε όλοι δίπλα στην φροντίδα τους, ας την κάνουμε και δική μας φροντίδα και ας πολεμήσουμε με σθένος και ασταμάτητα μέχρι να ξανασηκωθεί ο Ήλιος της Δικαιοσύνης.
Τους το χρωστάμε! Γιατί στα “Τέμπη” όλοι χάσαμε ένα δικό μας Παιδί!
*Δημοσιευμένο στoν δρόμο ΤΗΣ ΑΡΙΣΤΕΡΑΣ, φύλλο 673, 24/2/2024
** Για ένα τάπερ αδειανό, για μια… (Από δρόμος – 28 Φεβρουαρίου, 2024)
***Δημοσιευμένο στην «κυριακάτική δημοκρατία», 7/4/2024, το άρθρο σε pdf
To άρθρο σε φωτογραφία και σε αρχείο pdf
από το fb 28/2/24
Από Αρτεμίσιο ως Κάβοντόρο και από Χαλκίδα έως Κύμη
Δημοσιευμένο στη ΝΕΑ Προοδευτική ΕΥΒΟΙΑ, φύλλο 1031, 9/2/2024
Οι Δήμοι και η περιβαλλοντική τους ευθύνη*
Αλήθεια, η ευθύνη των Δήμων για το περιβάλλον είναι οι υποσχέσεις, οι κούφιες ρητορείες και η καρατόμηση των δέντρων; Τα άδεια παρτέρια 11 μήνες τον χρόνο, με εξαίρεση κάνα νεόφυτο πριν από καμιά γιορτή; Αν και μάλλον ξεχνώ τα σκουπίδια, τους βρώμικους κάδους, την ανυπαρξία ουσιαστικής φροντίδας για ανακύκλωση και ΧΥΤΑ Ή ΧΥΤΥ.
Στο φύλλο 1029 (26/1/2024) της ΝΕΑΣ Προοδευτικής ΕΥΒΟΙΑΣ, το κύριο άρθρο αφορούσε εκ πρώτης όψεως ένα περιβαλλοντικό θέμα. Στην πραγματικότητα αφορούσε ένα καίριο ζήτημα υγείας: Το Δίκτυο Υπέρ – υψηλής τάσης που κατασκευάζεται και περνά μέσα από τον οικιστικό πυρήνα του Μύτικα, λίγα μόλις χιλιόμετρα έξω από την Χαλκίδα. Ο αρθρογράφος έκανε λόγο για ΑΦΑΣΙΑ στον Δήμο της Χαλκίδας, ως πολιτικής ηγεσίας αλλά και της Τεχνικής Υπηρεσίας του. Γιατί αδιαφορούν για το ζήτημα, το παρακάμπτουν, δεν ενεργούν τα δέοντα με κύριο κριτήριο την ζωή και την υγεία των κατοίκων.
Που όμως είναι το καινούργιο στοιχείο σε αυτή την αυτοδιοικητική συμπεριφορά; Και αφορά μόνο τον Δήμο της Χαλκίδας ή όλους τους Δήμους της Εύβοιας, μάλλον της Ελλάδας;
Απλά για να ενισχύσουμε λίγο την μνήμη μας (συνήθως επιλεκτική) και για ενεργοποιήσουμε λίγο την πολιτική μας κρίση (ως πολιτών, της πιο σπουδαίας ιδιότητας που έχουμε σε μια δημοκρατική κοινωνία, η οποία όμως κυρίως καθεύδει…), ας πούμε μερικά πράγματα.
Όλοι οι δήμοι της Εύβοιας, με τις ενέργειες και τις πράξεις τους, μόνο αδιαφορία και υποκρισία δείχνουν για το περιβάλλον. Πρώτα απ΄ όλα δεν ενημερώνουν τους κατοίκους των περιοχών τους για τα μεγάλα σχετικά ζητήματα που τους αφορούν. Οι δήμοι όμως έχουν, τουλάχιστον δεοντολογικά, υποχρέωση να ενημερώνουν. Είδατε στον ιστότοπο κάποιου δήμου σελίδα που να συγκεντρώνει τις κύριες περιβαλλοντικές πληροφορίες που αφορούν τους δημότες; Να δημοσιοποιεί τις δημόσιες διαβουλεύσεις για τα μεγάλα έργα με σημαντικό περιβαλλοντικό αποτύπωμα, να ενημερώνει και να υποβοηθεί στην υποβολή σχολίων κλπ από τους πολίτες; Είδατε να ενεργεί, να πληροφορεί, να μοιράζει έντυπο υλικό ή να βάζει αφίσες και πανό ο Δήμος της Χαλκίδας, όταν στα μονοπάτια της Ριτσώνας και της Γαλατσίδας, ακριβώς στην δυτική πλευρά της πόλης σχεδιάζονται και προχωρούν αιολικά πάρκα με α/γ ύψους 150 μέτρων; Αλλά γιατί μήπως το κάνει αυτό ο Δήμος Κύμης-Αλιβερίου, ή ο Ερετρίας-Αμαρυνθίων ή ο Καρυστίας ή ο Διρφύων-Μεσσαπίων για τις εκατοντάδες α/γ και τα εκατοντάδες στρέμματα φωτοβολταϊκών που σχεδιάζονται πάνω στα τελευταία δάση του νησιού, αλλά και στους εναπομείναντες κάμπους του;
Ποιος Δήμος ενημέρωσε (όπως έχει υποχρέωση σύμφωνα με νομικές διατάξεις) κατά το στάδιο των αιτήσεων έργων ΑΠΕ προς την ΡΑΕ, ώστε να μπορούν να υποβληθούν αντιρρήσεις κατά αυτών;
Μήπως γίνονται μετρήσεις και ανακοινώσεις για το ζήτημα του εξασθενούς χρωμίου (Cr6), που έχει μολύνει την Κεντρική Εύβοια και τον υδροφόρο ορίζοντά της; Εμείς πάντως δεν τις έχουμε αντιληφθεί… Μήπως πήραν θέση για τα θαλάσσια αιολικά πάρκα (YAΠ) που θα αποκλείσουν το νησί από τα ανατολικά; ‘Η μήπως πράττουν για τα πλωτά φωτοβολταϊκά που θα κάνουν στεριά τον Νότιο Ευβοϊκό κόλπο; Μήπως αντιδρούν επί της ουσίας για τις σχεδιαζόμενες Βιομηχανικές Ζώνες Ιχθυοκαλλιεργειών που θα νεκρώσουν τον Νότιο Ευβοϊκό: όπως αντιστοίχως έχει νεκρώσει μεγάλο μέρος του Βόρειου Ευβοϊκού η σκωρία της ΛΑΡΚΟ που από την δεκαετία του 60 μέχρι σήμερα κτίζει ένα τεράστιο υποθαλάσσιο βουνό ανάμεσα Λάρυμνα- Καντήλι.
Να μιλήσουμε για το λιγοστό πράσινο της Χαλκίδας και την κατ΄ έτος βάρβαρη, ανόητη, αντιεπιστημονική καρατόμηση εκατοντάδων δέντρων; Το ονομάζουν κλάδευση, κοροϊδεύοντας και με τα ελληνικά τους (αφού κάνουν υλοτομία) αλλά και με την άγνοια των υποχρεωτικών Τεχνικών Προδιαγραφών που θα έπρεπε να εφαρμόζουν (ΦΕΚ Β΄ 35262/2009-12-23) .
Αλήθεια κύριοι Δήμαρχοι, γιατί δεν πλένετε τους κάδους απορριμάτων; Γιατί δεν φτιάχνετε στους ιστότοπους των Δήμων σας σημεία συγκέντρωσης των περιβαλλοντικών πληροφοριών; Έγκυρα όμως, με συνέπεια και συνέχεια, όχι για να ρίχνετε στάχτη στα μάτια των ιθαγενών.
Γιατί μας παραμυθιάζεται με δικαστικές προσφυγές για δήθεν περιβαλλοντικά ζητήματα και όταν φθάνουν οι εκπρόσωποί σας ενώπιον της (θεό-) τυφλής ελληνικής δικαιοσύνης απλά είναι στοιχειωδώς διεκπεραιωτικοί, αλλά καθόλου ουσιαστικοί. Αλλά μήπως ζητάμε πολλά από εκλεγμένους που στέλνουν δικηγόρους κόντρα ας πούμε σε αιολικά, ενώ ο κόσμος βοά για τις πολυεπίπεδες διασυνδέσεις προσώπων από την αυτοδιοίκηση… και ενεργειακών βιομηχανιών!
Και για να μην αδικήσουμε κανέναν: Τι αξία έχουν περιβαλλοντικά οι δηλώσεις και τα λόγια τα μεγάλα, όταν επί παραδείγματι ο κ. Περιφερειάρχης με πλήθος δηλώσεων, επιστολών και ενώ υπάρχουν και αποφάσεις του Περιφερειακού Συμβουλίου, δηλώνει με στόμφο: “κανένα άλλο αιολικό στην Εύβοια” και μία ημέρα πριν την έναρξη της τελευταίας προεκλογικής περιόδου, στις 31/8/2023 δίνει ο ίδιος άδεια σε αιολικό δίπλα σε Βυζαντινό αρχαιολογικό μνημείο του 1100 μΧ;
Με αυτή την αυτοδιοίκηση και με αυτούς τους τρόπους, σύντομα θα βρεθούμε να κλαίμε1. Όχι πια για τα γκρεμισμένα τείχη του Νεγρεπόντε. Αλλά για το τσιμεντάρισμα, την κακοποίηση, την μόλυνση και την ρύπανση κάθε βουνού, κάμπου, ακτής, ποταμού και θάλασσας ολόκληρης της Εύβοιας, από Αρτεμίσιο ως Κάβο-ντόρο και από Χαλκίδα ως Κύμη!
4/2/24
*Δημήτριος Δούκα Σουφλέρης
1Μπορούμε για όλα όσα αναφέρονται να δώσουμε εξηγήσεις και να αναλύσουμε σημείο προς σημείο. Ίσως το κάνουμε αργότερα. Στο παρόν κείμενο -είπαμε- βοηθάμε λίγο την μνήμη και την πολιτική μας κρίση!
We Are Spartacus, του John Pilger
«“Εγώ είμαι ο Σπάρτακος!”. Ο Τζούλιαν και ο Ντέιβιντ είναι ο Σπάρτακος. Οι Παλαιστίνιοι είναι ο Σπάρτακος. Οι άνθρωποι που γεμίζουν τους δρόμους με σημαίες και αρχές και αλληλεγγύη είναι ο Σπάρτακος. Όλοι είμαστε Σπάρτακοι, αν το θέλουμε»
Spartacus was a 1960 Hollywood film based on a book written secretly by the blacklisted novelist Howard Fast, and adapted by the screenplay writer Dalton Trumbo, one of the ‘Hollywood 10’ who were banned for their ‘un-American’ politics. It is a parable of resistance and heroism that speaks unreservedly to our own times.
Both writers were Communists and victims of Senator Joseph McCarthy’s House of Un-American Activities which, during the Cold War, destroyed the careers and often the lives of those principled and courageous enough to stand up to a homegrown fascism in America.
‘This is a sharp time, now, a precise time …’ wrote Arthur Miller in The Crucible, ‘We live no longer in the dusky afternoon when evil mixed itself with good and befuddled the world.’
There is one ‘precise’ provocateur now; it is clear to see for those who want to see it and foretell its actions. It is a gang of states led by the United States whose stated objective is ‘full spectrum dominance’. Russia is still the hated one, Red China the feared one. From Washington and London, the virulence has no limit. Israel, the colonial anachronism and unleashed attack dog, is armed to the teeth and granted historical impunity so that ‘we’ the West ensure the blood and tears never dry in Palestine. British MPs who dare call for a ceasefire in Gaza are banished, the iron door of two-party politics closed to them by a Labour leader who would withhold water and food from the children of Palestine.
In McCarthy’s time, there were bolt holes of truth. Mavericks welcomed then are heretics now; an underground of journalism exists (such as this site) in a landscape of mendacious conformity. Dissenting journalists have been defenestrated from the ‘mainstream’ (as the great editor David Bowman wrote); the media’s task is to invert the truth and support the illusions of democracy, including a ‘free press’.
Social Democracy has shrunk to the width of a cigarette paper that separates the principal policies of major parties. Their one subscription is to a capitalist cult, neoliberalism, and an imposed poverty described by a UN special rapporteur as ‘the immiseration of a significant part of the British population.’
War today is an unmoving shadow; ‘forever’ imperial wars are designated normal. Iraq, the model, is destroyed at a cost of a million lives and three million dispossessed. The destroyer, Blair, is personally enriched and fawned over at his party’s conference as an electoral winner. Blair and his moral counter, Julian Assange, live 14 miles apart, one in a Regency mansion, the other in a cell awaiting extradition to hell.
According to a Brown University study, since 9/11, almost six million men, women and children have been killed by America and its acolytes in the ‘Global War on Terror’. A monument is to be built in Washington in ‘celebration’ of this mass murder; its committee is chaired by the former president, George W Bush, Blair’s mentor. Afghanistan, where it started, was finally laid to waste when President Biden shop-lifted its national bank reserves
There have been many Afghanistans. The forensic William Blum devoted himself to making sense of a state terrorism that seldom spoke its name and so requires repetition:
In my lifetime, the United States has overthrown or attempted to overthrow more than 50 governments, most democracies. It has interfered in democratic elections in 30 countries. It has dropped bombs on the people of 30 countries, most of them poor and defenceless. It has fought to suppress liberation movements in 20 countries. It has attempted to murder countless leaders.
Perhaps I hear some of you saying: that is enough. As the Final Solution of Gaza is broadcast live to millions, the small faces of its victims etched in bombed rubble, framed between TV commercials for cars and pizza, yes, that is surely enough. How profane is that word ‘enough’?
Afghanistan was where the West sent young men weighed down with the ritual of ‘warriors’ to kill people and enjoy it. We know some of them enjoyed it from the evidence of Australian SAS sociopaths, including a photograph of them drinking from an Afghan man’s prosthetic.
Not one sociopath has been charged for this and crimes such as kicking a man over a cliff, gunning down children point-blank, slitting throats: none of it ‘in battle’. David McBride, a former Australian military lawyer who served twice in Afghanistan, was a ‘true believer’ in the system as moral and honourable, He also has an abiding belief in truth, and loyalty. He can define them as few can. On 13 November he is in court in Canberra as an alleged criminal.
‘An Australian whistleblower,’ reports Kieran Pender, a senior lawyer at the Australian Human Rights Law Centre, ‘ [will face] trial for blowing the whistle on horrendous wrongdoing. It is profoundly unjust that the first person on trial for war crimes in Afghanistan is the whistle blower and not an alleged war criminal.’
McBride can receive a sentence of up to 100 years for revealing the cover-up of the great crime of Afghanistan. He tried to exercise his legal right as a whistleblower under the Public Interest Disclosure Act, which the current Attorney General, Mark Dreyfus, says ‘delivers on our promise to strengthen protections for public sector whistleblowers’. Yet it is Dreyfus, a Labor minister, who signed off on the McBride trial following a punitive wait of four years and eight months since his arrest at Sydney airport: a wait that shredded his health and family.
Those who know David and know of the hideous injustice done to him fill his street in Bondi near the beach in Sydney to wave their encouragement to this good and decent man. To them, and me, he is a hero.
McBride was affronted by what he found in the files he was ordered to inspect. Here was evidence of crimes and their cover-up. He passed hundreds of secret documents to the the Australian Broadcasting Corporation and the Sydney Morning Herald. Police raided the ABC’s offices in Sydney while reporters and producers watched, shocked, as their computers were confiscated by the Federal Police.
Attorney-General Dreyfus, self-declared liberal reformer and friend of whistleblowers, has the singular power to stop the McBride trial. A Freedom of Information search of his actions in this direction suggests an indifference to whether or not an innocent man rots.
You can’t run a fully-fledged democracy and a colonial war; one aspires to decency, the other is a form of fascism, regardless of its pretensions. Mark the killing fields of Gaza, bombed to dust by apartheid Israel. It is no coincidence that in rich, yet impoverished Britain an ‘inquiry’ is currently being held into the gunning down by British SAS soldiers of 80 Afghans, all civilians, including a couple in bed.
The grotesque injustice meted out to David McBride is minted from the injustice consuming his compatriot, Julian Assange. Both are friends of mine. Whenever I see them, I am optimistic. ‘You cheer me,’ I tell Julian as he raises a defiant fist at the end of our visiting period. ‘You make me feel proud,’ I tell David at our favourite coffee shop in Sydney. Their bravery has allowed many of us, who might despair, to understand the real meaning of a resistance we all share if we want to prevent the conquest of us, our conscience, our self respect, if we prefer freedom and decency to compliance and collusion. In this, we are all Spartacus.
Spartacus was the rebellious leader of Rome’s slaves in 71-73 BC. There is a thrilling moment in the Kirk Douglas movie Spartacus when the Romans call on Spartacus’s men to identify their leader and so be pardoned. Instead hundreds of his comrades stand and raise their fists in solidarity and shout, ‘I am Spartacus!’ The rebellion is under way.
Julian and David are Spartacus. The Palestinians are Spartacus. People who fill the streets with flags and principle and solidarity are Spartacus. We are all Spartacus if we want to be.
To site του Τζον Πίλτζερ: https://johnpilger.com/
H Ταινία υπάρχει στο https://www.dailymotion.com/video/x7zq8f9
«Όλοι είμαστε Σπάρτακοι, αν το θέλουμε» (δρόμος ΤΗΣ ΑΡΙΣΤΕΡΑΣ)
Πέθανε ο δημοσιογράφος και δημιουργός ντοκιμαντέρ Τζον Πίλτζερ (Κοσμοδρόμιο 31/12/2023)
–
Ένα Ηφαίστειο του Αιγαίου και η σωτηρία του από ένα Αιολικό Πάρκο
[σε αρχείο pdf, δημοσιευμένο στην Κυριακάτικη ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ, 14/1/2024]
Στο μοναδικό Αρχιπέλαγος του Αιγαίου, σε αυτή την μήτρα του Πολιτισμού, της Φύσης και της Ψυχής μας, εκτός των άλλων υπάρχουν και πολλά ηφαίστεια. Κάποια από αυτά ενεργά, κάποια μη ενεργά αλλά τεράστιας γεωλογικής αξίας και μεγάλης ομορφιάς ως τοπία. Η Αιγαιακή ηφαιστειότητα παρουσιάζεται για πάνω από 40 εκατομμύρια χρόνια (το ηφαιστειακό τόξο διέρχεται από την Σαντορίνη, την Μήλο, την Νίσυρο κλπ).
Στην Εύβοια, στην Κεντροανατολική πλευρά της, υπάρχουν δύο αρχέγονα ηφαιστειακά συγκροτήματα. Το σημαντικότερο εξ αυτών, 14.000.000 ετών, αντικείμενο μελέτης, επίσκεψης από πανεπιστήμια του εξωτερικού και υποψήφιο για την ένταξή του σε ένα μεγάλο Γεωπάρκο (Κύμης-Κοτυλαίων) είναι το ηφαίστειο του Οξυλίθου. Η προστασία των γεωτόπων καθορίζεται από το νόμο 3937/2011 (ΦΕΚ 60/Α/31-3-2011, Διατήρηση της βιοποικιλότητας & άλλες διατάξεις).
Στην πραγματικότητα πρόκειται για μια οροσειρά, ένα ηφαιστειακό όγκο με 3 κύριες εξάρσεις, (Οξύλιθος, Κορακόλιθος ή Τούρλα και Πλάκα) που απλώνεται στο κεντρικότερο σημείο της περιοχής της Κύμης, ανάμεσα σε 7 κατοικημένα χωριά, δίπλα στον αναγνωρισμένο αρχαιολογικό χώρο Καστρί της Άνω Ποταμίας.
Οι κορυφές του ηφαιστείου. Δίπλα ή επάνω σε αυτές τις κορυφές θα τοποθετούσαν 8 α/γ. (πηγή εικόνας ΕΑΓΜΕ)
Και όμως σε αυτό τον πολλαπλά μοναδικό τόπο το ελληνικό κράτος δια της αρμοδίου αρχής του, της ΡΑΕ (πλέον ΡΑΑΕΥ) επί πολλά έτη δίνει την δυνατότητα σε διάφορα επιχειρηματικά σχήματα να σχεδιάζουν και να προχωρούν την δημιουργία Αιολικών Πάρκων (ΑΣΠΗΕ). Η πιο πρόσφατη και περισσότερο σοβαρή προσπάθεια ξεκίνησε το 2012, αδειοδοτήθηκε το 2021 (αρ. Απόφ. ΡΑΕ 618/2021) και μετά από έναν πολυσχιδή, πολυεπίπεδο και κουραστικό αγώνα λίγων αφοσιωμένων ανθρώπων και μιας περιβαλλοντικής οργάνωσης (ΕΠΠΠΟ ΚΥΜΗΣ) έληξε αισίως για το περιβάλλον, με την πλήρη απόσυρση των ΑΣΠΗΕ με τις 8 α/γ, λίγο πριν τα Χριστούγεννα που μόλις εορτάσαμε. Θα πρέπει να τονισθεί ότι σύμφωνα με το υφιστάμενο νομικό πλαίσιο η ΡΑΕ έχει ως κύριο σκοπό την ρύθμιση των ενεργειακών ζητημάτων με ταυτόχρονη όμως προστασία του Περιβάλλοντος.
Σύμφωνα με την προαναφερόμενη άδεια, οι α/γ όχι απλώς τοποθετούντο μέσα στην ηφαιστειακή περιοχή, αλλά ακόμη περισσότερο ξεπερνούσαν σε ύψος τους ηφαιστειακούς κώνους. Μία εξ΄ αυτών τοποθετείτο επί του 2ου κώνου και σε απόσταση μικρότερη των 400 μέτρων από το χωριό Κληματάρι. Παρεμπιπτόντως, δεν έχει υπάρξει περίπτωση χωροθέτησης ΑΣΠΗΕ σε τόσο πυκνοκατοικημένη περιοχή.
Η δημιουργία των ΑΣΠΗΕ θα είχε τεράστιες δυσμενείς συνέπειες στο πανέμορφο και εμβληματικό τοπίο της περιοχής. Αρνητικές συνέπειες θα υπήρχαν και επί των αρχαιοτήτων: των θολωτών Μυκηναϊκών και κλασσικών χρόνων τάφων της περιοχής Στομίου Οξυλίθου, του αρχαιολογικού χώρου Καστρί Άνω Ποταμίας, του λόφου Βιγλατούρι, όπου πιθανά η αρχαία Κύμη (ΦΕΚ 612/ Β/ 12-7-1995). Των Βυζαντινών εκκλησιών του Οξυλίθου (ΦΕΚ 68/Α/26-4-1921): Κοίμηση της Θεοτόκου των Χατζηριάνων (αρχ. 14ου αι.), Άγιος Νικόλαος Ριτζάνων (1304 μΧ), Αγία Άννα (1370 μΧ). Της Παναγίας Οδηγήτριας στις Σπηλιές Κήπων (1311 μΧ, ΦΕΚ 121/Β/29-4-1958).
Θα είχε δραματικές επιπτώσεις στις άνω των 30 πηγών που βρίσκονται περιμετρικά της ηφαιστειακής οροσειράς και έχουν πολύ καλής ποιότητας νερό, χρησιμοποιούμενο για την ύδρευση των χωριών και την γεωργία.
Η αδειοδότηση δεν έδινε καμία σημασία στην βλάστηση ενώ η χλωρίδα της περιοχής του ηφαιστείου περιλαμβάνει αρκετά ενδημικά και προστατευόμενα είδη, κυριότερα των οποίων είναι τα: Μαλκόλμια η μακροκάλυκη, η Campanula cymaea. Καμπανούλα της Κύμης που περιλαμβανόταν στο πρώτο Ερυθρό Βιβλίο Σπανίων και Απειλούμενων Φυτών της Ελλάδας (1995), ο Κρόκος ο λείος, τα Orchidaceae (Ορχιδοειδή). Τα προαναφερόμενα φυτά προστατεύονται από την Συνθήκη CITES & από το Π.Δ 67/1981.
Για την ορνιθοπανίδα, που είναι σύνηθες να βλάπτεται βαρέως από τους ΑΣΠΗΕ, εδώ φυσικά δεν είχαμε εξαίρεση. Δηλαδή τα έργα προγραμματιζόντουσαν εγγύτατα σε μια Σημαντική για τα πουλιά περιοχή της Ελλάδας (ΣΠΠ GR111 Όρη Δίρφη, Ξηροβούνι, Σκοτεινή, Μαυροβούνι, Αλοκτέρι, Ορτάρι και περιοχή Κύμης), μέρος ενός διεθνούς δικτύου περιοχών που είναι ζωτικές για τα πτηνά ή βρίσκονται κατά μήκος μεταναστευτικών διαδρόμων.
Στο ερώτημα ποια θα ήταν η συνέπεια ενός τέτοιου έργου στην αξία της γης και των κατοικιών των παρακείμενων 7 οικισμών η απάντηση είναι απλή: Τόσο η αγροτική γη όσο κυρίως οι κατοικίες θα έχαναν μεγάλο μέρος της αξίας τους. Αυτό το γνωρίζουν καλά οι μεσίτες της Εύβοιας και το έχουν αντιμετωπίσει δραματικά στην Καρυστία, όπου τα αιολικά πάρκα έχουν μία από τις μεγαλύτερες πυκνότητες της χώρας. Κανείς δεν ενδιαφέρεται για αγορά κατοικίας, όταν στον ορίζοντά του βρίσκεται ένα αιολικό πάρκο. Υπάρχουν ιδιοκτήτες σπιτιών της Νότιας Εύβοιας, που αφού με πολύ μεγάλο μεράκι τα δημιούργησαν, τώρα θέλουν να τα πουλήσουν και να φύγουν. Ρωτήστε για το θέμα στις Πετριές, τους Άγιους Απόστολους, το παραδοσιακό χωριό των Ζαράκων, τους Εγγλέζους που απέκτησαν σπίτι σε αυτά τα μέρη. Με μαθηματική ακρίβεια όλα αυτά θα επαναλαμβάνονταν στην περίπτωση που προχωρούσε το αιολικό πάρκο στον Οξύλιθο.
Η αρνητική επίδραση στον ήπιο τουρισμό της περιοχής και στους επισκέπτες με επιστημονικό ενδιαφέρον είναι περιττό να αναφερθεί. Ας τονισθεί μόνο η απίστευτη τραγελαφικότης του να έχεις ένα μοναδικό γεωλογικό τοπίο και να το καταστρέφεις με βαριά βιομηχανική δραστηριότητα, χιλιόμετρα δρόμων και χιλιάδες τόννους τσιμέντου, με ολοσχερή καταστροφή και αλλοίωση των σχηματισμών λάβας που ως μοντέρνα γλυπτά στολίζουν τις κορυφές και πλαγιές της ηφαιστειακής οροσειράς. Στον οικονομικό τομέα θα υπήρχαν επιπρόσθετες επιπτώσεις στην οικοδομική δραστηριότητα, την μελισσοκομία και την κτηνοτροφία. Και για να αντιμετωπίσουμε ευθύς εξ αρχής το υπερβολικά ψεύτικο επιχείρημα περί δημιουργίας θέσεων εργασίας από το αιολικό πάρκο, αυτές οι θέσεις εργασίας απλά δεν υπήρχαν (απολύτως καμία δεν προβλεπόταν).
Η δημιουργία των συγκεκριμένων ΑΣΠΗΕ παραβίαζε πλήθος διατάξεων του Ειδικού πλαισίου Χωροταξικού και αειφόρου ανάπτυξης για τις ΑΠΕ (ΑΠΟΦ 49828 ΦΕΚ Β 2464 2008), καθώς και του Παραρτήματος του.
Αυτό λοιπόν το έργο “πράσινης ανάπτυξης”, χάρις στην εργώδη προσπάθεια λίγων ανθρώπων, μίας αφοσιωμένης περιβαλλοντικής οργανώσεως, ενός δικηγόρου με αγάπη στο περιβάλλον, της σύμπραξης δύο γυναικών από τον Οξύλιθο και εν τέλει και της φιλοπεριβαλλοντικής στάσης του Μητροπολίτου Καρυστίας, σταμάτησε από ότι φαίνεται οριστικά και ο τόπος απηλλάγη από ένα εφιάλτη για την ιστορία και την μοναδικότητά του.
Ο δρόμος για αυτή την μεγάλη επιτυχία ήταν μακρύς και κουραστικός. Η εργασία νομικής και περιβαλλοντικής τεκμηρίωσης και επιστημονικής αναζήτησης ήταν εξαντλητική. Επιπλέον αποδείχθηκε με ισχυρό τρόπο μία από τις κύριες θέσεις του γράφοντος και της Εταιρείας Περιβάλλοντος Κύμης: Ότι τα μεγάλα περιβαλλοντικά θέματα πρέπει να τα αντιμετωπίζεις με όλες σου τις δυνάμεις από την πρώτη στιγμή που εμφανίζονται.
Επειδή όμως και άλλα στοιχεία της συγκεκριμένης υποθέσεως αξίζει να γίνουν ευρύτερα γνωστά, θα επανέρθουμε στο θέμα. Για να αναφερθούμε στα ζητήματα υγείας και τις καλές πρακτικές που μπορεί να εφαρμόζονται στις περιβαλλοντικές υποθέσεις. Κυρίως όμως καλό είναι να σχολιάσουμε τα περίφημα κινήματα αλλά και την στάση των πολιτών ενώπιον της υποβαθμίσεως του περιβάλλοντος.
Γιατί σε τελική ανάλυση, σε αυτή την παράνοια που ζει ο τόπος μας, όπου με σταθερά βήματα προχωρά προς την χώρα του α-τόπου, η βαθύτερη αιτία και ουσία των πάντων βρίσκεται στους λογισμούς μας και την συνείδησή μας.
——————————-
Πηγές:
- Εταιρεία Περιβάλλοντος Κύμης (https://eteriaperivallontoskimis.blogspot.com/).
- Ι. Παπασταματίου, Τα μεταλπικά ηφαίστεια της Εύβοιας και της Σκύρου, ανατύπωση Αρχείο Ευβοϊκών Μελών 1961.
- Επικαιροποιημένος κατάλογος γεωτόπων, Υπεύθυνη Μωραΐτη Ευγενία, ΙΓΜΕ, Ιούλιος 2016, σελ.12, Νο 277, «Ηφαιστίτης Οξυλίθου Ευβοίας»
περιβάλλον και πολιτική 